Kuchnia grecka

Kuchnia grecka - charakterystyka, potrawy, przepisy, dania narodowe

Grecja słynie z greckiej sałatki z serem feta, oliwy z oliwek podawanej do każdego posiłku, oraz dań z dużą ilością warzyw, zwłaszcza pomidorów i papryki. Kuchnia grecka stała się popularna w Europie, gdyż jest smaczna i prosta, a co najważniejsze uchodzi za zdrową i jest nietuczącą. Dania kuchni greckiej są łatwe do zrobienia, zaś produkty dostępne także i u nas. Warto ją wprowadzić do codziennego jadłospisu, gdyż pozwoli zwiększyć ilość zdrowych warzyw i oliwy z oliwek.

Kuchnia grecka - historia i charakterystyczne, greckie smaki

Historia kuchni greckiej

Kuchnia grecka ma wielowiekową tradycję sięgającą tysięcy lat p.n.e. Sztuka kulinarna ma związek z geografią i historią półwyspu Bałkańskiego. Półwysep i wyspy greckie stanowią teren górzysty, gdzie nie ma wiele miejsca na uprawy czy wypas bydła. Dlatego też greckie potrawy opierają się głównie na warzywach, oliwkach i ziołach. W czasach starożytnej Grecji i Rzymu, dania mięsne jadano rzadko, a mięso było raczej dodatkiem do warzyw. Częściej jadano ryby.

Kuchnia grecka rozwinęła się także w czasach bizantyjskich, kiedy przez Bizancjum szły szlaki handlowe na Daleki Wschód, skąd przywożono egzotyczne przyprawy. W czasach bizantyjskich kuchnia grecka wzbogaciła się o dania mięsne. Na kuchnię grecką tego okresu wywarła spory wpływ kuchnia azjatycka. W XV wieku Bizancjum i Grecja znalazły się pod panowaniem osmańskim, stąd w kuchni greckiej pojawiły się liczne wpływy tureckie, arabskie i perskie. Na przykład takie tradycyjne specjały jak musaka czy tzatziki wywodzą się z kuchni tureckiej. Dania kuchni greckiej obfitują w pomidory i paprykę. Warzywa te przybyły do Europy z nowego świata po odkryciach Kolumba i w Grecji oraz w Europie południowej znalazły optymalne warunki uprawy.

Tradycyjne, greckie jedzenie

Podobnie jak kuchnia hiszpańska, kuchnia grecka należy do strefy śródziemnomorskiej sztuki kulinarnej charakteryzującej się lekkim, prostym jedzeniem, opierającym się na warzywach, serach i winie. Kuchnia grecka uchodzi za jedną z najsmaczniejszych i stanowi idealny wybór dla wegetarian z powodu bogactwa dań warzywnych. Do tego jest lekka, zdrowa i nietucząca. Wywodzi się ona raczej z tradycji wiejskiej i kojarzy się głównie z prostymi rybakami odżywiającymi się zwyczajnymi, lokalnymi potrawami. Potrawy kuchni greckiej są proste i nieskomplikowane i zawierają niewiele składników. Można je przyrządzić szybko i bez trudu.

Najlepsze, greckie smaki pochodzą z warzyw, serów i oliwy z oliwek. Z mięs jada się głównie baraninę, a i to rzadko i od święta. Znacznie więcej jada się ryb. Z powodu małego dostępu do mięsa i ryb zwyczajowe stało się jedzenia sałatek. Grecja słynie z oliwy z oliwek i żadna potrawa nie może się bez niej obyć. Kuchnia grecka słynie również z serów, jak popularna feta, która jest podstawą greckiej sałatki.

Podobnie jak kuchnia azjatycka czy kuchnia hiszpańska i inne, tak i kuchnia grecka nie jest jednolita, lecz różni się w zależności od regionów. Co ciekawe, więcej mięsa jada się na Krecie i to głównie wieprzowinę. Zaś na Wyspach Jońskich królują owoce morza.

Typowe, greckie posiłki

Podobnie jak w innych krajach kultury śródziemnomorskiej, w Grecji więcej jada się wieczorem niż rano. Nie ma ta zwyczaju obfitych śniadań. Zazwyczaj rano, przed pracą wypija się kawę i zagryza plackiem.

Większy posiłek zjada się dopiero w połowie dnia o różnych godzinach. Natomiast najbardziej obfitym posiłkiem jest kolacja, która często zamienia się w rozrywkową ucztę do późna. Nie ma tu zwyczaju dzielenia posiłku na pierwsze danie, drugie danie czy deser. Tradycyjnie wszystkie potrawy stawia się na stole jednocześnie. Posiłku nie dzieli się również na przystawki czy dania główne, lecz cały posiłek składa się z wielu małych dań. Najczęściej jako przystawki i przekąski jada się sery z chlebem i sosami, na przykład tzatziki.

Charakterystyczne, narodowe potrawy rodem z Grecji

Kuchnia grecka - typowe, greckie pieczywo

Jak w większości krajów podstawą żywienia i nieodłącznym elementem każdego posiłku jest chleb. Grecy jedzą chleba bardzo dużo i podają go do każdego posiłku. Chleb w czasie posiłku przydaje się do zbierania oliwy z talerza, gdyż każde greckie danie praktycznie ocieka oliwą. Nie ma zwyczaju jedzenia kanapek. Chleb je się z oliwą, zaś sera nie kładzie się na chlebie, lecz zjada osobno.

