Wyjątkowe kawy

Wyjątkowe kawy - zbiór przepisów od baristy na wyjątkowe kawy

Kawa stała się w naszym życie elementem nieodzownym. Niektórzy nie wyobrażają sobie początku dnia bez porannej kawy. Wraz z pojawieniem się ekspresów do kawy powstały nowe pomysły na wyjątkowe kawy o różnych smakach, a także kolorach i wzorach. Zachwycają kawy podane w szkle z warstwowym układem składników, jak również kawy z wzorem z pianki. Doświadczony barista potrafi na bazie kawy espresso zrobić niezwykłą kawę na życzenie klienta. Zdradzam tajemnice baristów i najlepsze przepisy na wyjątkowe kawy, które uświetnią nie tylko chwilę relaksu, lecz także kolację we dwoje czy dużą imprezę.

Jak powstały przepisy na parzenie kawy

Parzenie kawy w Polsce

Tradycyjnym napojem Polaków zawsze była herbata, która do dziś jest podstawowym napojem do posiłków. Jeszcze w XX wieku kawa uchodziła za napój pijany rzadko, szczególnie jako poczęstunek dla gości. Popularność kawy w Polsce rozwija się coraz bardziej od lat 80-tych XX wieku. Mimo że była droższa od herbaty, wybierało ją coraz więcej osób, nie tylko z powodu smaku, lecz także z powodu jej właściwości pobudzających. Obecnie kawę pija się na równi z herbatą, zaś wiele osób nie wyobraża sobie śniadania bez porannej, pobudzającej kawy. Tradycyjnie kawy nie podaje się do obiadu, lecz raczej do ciasta na kolację. Poranna kawa na śniadanie stała się popularną metodą pobudzenia przez pracą.

Do niedawna przepisy na parzenie kawy nie były zbyt urozmaicone. Wyróżniamy kawę ziarnistą, którą trzeba parzyć oraz kawę rozpuszczalną, którą wystarczy zalać wrzątkiem. Tradycyjna kawa do niedawna dzieliła się na kawę białą i czarną, czyli z mlekiem lub bez. Kawa ziarnista traciła swoją popularność na rzecz łatwiejszej kawy rozpuszczalnej, do czasu upowszechnienia się ekspresów do kawy. Obecnie w domu i w pracy mamy ekspresy do kawy robiące różne rodzaje kaw, zaś w kawiarniach spopularyzował się zawód baristy. Barista zajmuje się obsługą ekspresu do kawy i podawaniem klientom wybranych rodzajów kaw. Dobry barista robi naprawdę wyjątkowe kawy wyróżniające się nie tylko smakiem, lecz także wyglądem i wzorkami wykonanymi ze śmietanki.

Skąd pochodzi parzenie kawy

Kawa jest pestką owocu kakaowca, drzewa pochodzącego z Etiopii. Miejscowi nie uprawiali tych drzew, lecz zrywali owoce i przyrządzali z nich gotowane potrawy. Owocami zainteresowali się kupcy arabscy, którzy przywieźli je do Jemenu, gdzie wynaleziono napój z palonych ziaren. Aromatyczny napój szybko spopularyzował się w krajach arabskich i muzułmańskich. Muzułmanów niepokoiły pobudzające właściwości kawy, które wywoływały burzliwe dyskusje, a nawet kłótnie, w kawiarniach. Jednak prób zakazu tego napoju wkrótce zaniechano.

Europa poznała kawę dopiero pod koniec XVI wieku, kiedy to opisał ją niemiecki podróżnik Leonard Rauwolf. W XVII wieku kawa coraz częściej docierała do krajów europejskich, gdzie zaczęto otwierać pierwsze kawiarnie. Również w Europie kawa budziła kontrowersje jako pobudzający napój Saracenów, dopóki papież Klemens VIII nie ocenił napoju pozytywnie. Jednak prawdziwa kariera kawy zaczęła się od bitwy pod Wiedniem. Polak ukraińskiego pochodzenia, Jerzy Kulczycki, jako nagrodę za bohaterskie czyny w czasie bitwy, zażyczył sobie zapasu dziwnego ziarna, które zamierzano wyrzucić. Najwyraźniej wiedział co z nim zrobić, gdyż założył kawiarnię w Wiedniu i stał się twórcą popularności kawiarni.

