Serniki

Ciasta domowe upieczone z dodatkiem sera cieszą się dużą popularnością, gdyż nie są zbyt słodkie i ciężkie. Najlepsze polskie serniki to oczywiście sernik krakowski i sernik królewski upieczone z na kruchym cieście. Sernik kojarzy się ze świętami Wielkiej Nocy, gdyż serniki wielkanocne stanowią ukoronowanie świątecznego stołu. Przedstawiamy historię sernika, rodzaje serników i najlepsze przepisy na serniki polskie oraz zdradzamy tajemnicę jak zrobić sernik, który nie opada.

Kiedy powstały pierwsze przepisy kulinarne na serniki

Co to jest sernik

Sernikiem nazywany popularne ciasto lub deser wykonany z białego sera. Na świecie wymyślono różne rodzaje sernika. Najpopularniejsze są pieczone serniki, lecz możemy wykonać również sernik bez pieczenia, na zimno lub sernik gotowany.

Wypieki z serem mogą być bardzo różne, jak strucle serowe, placki z serem, pączki z serem, drożdżówki czy babeczki z serem i wiele innych. Natomiast sernik jest ciastem pieczonym na blasze, którego głównym składnikiem jest masa serowa zrobiona ze zmielonego, białego sera z dodatkiem jajek, cukru, masła itp. W zależności od kształtu formy serniki mogą być okrągłe lub prostokątne. Sernik składa się ze spodu, który stanowi ciasto kruche, herbatniki czy krakersy. Niektóre serniki, jak sernik wiedeński czy japoński, nie mają spodu. Wierzch sernika może być bez niczego lub może być udekorowany ciastem kruchym, kruszonką, galaretką, owocami lub polewą.

Czy sernik jest zdrowy? Z całą pewnością jest to ciasto sycące i bardzo kaloryczne, a co za tym idzie tuczące. Kaloryczność sernika zależy też od dodatku cukru, słodkich bakalii, rodzynek, czy też polewy lukrowej. Według niektórych teorii dietetycznych białek nie należy łączyć w jednym posiłku z węglowodanami, a takim właśnie połączeniem jest klasyczny sernik. Nie ma co ukrywać, że sernik podobnie jak wszystkie domowe ciasta i słodycze jest tuczący i kaloryczny. Wszystko jednak zależy od umiaru. Dlatego też należy zachować umiar w spożywaniu wszelkiego rodzaju słodyczy i ciast.

Kto wymyślił pierwszy przepis na serniczek

Historia sernika jest bardzo stara. Prawdopodobnie pierwsze desery z sera powstały już wtedy, gdy ludzie zaczęli jeść mleko i robić przetwory z mleka. Ludem, który wynalazł sery, byli Sumerowie. Po raz pierwszy deser z sera z owocami i orzechami, został wspomniany w źródłach pisanych starożytnej Grecji. W starożytnym Rzymie sernik lub serowy placek był bardzo popularny, lecz nie był to słodki deser, lecz raczej zwykły, sycący posiłek. Właśnie Rzymianie rozpropagowali placek serowy w Europie. Pierwszy przepis na sernik znajdujemy w książce kucharskiej z XVI wieku.

Nie wiemy kiedy ten rodzaj ciasta dotarł do Polski. Przypuszcza się, że pomysł na sernik przywiozły spod Wiednia, wojska Jana III Sobieskiego. Prawdopodobnie pierwszym specjałem serowym w Polsce był sernik wiedeński, który został następnie zmodyfikowany, dzięki czemu powstał tradycyjny sernik krakowski.

Rodzaje serników

Rodzajów sernika jest co najmniej tysiąc. Różnią się one rodzajem spodu lub jego brakiem, jak również rodzajem ciasta serowego oraz wykończeniem wierzchu.

Rodzaje serników według metody pieczenie:

• pieczone serniki,
• gotowane serniki,
• serniki na zimno.

Rodzaje serników według przepisu:

• sernik wiedeński charakteryzuje się tym, że nie ma spodu, zaś masa serowa jest puszysta i wilgotna. Ser przygotowuje się z dodatkiem mąki ziemniaczanej oraz żółtek i ubitych białek.
• sernik nowojorski posiada spód z krakersów lub pokruszonych ciasteczek. Masę serową miksuje się razem z jajkami, dzięki czemu nie wymaga ubijania białek. Sernik ten jest stosunkowo łatwy do wykonania i rzadziej opada po upieczeniu.
• sernik królewski to pieczony sernik z kruszonką z tego samego ciasta co spód. Klasyczny sernik niemiecki robi się z ciemniego ciasta z kakaem.
• sernik izaura to pyszne i ciekawie wyglądający sernik, w którym masę serową wykłada się na spód z ciasta kakaowego, co daje atrakcyjny, dwukolorowy efekt,
• sernik polski, czyli sernik na kruchym cieście lub na herbatnikach.

