Wyróżnione przepisy kuchni polskiej
-
Placuszki z mascarpone
Te puszyste i waniliowe placuszki z mascarpone są bardzo łatwe do zrobienia. Z dżemem czy może z czekoladą? Z czym …
5 + 15 min łatwy 2 1020 kcal -
Naleśniki z mąki żytniej
Przepis na naleśniki z mąki żytniej to świetna propozycja na zdrowy i pełnowartościowy posiłek. Można podawać je z ulubionymi dodatkami …
5 + 10 min łatwy 1 375 kcal -
Rolada wieprzowa
Rolada wieprzowa to pyszna propozycja na obiad. Można ją przygotować na wiele sposobów, jednak ja skupię się na delikatnej i …
15 + 60 min łatwy 4 435 kcal -
Kotlet de volaille z serem i pieczarkami
Kotlet de volaille z serem i pieczarkami to bardzo dobry pomysł na pyszny obiad dla całej rodziny. Smaczne kotlety pochodzące …
20 + 20 min łatwy 4 -
Golonki z indyka pieczone
Smaczne, soczyste golonki z indyka pieczone w piekarniku – czy da się takie zrobić? Oczywiście, że tak. Zobacz, jak zrobić …
5 + 110 min - 3
Pozostałe przepisy kuchni polskiej
-
Krem z mascarpone bez śmietany
Domowy krem z mascarpone bez śmietany to szybki i łatwy przepis, który świetnie się sprawdzi jako dodatek do ciast, tortów …
15 min łatwy 2 233 kcal -
Rogaliki z makiem
Rogaliki z makiem to pyszne domowe ciasto idealne do kawy. Najczęściej przygotowywane są w okresie przedświątecznym. Kruche rogaliki są delikatne …
60 + 25 min średni 15 297 kcal -
Pęczotto
Pęczotto to doskonały pomysł na obiad, który można przygotować dla całej rodziny. Przepis na pęczotto jest odpowiednikiem popularnego risotto, które …
10 + 20 min łatwy 1 503 kcal -
Tiramisu na biszkopcie
Tiramisu na biszkopcie to najlepsze włoskie ciasto do kawy. Słowo "tiramisu" pochodzi z języka włoskiego, co oznacza "popraw mi humor". …
320 min średni 3 368 kcal -
Pizza z krewetkami
Domowa pizza z krewetkami to pyszna propozycja na obiad lub kolację. Jest to szybka i smaczna opcja dla każdego, kto …
40 + 15 min średni 4 411 kcal -
Placki z marchewki
Placki z marchewki to świetna propozycja na obiad dla całej rodziny. Smaczne placki można podawać na ciepło lub na zimno. …
10 + 10 min łatwy 1 373 kcal
-
Babcine ciastka z maszynki
Babcine ciastka z maszynki to przepis z tradycją. Robiła je moja babcia, kiedy byłam mała. Teraz ja je robię dzieciom. …
30 + 13 min średni 120 201 kcal -
Zupa szczawiowa z ziemniakami
Zupa szczawiowa z ziemniakami i z jajkiem to jeden ze smaków dzieciństwa, do którego chętnie wracam. Obecnie przepis na zupę …
20 + 60 min łatwy 4 680 kcal -
Indyk w maladze
Ten indyk w maladze to sprawdzony przepis na genialną przystawkę na imprezę. Mięso z piersi indyka i owoce zanurzone są …
15 min łatwy 6 -
Gozleme
Gozleme to najlepsze tureckie ciasto, które świetnie sprawdzi się jako przekąska dla całej rodziny. Placki są cienkie i chrupiące, a …
20 + 40 min średni 3 371 kcal
-
Smażone banany
Świetną propozycją na deser może być przepis na smażone banany, które w przeciwieństwie do świeżych owoców będą o wiele bardziej …
5 + 15 min łatwy 1 181 kcal -
Halibut z piekarnika
Halibut z piekarnika to najlepszy pomysł na obiad dla wszystkich, którzy uwielbiają ryby. Dodatek odpowiednich ziół i przypraw sprawia, że …
5 + 20 min łatwy 1 259 kcal -
Cottage pie
Cottage pie, czyli brytyjska zapiekanka mięsno-warzywna. Jest to pyszna potrawa, która słynie z Wielkiej Brytanii i Irlandii. Po polsku oznacza …
20 + 50 min średni 4 544 kcal -
Gicz cielęca
Pieczona lub duszona gicz cielęca z warzywami to pyszna propozycja na obiad, który można podać podczas rodzinnych uroczystości lub na …
30 + 90 min średni 4 135 kcal -
Zrazy wołowe zawijane