Produkcja i gatunki kawy

Wkrótce uprawą drzew kawowych zajęły się potęgi kolonialne, zaś głównym miejscem uprawy kawy stała się Brazylia. Obecnie najwięcej kawy produkuje Brazylia, Wietnam, Kolumbia i Indonezja. Kawę uprawia się w rejonie tropikalnym Ameryki Południowej, Afryki i Azji Południowej.

Obecnie uprawia się dwa gatunki kawy, czyli arabikę i robustę. Różnią się one smakiem i zawartością kofeiny. Droższy gatunek, czyli arabika, jest rosliną bardziej wymagającą i delikatną, zaś jej ziarna oferują smaczniejszą kawę o mniejszej zawartości kofeiny. Natomiast robusta ma mniejsze wymagania uprawowe, dlatego też jest tańsza. Ma znacznie więcej kofeiny, za to jej walory smakowe i aromatyczne są mniejsze. Ponadto kawy różnią się smakiem i aromatem w zależności od miejsca uprawy.

Kawy mielone różnią się także rodzajem zmielenia, w zależności od przeznaczenia. Do ekspresu ciśnieniowego używa się kawy mocno zmielonej. Kawa średnio zmielona służy do tradycyjnego parzenia, zaś do ekspresu przelewowego stosuje się kawę najgrubiej zmieloną.

Tradycyjna kawa i nowe przepisy jakie proponuje barista

Jeszcze do niedawna tradycyjna kawa w Polsce oznaczała po prostu fusy zalane wrzątkiem. Jako typowe dodatki do kawy stosowano po prostu mleko zwykłe lub skondensowane i cukier. Obecnie dodatki do kawy są wymagają szczególnego przygotowania. Do poszczególnych rodzajów kawy dodajemy spienione mleko lub bitą śmietanę, a nawet lody. Generalnie kawy dzielą się na czarne lub białe, w zależności od tego czy zawierają mleczne dodatki czy nie.

Wraz z upowszechnieniem się nowoczesnych ekspresów do kawy powstały nowe, ciekawe przepisy na parzenie kawy jak:

• espresso,
• podwójne espresso,
• americana,
• cappuccino,
• machiato,
• latte,
• flat white,
• ristretto,
• mokka,
• latte macchiato,
• cafe corretto,
• lungo,
• Irish coffee,
• kawa po wiedeńsku.

Oprócz kaw podawanych na gorąco, powstały również pomysły na kawy mrożone, które podaje się głównie latem z kostkami lodu i różnymi dodatkami. Dla przykładu grecką kawę frappe robimy z kawy rozpuszczalnej, którą miksuje się z mlekiem i podaje z kostkami lodu.

Przepisy na wyjątkowe kawy - najciekawsze pomysły i dodatki do kaw

Czarne kawy na bazie espresso

Rodzaje kaw jakie możemy zrobić zależą od rodzaju ekspresu do kawy. Podstawowe modele robią tylko kawę espresso, zaś bardziej skomplikowane modele oferują nawet kilkadziesiąt rodzajów kawy. Jednak nawet posiadając prosty ekspres do kawy możemy wykorzystać różne pomysły na wyjątkowe kawy. Wystarczą tylko dobre przepisy i odpowiednie dodatki.

Bazą niezwykłych kaw i napojów kawowych jest espresso. Jest to kawa z ekspresu ciśnieniowego, który tworzy napój o gęstej konsystencji i czarnej pianie na wierzchu. Ma ona wyrazisty smak i jest dość mocna. Ten rodzaj kawy pochodzi z Włoch, gdzie wynaleziono ekspres do kawy. Espresso podaje się w małych filiżanką. W kawiarniach do kawy podawany jest kieliszek wody. Do espresso nie dodajemy mleka, lecz pijemy ją z cukrem lub bez.

