Czy płatki owsiane zawierają gluten? Co jeszcze warto wiedzieć?
Płatki owsiane to bardzo zdrowe źródło węglowodanów w naszej diecie. 100 g płatków owsianych to już 60 g węglowodanów. To także bardzo dobre źródło białka i błonnika w formie rozpuszczalnej, który na dłużej nadaje uczucie sytości. Dlatego tak często pojawiają się w diecie osób, które chcą zadbać o swoją masę ciała. W tych niepozornych płatkach znaleźć można również witaminę E oraz witaminy z grupy B. Niedobór witaminy E w diecie przyczynia się do problemów z płodnością, osłabioną pracą mięśni. To również główny przeciwutleniacz w naszej diecie, czyli witamina zapobiegająca negatywnym skutkom obecnego stylu życia większości z nas.
Płatki owsiane powstają z obłuskanych ziaren owsa, które się suszy, po czym rozdrabnia i kroi. Obecnie spotkać można na sklepowych półkach trzy rodzaje płatków owsianych. Płatki owsiane zwykłe potrzebują dłuższego gotowania. Płatki owsiane górskie wystarczy tylko zagotować, ponieważ są nieco bardziej przetworzone i zmiękczone. Płatki owsiane błyskawiczne natomiast nie wymagają żadnej obróbki termicznej i można jeść je prosto z opakowania. Bardzo rzadko spotkać można również płatki owsiane witaminizowane, czyli produkowane ze słodowanego ziarna owsa. Jednak przez zwiększone ryzyko rozwoju pleśni, wytwarzane są bardzo rzadko.
Gluten to nazwa dla białek występujących w zbożach takich jak pszenica, żyto, pszenżyto oraz jęczmień. Pod wpływem wody białka tę pęcznieją, tworząc lepką sieć, która konsystencją przypomina klej. To powoduje, że po upieczeniu wypieki stają się elastyczne i puszyste. Jest bezpieczny dla większości populacji, ale u niektórych osób może powodować konsekwencje zdrowotne. Najpopularniejszą chorobą, w której gluten musi zostać bezwzględnie wykluczony, jest celiakia. Jest to choroba autoimmunologiczna o podłożu genetycznym, którą charakteryzuje trwała nietolerancja na gluten. Spożyty produkt z glutenem działa toksycznie na organizm co prowadzi do zaniku kosmków jelitowych. To w konsekwencji doprowadza do zmniejszonego wchłaniania wartości odżywczych z produktów spożywczych, co niesie za sobą kolejne konsekwencje zdrowotne. Choroby tej nie da się wyleczyć. Jedyną metodą leczenia celiakii jest stosowanie ścisłej diety bez glutenu. Gluten jest również przeciwskazany dla osób z nieceliakalną nadwrażliwością na gluten/pszenicę oraz w alergii na pszenicę.
Osoby takie muszę zwracać szczególną uwagę na wybierane produkty, ponieważ gluten znajdziemy prawie wszędzie. Nawet jeśli nie jako składnik sam w sobie, to jako zanieczyszczenie produktu. Ostatnio, w związku z modą na dietę bezglutenową, producenci zaczęli nadmiernie używać określeń „produkt bezglutenowy”. Po wielu badaniach tych produktów spożywczych okazało się, że wiele z nich przekraczało dozwoloną, bezpieczną normę i to wielokrotnie.
Jedynym bezpiecznym wyborem dla osób, dla których gluten jest toksyczny, są produkty bezglutenowe, które zawierają grafikę przedstawiającą zielony licencjonowany przekreślony kłos. Aby otrzymać taką licencje produkt przechodzi wiele rygorystycznych badań i kontroli. W takich produktach zawartość glutenu nie może przekraczać 20 mg / kg produktu. Produkty, które nie posiadają takiego znaku, mogą być niebezpieczne dla osób chorujących na celiakię.
Przy rozpoczęciu diety bezglutenowej pojawiają się różne pytania np. czy płatki owsiane mają gluten. Owies jest produktem bezglutenowym, jednak przy produkcji lub pakowaniu płatków owsianych może dojść do ich zanieczyszczenia glutenem, dlatego należy dokładnie czytać napisy umieszczone na opakowaniu. Osoby, które muszą stosować dietę bez glutenu, powinny wybierać płatki owsiane bezglutenowe z umieszczonym na opakowaniu certyfikowanym znakiem.
Odpowiednio sprawdzone płatki owsiane w diecie bezglutenowej mogą się pojawiać np. jako owsianka lub baza do ciasteczek owsianych.