Zrazy wołowe zawijane to wspomnienie z dzieciństwa. Na każdej rodzinnej uroczystości czy podczas Świąt, babcia serwowała zrazy w sosie nadziewane …
30 + 90 min średni 4 250 kcal -
Placki z truskawkami
Placki z truskawkami to świetny pomysł na słodkie śniadanie dla dzieci i dorosłych. Pyszne placki można podawać na ciepło lub …
5 + 10 min łatwy 1 480 kcal
-
Zrazy z jelenia
Zrazy z jelenia w ciemnym sosie to dobre danie, które świetnie się sprawdzi na wykwintny rodzinny obiad. Przepis na zrazy …
30 + 90 min średni 6 245 kcal -
Zapiekanka z pieczarkami i serem
Pyszna i prosta zapiekanka z pieczarkami i serem jest najlepsza na obiad. Bardzo proste składniki, szybkie przygotowanie – zobacz, jak …
20 + 20 min łatwy 6 365 kcal -
Królik w sosie śmietanowym
Nie jadłeś nigdy królika? Poznaj ten przepis na królika w sosie śmietanowym. Jest najlepszy na obiad. Prosty i smaczny – …
15 + 90 min łatwy 6 453 kcal -
Rolada z boczku
Uniwersalne mięso? Rolada z boczku to idealna propozycja zarówno na obiad, jak i do chleba. Ten domowy, pieczony boczek rolowany …
10 + 120 min łatwy 15 314 kcal
-
Tarta z czereśniami
To jest najlepsza tarta z czereśniami, którą możesz zrobić na deser. Pyszne ciasto z waniliową kruszonką to doskonały pomysł na …
30 + 50 min łatwy 10 292 kcal -
Ryba w galarecie z ryby mrożonej
Ryba w galarecie z ryby mrożonej to bardzo dobry pomysł na pyszny dodatek do chleba dla całej rodziny. Smaczna ryba …
20 + 30 min łatwy 10 -
Galareta z nóżek wieprzowych
Galareta z nóżek wieprzowych to bardzo dobry pomysł na pyszną przekąskę dla całej rodziny. Najlepsza galareta sprawdzi się idealnie jako …
20 + 180 min łatwy 10 -
Żeberka w miodzie i musztardzie
Żeberka w miodzie i musztardzie z piekarnika to potrawa, która kojarzy się z rodzinnym niedzielnym obiadem, chociaż nikt nie powiedział, …
60 + 60 min łatwy 6 472 kcal -
Kulebiak z pieczarkami
Kulebiak z pieczarkami to bardzo dobry pomysł na pyszny obiad dla całej rodziny. Kulebiak w wersji bez dodatku mięsa można …
20 + 40 min łatwy 6 457 kcal -
Schab nadziewany pieczarkami
Schab nadziewany pieczarkami to doskonała opcja dla wszystkich miłośników mięsnych dań. Jego przygotowanie zabiera tylko kilka chwil, a smakuje wybornie. …
20 + 50 min łatwy 4
-
Nadziewane pieczarki
Nadziewane pieczarki to pomysł na pyszne przystawki, które świetnie sprawdzą się na imprezę lub na święta. Są bardzo szybkie i …
20 + 30 min łatwy 5 180 kcal -
Pulpety z indyka w sosie śmietanowo koperkowym
Pulpety z indyka w sosie śmietanowo koperkowym to danie szczególnie popularne wśród młodych smakoszy. Te pyszne kulki z mięsa mielonego …
20 + 40 min łatwy 4 -
Placki bananowo-twarogowe
Placki bananowo twarogowe to świetne rozwiązanie na smaczny obiad na słodko. Na pewno pokochasz te pyszne placuszki. Ten prosty przepis …
20 + 20 min łatwy 4 -
Terrina z łososia
Terrina z łososia to idealny pomysł na elegancką i smaczną przystawkę na zimno. Świetnie smakuje podawana ze świeżym pieczywem. Przekonaj …
500 min łatwy 8 185 kcal
Często zadawane pytania
Kuchnia polska - przepisy, tradycyjne dania, cechy charakterystyczne
Mimo ciekawych pomysłów na dania kuchni światowych i fast food, kuchnia polska dalej święci triumfy w polskich domach. Kto wyobraża sobie życie bez pierogów, kopytek czy polskich naleśników? Golonki i schaboszczaki nieco odeszły w niepamięć, lecz nadal uwielbiamy mniej tłuste gołąbki, czy kotlety mielone. Polska kuchnia jest prosta i mało wymyślna, lecz odpowiednia dla naszej szerokości geograficznej i klimatu. Rozgrzewa i dodaje energii.