Espresso stała się bazą do innych rodzajów kaw z mlekiem i czarnych. Spośród czarnych kaw wyróżniamy takie rodzaje jak:

• podwójne espresso, czyli po prostu większa porcja w większej filiżance,
• Americana według legendy powstała w czasie II wojny światowej, kiedy to amerykańscy żołnierze dolewali do kawy wodę, aby nie była zbyt mocna. Americana jest mniej mocna niż espresso,
• Long black, będąca słabszą odmianą kawy Americana. Kawę dolewa się do wody.
• Lungo oznacza duże espresso z większą ilością wody,
• Ristretto jest rodzajem espresso podawanym w mniejszej ilości i parzona krócej. Zawiera ona mniej wody niż espresso, dzięki czemu odznacza się bardziej intensywnym smakiem. Jest to kawa mocna, esencjonalna, dlatego uważa się ją za napój koneserów.

Białe kawy na bazie espresso

Dzięki dodatkowi mleka lub śmietany do espresso uzyskujemy różne rodzaje kaw, jak:

• latte, czyli łagodna kawa zawierająca 2 porcje spienionego mleka na 1 porcję kawy,
• cappuccino robimy z mniejszą ilością mleka, z bardziej kremową pianką,
• flat white to kawa bez pianki, robiona pół na pół z espresso i pełnotłustego mleka,
• macchiato to kawa z cętkami mleka. Jej odmianą jest latte macchiato zawierająca dwa razy więcej mleka niż kawy. Do macchiato robimy spienione mleko oddzielnie i łyżeczką nakładamy na wierzch kawy.

Jedną z ciekawszych kaw jest latte macchiato, która zachwyca nie tylko smakiem, lecz wyglądem. Jest to raczej mleko z kawą, gdyż zawiera 3 części mleka na 1 część kawy. Podaje się ją w szklanych pucharkach, tak aby widoczne były warstwy. Ekspress tworzy kawę, która zawiera warstwę mleka, kawy i pianki, które różnią się kolorem. Doświadczony barista najpierw nalewa ciężkie mleko, potem lżejszą kawę, a na koniec napowietrzoną, lekką piankę. Zupełnie innym napojem jest espresso macchiato, w którym barista plami spienionym mlekiem kawę espresso.

Najbardziej popularną wersją kawy jest cappuccino, które zachwyca grubą warstwą pianki, na której doświadczony barista potrafi wykonać ciekawe wzory. Podaje się ją w ceramicznych filiżanką, które długo trzymają ciepło. Aby zwiększyć walory smakowe cappuccino posypuje się na wierzchu cynamonem lub kakao. Cappuccino zawiera dużo mleka, dlatego też tradycyjnie we Włoszech nie podaje się jej do obiadu. Jest to klasyczny napój na śniadanie, które we Włoszech głównie składa się z cappuccino i słodkiego rogalika lub ciasteczka.

Ciekawym rodzajem kawy jest mocha, mokka, będąca połączeniem kawy z czekoladą. Kawa podawana jest w dużych szklankach i dekorowana na wierzchu bitą śmietaną i posypką z kakao lub cynamonu.

Niezwykłym napojem jest Irish Coffee. Według legendy przepis na tę kawę powstał na lotnisku, kiedy to zmarznięci pasażerowie musieli długo czekać na lot. Obsługa lotniska zaserwowała im rozgrzewającą kawę z whisky. Napój stał się popularny i obecnie serwuje się go z bitą śmietaną w długich szklankach z uchem. Co ciekawe, nie należy mieszać bitej śmietany z kawą łyżeczką, lecz zjeść ją najpierw. Bita śmietana stopniowo miesza się z kawą tworząc niezwykłe połączenie smakowe.

Nieco podobnym napojem jest cafe corretto, kiedy to do kawy dodaje się parę kropel alkoholu. Napój ten pije się zwykle na imprezach wieczornych. Natomiast kawę po wiedeńsku podaje się bez alkoholu, za to osłodzoną, z dużą ilością bitej śmietany.