Ciasta i desery sernikowe na świecie

Ciasta i desery serowe znane są i lubiane na całym świecie, od Azji po Amerykę. Najbardziej znane serniki w Europie, to sernik wiedeński bez spodu oraz sernik niemiecki ze spodem i wierzchem z pokruszonego ciasta kruchego i polewą z czekolady. Natomiast sernik amerykański piecze się na spodzie z krakersów. Bez spodu przygotowuje się sernik japoński, który piecze się w kąpieli wodnej.

Sernik polski, na przykład tradycyjny sernik krakowski, mają gruboziarnistą fakturę, tak że czujemy że jemy ser. Natomiast sernik japoński czy amerykański mają puszystą strukturę. Sernik nowojorski zrobiony jest z delikatnego serka philadelphia, dzięki czemu uzyskuje puszystość i kremową konsystencję. Sernik japoński przypomina puszystą piankę. Podobnie kremowy i piankowy jest sernik baskijski.

W większości krajów przepisy na serniki podają jako bazę ser krowi. Natomiast Grecy w dalszym ciągu wypiekają serniki z koziego sera. W większości krajów przygotowuje się pieczone serniki. Natomiast specjałem Portugalii jest sernik na zimno.

Przepisy na serniki w kuchni polskiej

Najlepsze polskie serniki - rodzaje i przepisy kulinarne

Pyszne wypieki z sera mają w Polsce długą tradycję. Najbardziej tradycyjny sernik polski posiada spód z kruchego ciasta i masę z mielonego białego sera.

Polskie wypieki z sera - rodzaje:

• sernik krakowski to najpopularniejsze ciasto domowe wykonane z sera. Jego podstawą jest ciasto kruche, zaś na wierzchu układamy to samo ciasto pocięte na paski i ułożone w kratkę. Gęsta masa twarogowa, stanowiąca środek sernika, wzbogacona jest rodzynkami i bakaliami. Wszystko piecze się razem, bez wcześniejszego podpiekania spodu. Sernik krakowski stanowi jeden z najpopularniejszych polskich serników. Jest to najczęściej kupowane lub pieczone ciasto wielkanocne, szczególnie że długo zachowuje świeżość i można go upiec pare dni przed świętami.
• klasyczny sernik na spodzie z herbatników jest łatwy do wykonania, gdyż nie trzeba piec ciasta na spód. Do masy serowej dodaje się gotowane ziemniaki. Składniki masy serowej, czyli ser, ziemniaki, cukier i masło, mieli się razem. Sernik ten dekorujemy na wierzchu startą czekoladą.
• sernik królewski - jego charakterystyczną cechą jest spód i wierzch zrobiony z kruszonki. Ciasto kruche musi być zamrożone w zamrażalniku, aby można było go zetrzeć na grubej tarce. Połowę ciasta wysypujemy na spód, zaś drugą połowę na wierzch.

Kiedy w Polsce jemy serniki

W Polsce sernik to lubiany i popularny deser. Raczymy się nim cały rok, na co dzień oraz przy okazji przyjęć i spotkań towarzyskich. Jednak najbardziej znaną tradycyjną potrawę świąteczną stanowią serniki wielkanocne. Świąteczny stół na Wielkanoc nie może obyć się bez sernika.

Skąd się wzięła tradycja na serniki wielkanocne? Prawdopodobnie ma ona związek z paschą, czyli tradycyjną potrawą na Wielkanoc pochodzącą z terenów dzisiejszej Rosji. Pascha była tradycyjnym świętem semickich plemion koczowniczych jeszcze przed Mojżeszem. Od niego właśnie pochodzi tradycyjne, żydowskie święto Pesach.

Na terenach północnej Rosji powstała tradycja jedzenia na Wielkanoc specjalnego deseru pod nazwą “pascha” lub “chleb wielkanocny”. Deser ten jadano tylko raz w roku i miał on kształt piramidy symbolizującej grób Chrystusa. Pascha wykonana była z sera, mleka, masła, z dodatkiem jajek, cukru i bakalii. Paschę przygotowywano na ciepło lub na zimno. Tradycja ta przeniknęła także do polskich Kresów Wschodnich. Z czasem symbolika religijna uległa zapomnieniu, zaś pascha stała się po prostu deserem. Stąd prawdopodobnie wzięła się tradycja pieczenia sernika na wielkanoc.