Tradycyjna kuchnia polska - charakterystyczne dania i przepisy
Tradycje kulinarne w Polsce
Wszystkie kuchnie świata nie powstają na salonach, lecz w wiejskiej chacie. Również i polska kuchnia wywodzi się z tradycji ludowej. Tradycyjna kuchnia polska wydaje się generalnie prosta. Jednak klasyczne przepisy na dania kuchni polskiej nie są wcale łatwe do zrobienia. Typowe potrawy i zwyczaje kulinarne mają głównie związek z klimatem i geografią. W Polsce klimat jest zimny i wilgotny, dlatego też ludzie potrzebują się solidnie najeść, aby mieć energię. Stąd w kuchni polskiej królują potrawy mięsne i mączne, dające dużo energii. Natomiast mało jada się warzyw, a jeśli już to gotowane, na ciepło, w postaci zupy lub jako dodatek do mięsa. Spośród warzyw w kuchni polskiej królują ziemniaki i kapusta. Polskie dania są mocno przyprawione, lecz nie pikantne. Tradycyjną przyprawą jest majeranek i czosnek.
Klimat ukształtował też typowy obiad, który jest najbardziej obfitym posiłkiem w połowie dnia, aby pozyskać energię do pracy w drugiej połowie dnia. Klimat niejako wymusza to, że tradycyjne polskie przepisy kulinarne prezentują dania ciężkie, tłuste i tuczące.
Korzystny klimat i żyzne ziemie sprzyjają rolnictwu i hodowli zwierząt, dlatego też w Polsce nigdy w historii nie było głodu. Uprawy są mało urozmaicone, gdyż klimat nie pozwala na uprawę wielu roślin wymagających ciepła i słońca. Kuchnia polska wywodzi się z tradycji wiejskiej, gdzie dania, zarówno chłopów jak i szlachty, były niewyszukane i proste. Wykształciły się także dania codzienne i świąteczne.
Oczywiście kuchnia polska nie pozostała bez wpływu kultur sąsiednich. Na polskie przepisy kulinarne miały wpływ tradycje niemieckie, ukraińskie, żydowskie, a także tureckie. Ale nikt nie pamięta jakie pochodzenie ma ta czy inna potrawa, bo każdy naród zapożycza obce tradycje i modyfikuje je zgodnie z własnym charakterem. Dla przykładu, polski schaboszczak to nie jest to samo co sznycel wiedeński, choć oba mają podobne pochodzenie.
Obyczaje kulinarne w Polsce i typowe polskie obiady
Tradycyjna kuchnia polska jest dość prosta. Utarła się tradycja jadania trzech głównych posiłków dziennie, jak: śniadanie, obiad i kolacja. Najbardziej obfitym posiłkiem w ciągu dnia jest obiad, który tradycyjnie jadano w ciągu dnia. Obecnie, z konieczności, jada się obiad po pracy.
Typowe polskie obiady składają się z 3 dań: zupy, drugiego dania i deseru. Kiedyś typowe drugie danie składało się z kotleta schabowego, ziemniaków i surówki, zaś na deser był zawsze kompot owocowy. Obecnie ten obyczaj się mocno zmienił i codzienny obiad jest bardziej urozmaicony, ale też mniej obfity.
