Żur

Żurki – zbiór najlepszych przepisów na wyjątkowe żurki

Tak jak nie można sobie wyobrazić Świat Bożego Narodzenia bez czerwonego barszczu, tak nie może być Wielkanocy bez żurku. Zupa najczęściej podawana jest w okrągłym chlebie, który zastępuje miskę. Nieodłącznym elementem tego staropolskiego dania są ugotowane na twardo jajka oraz kiełbasa. Przedstawiamy nasze pomysły na to, jak zrobić pyszne żurki!

Wielkanocny żurek – ciekawostki, wartości odżywcze

Staropolski żurek a barszcz biały – jakie są różnice?

Te dwie nazwy często używany są zamiennie i uważane ze to samo, a tak naprawdę obie potrawy różnią się smakiem i sposobem przygotowania. Barszcz biały podawany jest z ziemniakami, jajkiem i białą kiełbasą. Tę zupę robi się na zakwasie z mąki pszennej lub na soku z kiszonej kapusty.

Żurek przygotowuje się na zakwasie z mąki żytniej. Istotnym elementem tej zupy jest wędzonka i mięsno-warzywny wywar. Najczęściej robi się ją z wędzonym boczkiem lub wędzonymi żeberkami. Zazwyczaj wędzona jest również kiełbasa, choć można też przygotować żurek na białej kiełbasie. Zupę podaje się w dużym chlebie razem z ugotowanymi na twardo jajkami oraz kawałkami pokrojonej kiełbasy.

Dawniej żurek kiszono przez kilka dni, ale tak naprawdę istnieją różnie wersje dotyczące przepisu na tę zupę. Jest to staropolskie danie, które inaczej było przyrządzane w różnych rejonach Polski. Przykładem tego jest np. śląski żur, który najczęściej przygotowywano na wywarze z gęsi.

Czasami żurek robiony jest na grzybowym bulionie, przez co ciemniejszy kolor. W niektórych częściach Polski jest to postna zupa z ziemniakami i jajkami, a w innych podaje się ją jeszcze z kiełbasą parzoną lub wędzoną. Ta zupa jest także podawana w Czechach, Słowacji i na Białorusi.

Wartości odżywcze żurku – czy warto jeść żurek nie tylko na święta?

W zależności od składników, z jakich zrobimy naszą zupę, dostaniemy różne witaminy oraz składniki mineralne. Istotne jest to, ile warzyw dodamy, na jakie mięso się zdecydujemy i jaki rodzaj zakwasu wlejemy, aby zakwasić naszą zupę.

W przypadku tradycyjnego żurku możemy być pewni, że do organizmu dostarczymy różne wartości odżywcze. Będą tam zarówno naturalne probiotyki, jak i błonnik, który nie tylko reguluje trawienie, ale też sprawia, że dłużej czujemy się nasyceni. W żurku mamy dużo witamin z grupy B, a także witaminę A, witaminę E i witaminę PP.

Ta zupa przywraca kwasowo-zasadową równowagę w organizmie. W zakwasie są bakterie kwasu mlekowego, które wpływają na pracę układu pokarmowego oraz odporność organizmu. Zakwas z mąki żytniej dostarcza także potas, wapń, magnez, żelazo, cynk oraz mangan. Potas pomaga unormować ciśnienie krwi, a wapń odpowiada za krzepnięcie krwi oraz regenerację komórek.

Najlepsze przepisy na żurki w chlebie

Przepis na wielkanocny żurek – o czym warto pamiętać?

Ilu kucharzy, tyle przepisów na zupę. Nazwa niby ta sama, ale przygotowana przez kogoś innego za każdym razem smakuje inaczej. Nie stoi na przeszkodzie, aby eksperymentować w kuchni i stworzyć swój własny przepis. W zależności od tego, na jakie składniki się zdecydujesz, twój żurek będzie mniej lub bardziej tradycyjny. Pamiętaj, że to zakwas z mąki żytniej dodaj zupie charakterystycznego kwaśnego smaku i zagęszcza nasz wywar.

Ciekawą opcją jest żurek na białej kiełbasie bez dodatku wędzonych składników. W jego przypadku należy zacząć od przygotowania bulionu. Najlepiej, aby był warzywny. Gdy ten będzie gotowy, można wrzucić kiełbasę i ją ugotować. Po jej wyjęciu, do garnka trzeba wlać zakwas z butelki (nie zawsze potrzeba wlewać cały – wszystko uzależnione jest do tego, jak duży masz garnek zupy i czy lubisz bardzo kwaśne potrawy). Gdy się zagotuje, należy wyłączyć kuchenkę i zabielić zupę śmietaną oraz dodać majeranek. Na koniec trzeba wrzucić pokrojoną kiełbasę. W międzyczasie należy osobno ugotować jajka i ziemniaki.

Bulion na żurek można przygotować na kościach wieprzowych lub żeberkach. Żeberka mogą być surowe lub wędzone. Do wybranego mięsa należy dodać włoszczyznę i pokrojony w kostkę wędzony boczek. Kiełbasę najlepiej ugotować w zupie, a potem ją wyjąc i pokroić. Żurki to zupy kwaśne i ostre. Jeśli lubisz mocniejsze smaki, pamiętaj o dodaniu chrzanu oraz startego na tarce lub przeciśniętego przez praskę czosnku (w zależności od gustu – nawet kilka ząbków).

Inaczej będzie smakować śląski żur, a inaczej ten, do którego doda się suszone grzyby. Duże znaczenie ma wybrany zakwas. Ziemniaki możesz ugotować osobno lub dodać bezpośrednio do wywaru (wtedy najlepiej pokroić je w drobną kostkę – ziemniaki w zupie będą się gotować trochę dłużej). Zakwas wlewa się na koniec, tuż przed zabieleniem zupy i dodaniem ostatnich przypraw (głównie majeranku, ale można też dodać sól i pieprz do smaku).

Staropolski żurek podawany jest w chlebie (wydrążonym). Jego skórka powinna być chrupiąca i twarda. Chleb musi być okrągły i na tyle duży, żeby mógł zastąpić miskę lub głęboki talerz. Przydatnym elementem w chlebie jest zrobiony z ciasta uchwyt, za który można podnieść odcięte wieczko. Taki chleb można upiec samemu lub kupić gotowy w piekarni.

Jak samemu zrobić zakwas na żurek?

Zakwas z butelki, który kupujemy w sklepie, tak naprawdę możemy zrobić sami. Jednak trzeba mieć na uwadze to, że taki zakwas nie jest gotowy od razu, więc jego przygotowanie trzeba zaplanować na kilka dni przed zrobieniem zupy.

Do domowego zakwasu będziemy potrzebować: słoik, mąkę żytnią, parę przypraw (m.in. liść laurowy oraz ziele angielskie) oraz wodę. Dobrym dodatkiem będzie także skórka chleba żytniego albo razowego. Słoik należy wcześniej wyparzyć. Domowy zakwas musi odleżeć od 3 do 5 dni, zanim będzie można dodać go do naszej zupy.

Żurek to staropolska zupa, którą podaje się na Wielkanoc. Można ją przygotować na wiele sposobów, ale to odpowiedni zakwas odpowiada za jej charakterystyczny, kwaśny posmak oraz cenne wartości odżywcze. Zupa można być podawana z jajkiem, kiełbasą i ziemniakami. Bardzo często żurek wlewa się do wydrążonego chleba o grubej i twardej skórce. Zarówno zakwas na żurek, jak i ten okrągły chleb można przygotować samemu w domu.