Jak upiec serniczek

Czy przepisy na serniki są łatwe do wykonania

Wbrew pozorom wypieki z sera nie są trudne do wykonania, nawet dla mniej doświadczonych osób. Jednak często zdarza się, że czeka nas rozczarowanie w postaci popękanego lub zapadniętego ciasta. Największą trudność stanowi samo pieczenie sernika, gdyż po wyjęciu z piekarnika serniczek może opaść lub popękać. Tajemnica tkwi w zachowaniu temperatury pokojowej składników. Ser przeznaczony na serniczek należy wcześniej wyjąć z lodówki i poczekać, aż nabierze temperatury pokojowej.

Doświadczeni kucharze radzą, aby nie otwierać piekarnika po zakończeniu pieczenia, lecz odczekać około 30 minut, aż serniczek stopniowo ostygnie. Nagła różnica temperatur może sprawić, że sernik zapadnie się. Ważna jest również temperatura pieczenia, która powinna być niższa niż wymagają tego ciasta domowe, czyli około 160 stopni.

Jak zrobić sernik pieczony lub gotowany

Sposoby pieczenia sernika zależą od rodzaju sernika i przepisu. Przepis na sernik obejmuje sposób wykonania ciasta na spód oraz masy serowej. Jako spód najczęściej stosuje się ciasto kruche. Można również przyspieszyć ten etap wykładając blachę herbatnikami lub krakersami, całymi lub w formie pokruszonej.

Do przygotowania masy serowej potrzebne są: ser twarogowy, jajka, masło, cukier i ewentualnie mąka i mleko. Twaróg na ser należy trzykrotnie zmielić w maszynce do mielenia. Nie należy używać sera bezpośrednio wyjętego z lodówki, lecz poczekać aż nabierze pokojowej temperatury.

Sernik pieczony robi się bardzo różnie, w zależności od przepisu. Najpierw przygotowujemy ciasto na spód lub wykładamy blachę herbatnikami. Następnie przygotowujemy masę serową, wylewamy ją na spód ciasta i pieczemy.

Dość łatwy do wykonania jest sernik gotowany. Najpierw przygotowujemy ciasto kruche na spód i wierzch. Ciasto dzielimy na pół i pieczemy kolejno spód i wierzch. Aby zrobić masę serową rozpuszczamy w garnku masło, następnie dodajemy zmielony ser, ubite jajka, cukier. Całość gotujemy, cały czas mieszając. Następnie gorącą masę serową wylewamy na kruche ciasto stanowiące spód. Na wierzchu kładziemy drugą warstwę ciasta i odstawiamy do wystudzenia. Tak wykonany sernik możemy po ostudzeniu polać polewą, na przykład czekoladową.

Jak zrobić sernik na zimno

Do ciast łatwych do wykonania należy również sernik na zimno. Sposobów jego wykonania jest bardzo dużo. Jeśli chcemy, aby sernik na zimno posiadał spód, możemy wykorzystać herbatniki lub biszkopty, czy też ciasto biszkoptowe. Aby urozmaicić wygląd i smak sernika, spód możemy wyłożyć owocami, na przykład brzoskwiniami.

Klasyczny sernik na zimno nie ma spodu. Do jego wykonania potrzebna będzie okrągła tortownica. Wystarczy zmieszać odpowiednią ilość serka homogenizowanego z żelatyną. Do serka możemy dodać, wcześniej zrobioną i pokrojoną na kawałeczki, kolorową galaretkę. Gdy sernik stężeje, na wierzchu układamy owoce i wylewamy galaretkę innego koloru.

Ciekawe przepisy kulinarne na pyszne serniki

Obecnie przepisy kulinarne na serniki są dużo bardziej urozmaicone niż dawniej. W cukierniach możemy nabyć serniki z makiem, z owocami, na różnym spodzie oraz w różnym rodzajem wierzchu.

Podczas gdy tradycyjny, polski sernik krakowski zawiera bakalie i rodzynki, nowe przepisy na serniki zawierają dodatek owoców. Na wierzch delikatnej, puszystej masy serowej układamy brzoskwinie, wiśnie, maliny lub śliwki, które podczas pieczenia wtapiają się w ser tworząc niepowtarzalne zestawienie smaków. Śliwki lub brzoskwinie możemy również domieszać do masy serowej.

Co ciekawe sernik można zrobić także bez sera. Właściwie tego typu ciasto nazywamy śmietanowcem, gdyż wykonane jest z masy na bazie śmietany. Jednak śmietanowiec smakuje prawie tak samo jak sernik.

Jako że w kuchni polskiej króluje makowiec, wymyślono także sernik makowy, który zawiera dodatek masy makowej do masy serowej, lub masa serowa i masa makowa układane są warstwami.