Bardzo popularne są greckie płaskie chlebki pita, które mają pochodzenie orientalne. Pita w stylu greckim nie ma kieszonki, jest miękka i pulchna.

Przekąski, przystawki w kuchni greckiej

Grecki posiłek główny składa się z wielu małych dań i przystawek, jak: nadziewana papryka, placki z cukinii, czy też zupa z soczewicy. Ciekawą przystawką jest dolmadakia, która przypomina nieco polskie gołąbki. Są to małe kotleciki z miesa mielonego zawiniętego w liście winogron. Do potraw podaje się również różne rodzaje oliwek.

Kuchnia grecka inaczej traktuje zupy. Popularna jest zupa z soczewicy, pomidorowa, jarzynowa czy grzybowa. Wybór zup nie jest duży, gdyż w kuchni greckiej królują głównie dania jednogarnkowe. Natomiast same zupy są bardzo treściwe i pożywne, dlatego też często traktowane są jako główne danie.

Sałatka grecka, to potrawa, która na stałe weszła do kuchni światowej. Potrawa ta uchodzi za jedną z najsmaczniejszych. Ponadto jest pożywna, zdrowa i odpowiednia dla wegetarian. Podstawą tradycyjnej sałatki greckiej jest ser feta, do której dodaje się pomidory, paprykę, ogórek i czerwoną cebulę. Skład sałatki może być różny, gdyż kucharze stosują różne, własne przepisy. Co ciekawe, tradycyjna sałatka grecka, serwowana w Grecji, nie zawiera sałaty, zaś ser feta często nie jest pokrojony na kawałki, lecz położony na warzywach w postaci plastra. To popularne danie jest obficie skropione oliwą z oliwek. Świeżo zrobioną sałatkę grecką podaje się jako przystawkę do każdego posiłku.

Przykładem wpływów wschodnich w kuchni greckiej jest słynny sos tzatziki, który robi się z greckiego jogurtu z przyprawami, oliwą, ogórkiem i czosnkiem. Tzatziki podaje się z chlebem pita jako przekąskę, lub jako dodatek do innych dań.

Najpopularniejsze dania główne w kuchni greckiej

Musaka stanowi typowe dla kuchni greckiej danie jednogarnkowe. Ta popularna w Grecji potrawa jest rodzajem zapiekanki, w której mielone mięso, bakłażana i ziemniaki pokryte sosem beszamelowym zapieka się w piekarniku.

Kolejna popularna na świecie grecka potrawa to souvlaki, które nieco przypominają szaszłyki, gdyż kawałki mięsa nabija się na patyk i opieka. Przepisy na souvlaki są bardzo różne, gdyż w różnych regionach wybiera się różne rodzaje mięsa i podaje z różnymi dodatkami, na przykład z chlebem pita czy z ziemniakami, czy z sosem tzatziki. Souvlaki traktuje się czasem jako przekąskę, a czasem jako danie główne podawane z pomidorami, sosem i chlebem pita.

Gyros stanowi kolejne zapożyczenie z kuchni wschodniej i przypomina bardzo turecki kebab. Mięso zapieka się na pionowym rożnie. Tradycyjnie gyros robiony był z baraniny, lecz obecnie dodaje się różne mięso jak kurczak czy wieprzowina. Gyros podaje się zawinięty w chlebek pita, z tzatzikami i sosem pomidorowym. Jada się go również jako danie na talerzu z warzywami.

Kuchnia grecka - typowe napoje alkoholowe i bezalkoholowe

W Grecji tradycyjnie do posiłku pije się kawę, którą podaje się szczególnie do śniadania i do dań na słodko. W czasie letnich upałów pije się kawę mrożoną. Co ciekawe, w Grecji nie ma tradycji picia herbaty. Kawę podaje się w małych filiżankach, zaś jako dodatek do kawy służy szklanka wody i słodycze.

Tradycyjnym napojem alkoholowym jest wino. Grecy mają takie narodowe specjały jak: retsina, czyli wino z żywicą sosnową oraz ouzo, czyli wódka z anyżkiem. Greckie wina, białe i czerwone, mają specyficzny smak i można ich skosztować tylko tam. W Grecji nie było tradycji warzenia i picia piwa. Jednak stało się ono bardzo popularne pod wpływem tradycji europejskich i jest wszędzie dostępne.

Typowe greckie dania na słodko i desery

Większość słodyczy i wypieków jakie są popularne w Grecji, ma pochodzenie orientalne i charakteryzuje się ogromną słodkością. Słodycze te są ciężkie, tłuste i bardzo słodkie. Robi się je na bazie masła, oliwy, miodu i cukru. Często także, aby jeszcze spotęgować słodycz, polewa się je słodkim syropem.

W Grecji popularna jest chałwa i baklava. Baklawa to orientalny przysmak zrobiony z ciasta filo przekładanego orzechami, miodem i cukrem. Baklawa stanowi tradycyjny deser nie tylko kuchni greckiej, lecz także bałkańskiej, perskiej, tureckiej i armeńskiej.