Opublikowano: 18.01.2024 r., 13:00
|
Autor:
Magda Panek
Ziemniaki stanowią podstawę do przygotowania wielu dań kuchni polskiej, chętnie podawane są jako dodatek do obiadu w rożnych formach - gotowanej, pieczonej lub smażonej. Przez wiele lat istniało przekonanie, że ziemniaki są tuczące i należy unikać ich szczególnie na diecie redukcyjnej. W artykule tym obalamy mit dotyczący kaloryczności ziemniaków.
Ziemniaki są powszechnie dostępne w większości sklepów przez okrągły rok, a ich cena jest dość niska – dlatego warto wykorzystać je w kuchni do przygotowania ciekawych potraw. Ziemniaki w kuchni polskiej są bardzo popularne, ponieważ ich zastosowanie jest bardzo wszechstronne - mogą one stanowić dodatek do dań lub ich główny składnik. Możemy wyróżnić trzy główne typy ziemniaków:
- mączyste, które stają się kruche pod koniec gotowania. Podczas smażenia będą miękkie w środku i chrupiące na zewnątrz. Świetnie sprawdzą się do przygotowania placków, frytek czy chipsów.
- sałatkowe, które są średnio twarde i nie rozsypują się. Świetnie sprawdzą się do wykonania sałatek czy zapiekanek. Warto wykorzystać je także jako dodatek do zup.
- ogólnoużytkowe o najszerszym zastosowaniu kuchennym. Świetnie sprawdzą się serwowane jako dodatek do obiadu, składnik do przygotowania kopytek czy babki ziemniaczanej.
Do dań z wykorzystaniem ziemniaków możemy zaliczyć między innymi kopytka, pyzy, szare kluski, kluski śląskie, zupę ziemniaczaną, placki ziemniaczane, babkę ziemniaczaną czy kiszkę ziemniaczaną. Ziemniaki wykorzystywane są również do przygotowania pierogów ruskich, kołdunów, a także kartaczy. Stanowią one również składnik zapiekanek ziemniaczanych lub sałatek jarzynowych.
Ziemniaki to doskonałe źródło wielu witamin, składników mineralnych, węglowodanów oraz białka. Znajdziemy w nich potas, fosfor, magnez, cynk, miedź, mangan, jod, witaminę C, witaminy z grupy B oraz beta-karoten. W 100 gramach ziemniaków znajdują się jedynie 73 kcal (w tej samej porcji kaszy, makaronu czy ryżu znajduje się znacznie więcej kalorii).
W ziemniakach znajduje się dość dużo skrobi, która pod wpływem gotowania staje się całkowicie i szybko trawiona przez nasz organizmu. Aby temu zapobiec, ziemniaki warto szybko schłodzić, aby skrobia w nich zawarta uległa retrogradacji i przeszła w formię skrobi opornej. To ważne, ponieważ ze skrobi opornej organizm nie jest w stanie pozyskać energii, gdyż nie jest ona rozkładana przez enzymy trawienne.
Ziemniaki stanowią również doskonałe źródło błonnika pokarmowego, który wpływa na poprawę perystaltyki jelit, ułatwia trawienie, a także wspomaga walkę z nadwagą oraz otyłością poprzez zwiększenie objętości treści pokarmowej.
Podsumowując, kaloryczność ziemniaków zależy od sposobu ich przygotowania. Duży wpływ na wartość kaloryczną ziemniaków mają dodatki, z jakimi je podamy (co oczywiste, podawane z sosami będą bardziej kaloryczne niż te serwowane bez nich). Ziemniaki najlepiej ugotować lub upiec w mundurkach - wówczas straty witamin oraz składników mineralnych będą najmniejsze.
Warto unikać podawania ziemniaków smażonych, szczególnie w głębokim tłuszczu, ponieważ będą one bardziej kaloryczne - 10 g oleju rzepakowego dostarcza około 88 kcal. Warto również zrezygnować z podawania ziemniaków z okrasą lub z tłustymi sosami. Puree ziemniaczane warto przygotować z dodatkiem odrobiny mleka zamiast śmietany czy masła.