Czy mleko jest zdrowe? Co jeszcze warto wiedzieć?
Na temat mleka od krowy i jego spożyciu przez ludzi co jakiś czas pojawiają się nowe kontrowersje i dyskusje w świecie dietetycznym. Najczęściej mleko kojarzy się z kampanią „pij mleko będziesz wielki”, która była najdłuższą i najbardziej rozpoznawalną kampanią społeczną. U jej podstawy leżały badania, które sugerowały wysokie ryzyko osteoporozy u osób dorosłych. Wynikało to przede wszystkim z tego, że w latach 90. spożycie mleka spadło o 20%. To przekładało się również na niewystarczające, mniejsze o połowę spożycie wapnia u dzieci, co niosło groźne dla zdrowia konsekwencje zdrowotne. W tej kampanii skupiono się przede wszystkim na mleku, które było dobrze dostępne dla wszystkich osób o różnym statusie materialnym. Kampania miała swój pozytywny odbiór i efekt, ponieważ znacznie zwiększyło się spożywanie mleka. Wszystko dzięki hasłu „pij mleko, będziesz wielki”. Ale czy faktycznie ma to pokrycie w rzeczywistości i czy mleko można spożywać bez umiaru?
Mleko to inaczej wydzielina gruczołu mlekowego samic ssaków. Pojawia się ono w okresie laktacji, czyli po porodzie. Jest to produkt wieloskładnikowy w którym znajdują się białka, tłuszcze i węglowodany. Właściwości odżywcze mleka mają za zadanie pokryć wysokie zapotrzebowanie organizmu w pierwszym okresie życia pozapłodowego.
Mleko krowie 2% ma tylko 51 kcal w 100 g. Zawiera około 5 g węglowodanów, czyli dokładnie laktozy, która jest rodzajem dwcukru występującym tylko w mleku i produktach mlecznych. Zbudowana jest z cząsteczki glukozy i galaktozy. Białka zawarte w mleku są pełnowartościowe, czyli zawierają aminokwasy, których organizm potrzebuje ale nie jest w stanie ich wytworzyć. Tłuszcz zawarty w mleku jest łatwostrawny. 65% stanowią kwasy tłuszczowe nasycone, 29%- kwasy jednonienasycone a w 6% wielonienasycone. W mleku zawarte są również witaminy takie jak witamina A, D, E i K. Są to witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, które da się dostarczyć do organizmu tylko z produktami zawierającymi tłuszcz. W mleku znajdziemy również wapń. Szklanka mleka pokrywa 25% zapotrzebowania na ten składnik mineralny. Dodatkowo jest również magnez, fosfor, potas, sód, cynk i selen.
Pod nazwą mleko znaleźć można również produkty roślinne, choć dużo bardziej odpowiednią nazwą jest napój roślinny, ponieważ znacznie różnią się one składem.
Głównym argumentem osób sprzeciwiających się piciu mleka krowiego jest to, że tylko człowiek pije mleko innych ssaków. Ale to samo można powiedzieć również o innych produktach np. o oleju rzepakowym, pieczywie, maśle, ciastach czy ciasteczkach. Człowiek po prostu żywi się zupełnie inaczej niż zwierzę. I każdy z tych produktów ma znacznie większe lub mniejsze dla naszego prawidłowego funkcjonowania.
Mleko jest uważane za bardzo alergizujący produkt. Według różnych statystyk do 8% dzieci może mieć alergię na białka mleka krowiego. Jednak wiele dzieci wyrasta z takiej alergii. Dodatkową sytuacją utrudniającą spożycie mleka jest nietolerancja laktozy. Badania pokazują, że osoby, które mają taką nietolerancję mogą spożyć do 11 gram laktozy dziennie bez dolegliwości, co przeliczyć można na mniej więcej 220 ml mleka. Bolesne skutki takie jak np. biegunki mogą pojawić się przy przekroczeniu takiej ilości laktozy.
Według niektórych mitów mleko to produkt, który sprzyja stanom zapalnym. To zaś może mieć wpływ na większą skłonność do zachorowań i powstania chorób autoimmunologicznych. Jednak jak wpływa mleko na procesy zapalne? Po wielu latach badań wykazano, że mleko ma efekt neutralny, a nawet ma lekkie działanie przeciwzapalne.
Odpowiadając na pytanie, czy mleko jest zdrowe, mówię, że jak najbardziej tak. Dla osób dorosłych i dla dzieci picie mleka nie stanowi zagrożenia i codziennie w diecie powinno się ono pojawić. Jeśli jednak nie odpowiada Wam smak mleka, można w tym miejscu sięgnąć po jogurt naturalny, kefir lub maślankę, które będą miały inny smak, a również będą stanowić dobre źródło wapnia w diecie. Codzienne spożywanie produktów mlecznych może przynieść wiele pozytywnych skutków dla człowieka. Dla osób niespożywających produktów odzwierzęcych polecam w tym miejscu napój roślinny fortyfikowany wapniem.