Tradycyjnie zarówno śniadanie, jak i kolacja, to posiłek mniejszy, jednak musi być pożywny i sycący. W polskim klimacie rano nie wystarczy kawa i bułeczka. Należy zjeść sycące śniadanie, aby mieć siłę na pierwszą połowę dnia. Śniadania i kolacje stanowią posiłki niewyszukane. Najczęściej jada się potrawy na zimno, przede wszystkim kanapki. Nie istnieje jakiś szczególny kanon potraw na śniadanie i kolację. Prócz kanapek popularnym daniem jest jajecznica. Jeszcze do niedawna podstawą potraw śniadaniowych było mleko, czy to w postaci szklanki mleka, czy też zup mlecznych. Jednak obyczaj jedzenia zup mlecznych obecnie całkowicie zanikł.
Co ciekawe tradycyjnym napojem w północnych krajach o chłodnym klimacie jest herbata. Herbatę podaje się do wszystkich posiłków oraz na spotkaniach towarzyskich. Chociaż sporą popularność zdobywa kawa i są zwolennicy tego lub tego napoju. Główne napoje alkoholowe, jak wódka czy piwo, podaje się raczej tylko w czasie imprez towarzyskich lub od święta.
Najbardziej klasyczne, tradycyjne polskie przepisy
Tradycyjna kuchnia polska oferuje przede wszystkim przepisy na dania z mięsa, mąki, kartofli i kapusty. Polska kuchnia słynie również z kiszonek, szczególnie kiszonej kapusty i kiszonych ogórków. Kiszona kapusta stanowi farsz do pierogów oraz podstawę słynnej, polskiej potrawy jaką jest bigos.
Polski bigos to danie bardzo łatwe do zrobienia. Jednak w ostatnich czasach wypierany jest przez zagraniczne nowinki i staje się raczej specjałem na święta. Jest to prosta potrawa jednogarnkowa na bazie mięsa i kapusty kiszonej. Przepisy na bigos mogą się różnić w zależności od regionu i domu, bo każda rodzina ma swoje tradycje. Niemniej jednak typowy bigos zawiera kapustę kiszoną, kapustę świeżą oraz różne rodzaje mięsa i słoniny. Dla smaku dodaje się niekiedy śliwki suszone lub przecier pomidorowy. Bigos gotuje się praktycznie sam. Kłopot w tym, że bigos należy gotować długo. Gotujemy go codziennie po kilka godzin, przez 3 dni.
Tradycyjna polska potrawa, czyli pierogi, jadana jest na obiad. Nie wiadomo, czy pierogi to potrawa wymyślona w Polsce, czy też przywędrowała do nas ze wschodu, gdyż pierogi to klasyczna potrawa północnej i zachodniej Azji. Jada się je, na przykład, w północnych Chinach, w Rosji, w Gruzji i na Ukrainie. Polskie pierogi robi się na słodko lub na słono. Pierogi na słono, z nadzieniem z mięsa, kapusty z grzybami, jada się polane tłuszczem. Natomiast pierogi na słodko, z serem lub owocami, podawane są ze śmietaną i cukrem. Pomysły na farsz do pierogów stają się coraz bardziej urozmaicone. Odkryto ponownie stare przepisy na pierogi ruskie, czyli regionalne pierogi galicyjskie z ziemniakami i serem. Popularne stają się pierogi z soczewicą, szpinakiem, kaszą gryczaną, z dodatkiem sera feta, z grzybami itp. Pierogi nie są łatwe do zrobienia i wymagają trochę doświadczenia. Ponadto są pracochłonne. Dlatego też zanika zwyczaj robienia pierogów w domu, lecz kupuje się je w licznych pierogarniach.
Gołąbki, czyli mięso mielone z ryżem lub kaszą zawinięte w liść kapusty, stanowią tradycyjne danie Środkowej i Wschodniej Europy. W Polsce są one częstym daniem obiadowym, szczególnie że są łatwe do zrobienia, choć nieco pracochłonne, gdyż opłaca się robić większą ilość. Gołąbki gotuje się z dodatkiem przecieru pomidorowego, który stanowi sos i podaje z ziemniakami.
