Zapiekanka warzywna - propozycje zapiekanek na bazie warzyw
Zapiekanka warzywna to jedno z tych dań, które można zrobić naprawdę szybko. Wystarczy trochę warzyw, szynka, cebula i tarty ser. Zapiekanka warzywna to też świetne danie dla dzieci, które nie lubią warzyw. Zapiekankę na bazie warzyw, możemy zrobić zarówno z mięsem, jak i w wersji wegetariańskiej, jako danie na obiad, na kolację, czy też do lunchboxa do pracy. Doradzamy z czego zrobić zapiekankę na bazie warzyw i przedstawiamy najciekawsze przepisy na tradycyjne zapiekanki oraz ich współczesne wersje.
Jak zrobić zapiekankę
Co to jest zapiekanka i jakie zawiera składniki
Historia zapiekanki jest bardzo długa. Danie to powstało wtedy, gdy zaczęto wyrabiać ceramiczne naczynia żaroodporne, które wytrzymywały wysoką temperaturę i nadawały się do pieczenia w piekarniku. Ta prosta i pyszna potrawa weszła do kanonu kuchni świata jako jako wszelkiego rodzaju casserole, placki pasterskie, zapiekane mięsa w cieście i wiele innych, gdyż pozwala ona wykorzystać resztki jedzenia z poprzedniego dnia.
Zapiekanka stanowi danie jednogarnkowe z piekarnika zawierające warzywa, mięso, makaron, ziemniaki itp. Przepis na zapiekankę może przyjmować formę rodzaju wytrawnego ciasta jak mięso w cieście lub dania warstwowego pod pierzynką z ziemniaków lub żółtego sera. Innym rodzajem dania z piekarnika jest casserole, czyli danie mięsne z warzywami z sosem zapiekane w piekarniku. Klasyczna zapiekanka stanowi samodzielne danie, które kroimy szpatułką i nakładamy na talerze.
W obecnych czasach zapiekanka stanowi idealne danie zarówno dla singli jak i dla rodzin z dziećmi, gdyż jest daniem prostym i szybkim do zrobienia. Jest to też świetne danie dla dzieci, które nie lubią warzyw, lecz chętnie je zjedzą w pysznej zapiekance. Kiedyś zapiekanki robiono przede wszystkim z mięsa i ziemniaków. Obecnie preferujemy wersje bardziej fit, z dużą ilością warzyw. Jest to danie bardzo łatwe do zrobienia. Wystarczą warzywa, szynka lub kiełbasa, które umieszczamy w naczyniu żaroodpornym, polewamy sosem i posypujemy tartym serem. Aby danie było bardziej sycące dodajemy makaron lub ziemniaki.
Zapiekanka warzywna w kuchniach świata
W Polsce zapiekanka kojarzy się przede wszystkim z peerelowskimi zapiekanymi bagietkami z serem, pieczarkami i ketchupem. Było to uliczne danie, czyli fast food rodem z PRL. W tych czasach ludzie fascynowali się kulturą zachodu, także kulinarną i marzyli o kuchni fast food, szczególnie że wówczas nie wiedziano jak jest niezdrowa. Dzięki temu, że Edward Gierek zakupił licencję na francuskie bagietki, stworzono budki uliczne z zapiekanymi bułkami, będącymi odpowiedzią na hamburgery i hot dogi. Mięso było drogie, dlatego zastąpiono je pieczarkami. Dziś można wykorzystać ten pomysł i zrobić, szczególnie na imprezę, bagietkę nadziewaną farszem warzywnym, z mięsem lub wegetariańskim, i zapiec w piekarniku.
Natomiast klasyczna zapiekanka to danie pieczone w naczyniu żaroodpornym. Z zapiekanek słynie głównie kuchnia brytyjska i irlandzka, gdzie stworzono szereg przepisów na placki pasterskie, cottage pie, kidney pie, stanowiące mięso zapiekane w cieście. Angielskie zapiekanki stały się bardzo popularne w kuchni amerykańskiej, gdzie powstało szereg przepisów na tego rodzaju dania. Podobnym daniem jest również placek lotaryński, czyli quiche, który stanowi rodzaj wytrawnej tarty, czyli placek na kruchym cieście z wytrawnym farszem na bazie warzyw i mięsa.
Klasyczną zapiekanką jest także włoska lasagna i grecka musaka. Klasyczną potrawą kuchni polskiej, białoruskiej i litewskiej jest, nieco zapomniana obecnie, babka ziemniaczana. Podobnym daniem jest żydowski kugiel, który czasem robi się nadziewany mięsem mielonym. Obecnie modnym, nowoczesnym i szybkim daniem z piekarnika, szczególnie dla dzieci, jest frittata, czyli rodzaj zapiekanej jajecznicy.