Ciekawym daniem jest żurek, żur czy też barszcz biały. Jest to tradycyjne danie ludowe Słowian Północnych, w tym Polaków i Białorusinów. Żurek jest kwaśną zupą gotowaną na mięsnym wywarze z zakwasem chlebowym z mąki żytniej. Tradycyjnie żurek gotuje się z kartoflami, zaś jako dodatek służy jajko na twardo lub biała kiełbasa. Żurek stanowi tradycyjne danie postne podawane w Wigilię Bożego Narodzenia.
Tradycyjna polska kuchnia jest dość uboga w sałatki. Do obiadu jada się utarte warzywa najczęściej z dodatkiem jabłka, w postaci surówki. Na ciepło jada się buraczki, kapustę zasmażaną lub marchewkę z groszkiem. Jednak do kanonu tradycji weszła sałatka jarzynowa, która stanowi obowiązkowe danie na każdym przyjęciu. Sałatka jarzynowa składa się z gotowanych warzyw korzennych, z dodatkiem jabłka i ogórka kiszonego, okraszonych majonezem. Tradycyjnie sałatkę robiło się z warzyw pozostałych po gotowaniu rosołu.
Tradycyjne przepisy kuchni polskiej uchodzą za pracochłonne oraz ciężkie i tuczące. Dlatego też wiele przepisów odchodzi w zapomnienie, zaś stare, klasyczne dania znajdujemy tylko w menu restauracji regionalnych czy specjalizujących się w tradycyjnej kuchni polskiej. Niektóre zapomniane stare przepisy to:
- babka ziemniaczana, czyli placek na słono z ziemniaków i skwarek,
- kiszka ziemniaczana, czyli rodzaj kiełbasy z ziemniaków,
- kartacze, czyli rodzaj klusek z ziemniaków i mięsa,
- ołatki ziemniaczano-marchwiowe, czyli placki,
- zupa szczawiowa pochodząca z tradycji kuchni warmińskiej,
- karmuszaka, danie jednogarnkowe z Warmii i Mazur,
- kluski szare znane z kuchni poznańskiej,
- zupa zacierkowa.
Tradycyjna kuchnia polska - klasyczne polskie potrawy
Popularne dania na śniadanie i kolację
Polskie śniadania i kolacje nie są wyszukane i wyglądają bardzo podobnie. Nie ma zwyczaju jadania potraw na ciepło. Jedynym wyjątkiem jest jajecznica na śniadanie, czy placki na kolację. Jada się w zasadzie to samo. Królują w nich kanapki. Polskie kanapki znacznie różnią się od kanapek amerykańskich czy angielskich. Są mniejsze i mniej kaloryczne. Polska kanapka to po prostu kromka chleba z masłem i dodatkami, jak wędlina, ser, itp. Kanapki okrasza się majonezem, musztardą lub chrzanem, ale w małych ilościach. Dwie takie kromki złożone razem stanowią kanapkę, którą bierze się ze sobą do szkoły, do pracy, czy na drogę, jako przekąskę. Śniadanie popija się herbatą lub mlekiem, lub coraz częściej kawą.
Jeszcze w XX wieku polskie śniadania były bardziej obfite i mleczne. Królowały wtedy zupy mleczne, owsianki, ryż na mleku, czy też lane kluski z mlekiem, zaś koniecznym elementem była szklanka mleka, szczególnie dla dzieci. Dziś obyczaj zup mlecznych zanika, z powodu braku czasu.
Polskie potrawy na obiad - dania klasyczne i ciekawe, nowoczesne pomysły
Co ciekawe, w Polsce nie ma obyczaju przystawek czy apetizerów. Klasyczny obiad składa się z 3 dań, chociaż obecnie jedzenie deseru w zasadzie zanikło. Pierwsze danie na obiad to oczywiście zupa. Polska zupa gotowana jest na wywarze mięsnym. Niegdyś panował obyczaj, że na niedzielny obiad gotowano tradycyjny rosół na mięsie. Reszta rosołu stanowiła bazę do zup, które robiono w kolejnych dniach przez dodawanie różnych dodatków do rosołu. Natomiast mięso wykorzystywano do pierogów lub krokietów. Klasyczne, polskie zupy to:
- pomidorowa,
- krupnik,
- ogórkowa,
- grochówka,
- jarzynowa,
- barszcz czerwony, ukraiński lub biały,
- botwinka,
- kapuśniak.
Zupy, które nie zawierają ziemniaków, podaje się z ryżem, makaronem, kluskami kładzionymi lub zacierkami. Kluski kładzione robi się z rzadkiego ciasta, które nabiera się łyżką i kładzie na gotującą wodę. Natomiast zacierki to bardzo małe kluseczki z ciasta makaronowego zwijane w palcach i wrzucane do gorącej zupy.
Drugie dania na obiad składają się głównie z mięsa i węglowodanów i warzyw. Klasyczny, polski obiad, czyli kotlet schabowy, ziemniaki i kapusta, jest też najbardziej prosty i łatwy do zrobienia. Kontrowersje wokół wieprzowiny sprawiły, że tradycyjnego schaboszczaka zastępuje się kotletami z piersi z kurczaka. Oprócz schabowego, przepisy na mięso na obiad są bardzo urozmaicone. Na typowy, polski obiad podaje się:
- kotlety mielone,
- pieczeń,
- zrazy zawijane,
- befsztyk,
- gulasz,
- golonka.
Klasycznym dodatkiem do mięsa są tłuczone ziemniaki, ale nie tylko. Zamiast ziemniaków podaje się także kasze, na przykład kaszę gryczaną czy jęczmienną, lub różne rodzaje makaronu czy klusek. Jeszcze w XX wieku panie domu same robiły makaron w kształcie krótkich paseczków, który stanowił głównie dodatek do rosołu czy zupy pomidorowej. W domu robiono również różne rodzaje klusek z mąki i ziemniaków, jak:
- kopytka, czyli kluski w kształcie rombów robione z ziemniaków,
- kluski śląskie okrągłe z dziurką,
- pyzy ziemniaczane z nadzieniem mięsnym lub bez,
- kartacze.
Polacy, szczególnie dzieci, uwielbiają drugie dania na słodko. Polskie naleśniki jada się na słodko, z serem, z dżemem czy owocami. Lubianym daniem na słodko są pierogi z serem, placki ziemniaczane oraz tzw. pierogi leniwe, czyli rodzaj klusek robionych z sera.
Obecnie, z uwagi na problem otyłości, dania kuchni polskiej stają się mniej kaloryczne i coraz bardziej urozmaicone o warzywa. Dlatego każdy stara się znaleźć ciekawe pomysły na smaczne dania z warzyw, jak na przykład: kotlety z kalafiora, kluski z dodatkiem szpinaku czy buraków, pierogi ze szpinakiem itp.
Tradycyjne polskie przepisy na słodkości i desery
Tradycyjne polskie słodkości to przede wszystkim ciasta i ciastka. W Polsce piecze się dużo, lecz raczej niewyszukane i łatwe do zrobienia ciasta biszkoptowe, serniki, i szarlotki. Klasycznym, polskim przysmakiem jest makowiec. Jak każde ciasto drożdżowe, jest on jednak trudny do zrobienia i pracochłonny. Jeszcze w XX wieku panie domu zrobiły własnoręcznie ciasta drożdżowe oraz makowce. Obecnie ciasta te raczej kupuje się w cukierniach.
Ulubionym deserem są po prostu ciastka, jak sernik, szarlotka, babeczka śmietankowa eklerka, bajaderka, stefanka, napoleonka, karpatka czy kremówka. Te wszystkie ciastka o ciekawie brzmiących nazwach pieczone są w domu przez miłośników sztuki kulinarnej. Przeciętni zjadacze chleba kupują je w cukierni. W ostatnich czasach klasyczne, polskie ciastka, zostały zastąpione przez drożdżówki, czyli słodkie bułeczki z nadzieniem.
Jak na całym świecie, Polska również ma swój odpowiednik ciastek smażonych w głębokim tłuszczu, jak pączki i faworki. Jeszcze w XX wieku smażono je w domach, lecz raczej tylko na święta. Polskie pączki zrobione są z ciasta drożdżowego, mają kształt spłaszczonej kuli, wewnątrz znajduje się nadzienie z dżemu, zaś na wierzchu polane są lukrem lub posypane cukrem pudrem. Natomiast faworki lub chruściki, stanowią fantazyjnie wywinięte wąskie paski ciasta typu makaronowego smażone w głębokim tłuszczu.