Pyszna, prosta zapiekanka warzywna - najlepszy przepis
Zapiekanka z ziemniakami - najbardziej popularna zapiekanka jarzynowa mięsna lub wegetariańska
Najbardziej klasycznym rodzajem zapiekanki jarzynowej jest zapiekanka z ziemniakami, która może zawierać także mięso i inne warzywa. Danie to wywodzi się z tradycyjnej kuchni wiejskiej z regionu Europy Środkowej i Wschodniej. Ziemniaki idealnie nadają się do zapiekania, zaś zrobiona z nich potrawa jest sycąca i pożywna. W wersji współczesnej jest to szybkie i proste danie na obiad, które można zrobić w pół godziny. Wystarczy pokroić lub ubić ugotowane ziemniaki, dodać do nich podsmażone, mielone mięso i całość umieścić w naczyniu żaroodpornym. Do tego robimy sos z jajek, śmietany i przypraw. Po upieczeniu otrzymujemy pyszne i tanie jedzenie na obiad.
Klasyczna zapiekanka jarzynowa z ziemniakami wywodzi się z kuchni polskiej, litewskiej i białoruskiej i nosi nazwę babki ziemniaczanej. Niegdyś było to popularne, ludowe danie na obiad. Danie to można zrobić w wersji mięsnej lub wegetariańskiej. Niektóre przepisy zawierają dodatki mięsne, takie jak szynka lub kiełbasa. Inne zawierają boczek lub tylko skwarki czy słoninę. Tradycyjny, żydowski kugiel lub kugel jest daniem bez mięsa, które składa się tylko z ziemniaków, cebuli i jajek.
Wykonanie babki ziemniaczanej jest bardzo proste, choć nieco pracochłonne, gdyż wymaga utarcia na tarce sporej ilości ziemniaków. Utarte ziemniaki łączymy z mąką, przyprawami i jajkiem i wyrabiamy na gładką masę. Podsmażamy na patelni cebulę oraz kiełbasę, szynkę lub tylko skwarki i dodajemy do masy ziemniaczanej. Całość pieczemy w piekarniku. Kugiel robi się bardzo podobnie. Na wierzch masy ziemniaczanej z cebulą kładziemy kaszę gryczaną, zaś całość zalewam gorącą wodą i wkładamy do piekarnika.
Jest to danie na tyle uniwersalne, że do ziemniaków możemy dodać inne warzywa i różne rodzaje mięsa. Babę ziemniaczaną czy kugel możemy zrobić również z nadzieniem. Jako farsz może posłużyć mięso mielone, podsmażona świeża lub kiszona kapusta lub inny farsz warzywny. Farsz nakładamy na masę ziemniaczaną i przykrywamy drugą warstwą masy ziemniaczanej. Babkę ziemniaczaną podajemy na ciepło i na zimno. Podana na zimno jest świetnym pomysłem na danie do pracy do lunchboxa.
Innym rodzajem klasycznej zapiekanki z ziemniakami jest placek pasterski w różnych odmianach. Danie to upowszechniło się w kuchni anglosaskiej, jako shepard’s pie czy cottage pie. Placek pasterski i placek wiejski to dania bardzo podobne. Składają się one z warstwy mielonego mięsa z warzywami przykrytej pierzynką z ziemniaczanego puree i upieczonej w piekarniku. Jest to danie bardzo pożywne, sycące i kaloryczne. Niegdyś ta pyszna i prosta zapiekanka musiała dawać energię ciężko pracującym ludziom. Obecnie wolimy wersję bardziej fit, dlatego też do mięsa dodaje się więcej warzyw. Pojawiają się także śródziemnomorskie dodatki jak przecier pomidorowy czy wino.
Bardzo podobna zapiekanka jarzynowa to grecka musaka, która składa się w większości z warzyw. Głównym składnikiem tego dania są bakłażany, które układamy jak spodnią i wierzchnią warstwę. Pomiędzy bakłażanami dajemy warstwę ziemniaków i mielonego mięsa. Całość obficie polewamy sosem beszamelowym.
Przepis na wegetariańską zapiekankę z warzywami
Zapiekanka jest daniem tak prostym i uniwersalnym, że możemy tworzyć własne przepisy i wersje smakowe. Jeśli dodamy więcej warzyw, otrzymamy danie bardziej fit, niskokaloryczne i nietuczące. Wegetarianie zrobią bez trudu zapiekankę bez warzyw. Jako zamiennik mięsa można użyć podsmażonych pieczarek lub szpinaku.
Prostym sposobem na wegetariańską zapiekankę są różne warzywa podsmażone na patelni i umieszczone w naczyniu żaroodpornym. Na wierzchu posypujemy całość tartym, żółtym serem, który doskonale spaja potrawę. Do zapiekanki świetnie nadają się bakłażany, bataty, cukinia, ziemniaki, papryka i inne. Idealnym dodatkiem jest przecier pomidorowy. Aby zapiekanka była bardziej kaloryczna i sycąca dodajemy makaron. Ciekawym przepisem na zapiekankę wegetariańską jest lazania po sycylijsku, którą można zrobić bez mięsa. Farsz do lazanii robimy w tym przypadku z sera, pomidorów i bakłażanów.
