Sosy do sałatek

Sosy do sałatek - pomysły i przepisy na smaczne domowe sosy

Sałatki ze świeżych i gotowanych warzyw stają się coraz bardziej popularne, z uwagi na coraz większy problem nadwagi oraz zalecenia lekarzy i dietetyków, aby zwiększyć ilość warzyw w diecie. Niestety wiele osób nie lubi warzyw. Szczególnie często zdarza się to dzieciom. Sposobem rozwiązania tego problemu są pyszne dressingi, dipy i sosy do sałatek, które ułatwiają jedzenie surowych warzyw i dodają smaku. Zrobienie dobrego sosu do sałatki nie jest trudne. Wystarczy tylko baza w postaci sosu winegret i odpowiednie dodatki oraz przyprawy. Przedstawiamy zasady tworzenia pysznych sosów do sałatek i poddajemy ciekawe pomysły na smaczne sosy i dipy.

Jakie są najlepsze przepisy na domowe sosy do sałatek

Sosy do sałatek - rodzaje

Sałatki coraz częściej goszczą na naszych stołach, ponieważ rozwój cywilizacji przyniósł problem nadwagi i otyłości. Dlatego też szukamy potraw fit, które ograniczą przybieranie na wadze. Ludzie współcześni coraz rzadziej wykonują ciężką pracę fizyczną, która wymaga diety bogatej w białka i węglowodany. Dlatego też klasyczna kuchnia ludowa zawierająca dużo potraw mącznych, ziemniaczanych i mięsnych, przyczynia się do nadwagi u osób prowadzących siedzący tryb życia. Konieczne stało się wprowadzenie do diety większej ilości lekkich i niskokalorycznych warzyw. Dlatego też od drugiej połowy XX wieku coraz większą popularność mają sałatki z surowych i gotowanych warzyw.

Sałatka wymaga sosu, nie tylko dla podniesienia smaku potrawy. Sos sprawia, że danie posiada odpowiednią wilgotność i jest łatwiejsze do jedzenia. Ogromną rolę w sosach do sałatek odgrywa tłuszcz. Wiele osób nie lubi świeżych warzyw liściastych, gdyż mają poczucie, że jedzą trawę. Natomiast pyszny sos z oliwy z oliwek niweluje to wrażenie. Ponadto tłuszcz jest niezbędny do prawidłowego przyswajania witamin. Cztery, niezbędne dla zdrowia organizmu, witaminy, czyli A, D, E oraz K, rozpuszczają się w tłuszczach. Obecność tłuszczu jest niezbędna do ich prawidłowego przyswojenia. Dlatego też sosy do sałatek robimy na bazie olei roślinnych, które występują w formie płynnej.

Przepisy na sosy do sałatek zależą od rodzaju sałatki i upodobań domowników. Generalnie sosy dzieli się według gęstości na: sosy, dressingi i dipy. Do lekkich sałatek fit ze świeżych warzyw robimy sos na bazie oliwy z oliwek lub oleju z przyprawami. Klasycznym przykładem jest sos winegret, który stanowi bazę do większości sosów. Natomiast do sałatek z warzyw gotowanych, sałatek z mięsem, sałatek makaronowych czy też sałatek śledziowych robimy dressing gęsty na bazie majonezu. Aby dressing był bardziej fit, możemy zastąpić majonez jogurtem.

Innym rodzajem sosu jest dip, który służy do maczania i jest bardziej gęsty. Dip przeważnie przygotowujemy do maczania frytek, nachos lub innych przekąsek. Wraz z popularnością kuchni fit powstał pomysł na maczanie warzyw, na przykład ogórków świeżych, marchewki czy selera naciowego. Dip sprawdza się szczególnie, aby namówić dzieci do jedzenia warzyw. Dipy stały się także modnym daniem imprezowym. Na imprezę warto zrobić cały zestaw różnokolorowych dipów o różnych smakach, tak aby goście mogli sobie wybrać smak.

Jakie najważniejsze składniki i przyprawy stosujemy w sosach do sałatek

Podstawą wielu sosów do sałatek jest sos winegret. Ten sos z oliwy z oliwek stosowany był już w starożytności w kulturach śródziemnomorskich. Jednak upowszechnił się na całym świecie dzięki kuchni francuskiej. Tradycyjny sos winegret składa się z oliwy z oliwek, octu, soli i pieprzu. Istnieje wiele wariantów tego sosu, gdyż dodajemy do niego różne przyprawy. Niektórzy nie lubią octu, dlatego też zastępują go sokiem z cytryny. Do niektórych sałatek, szczególnie z gorzkawymi warzywami liściastymi, jak cykoria, robi się sosy słodkawe z dodatkiem miodu.

Podstawowe składniki sosów do sałatek:

• oliwa z oliwek oraz oleje roślinne,
• majonez lub musztarda,
• ocet zwykły, ocet jabłkowy, ocet winny i ocet balsamiczny,
• sok z cytryny,
• jogurt lub śmietana,
• pasta tahini,
• miód,
• sos sojowy.

Jakie przyprawy najlepiej pasują do sosów do sałatek? To zależy od naszych upodobań smakowych, gdyż możliwości jest bardzo wiele. Do najpopularniejszych należy bazylia, oregano, czosnek, pietruszka czy koperek. Najczęściej wybieramy jednak gotowe mieszanki ziołowe. Składnikiem sosu czy dressingu do sałatki mogą być zarówno zioła suszone jak i posiekane zioła świeże.

Modne stają się także sosy w stylu orientalnym. Jeśli chcemy uzyskać sos o smaku azjatyckim warto wybrać olej sezamowy i ocet ryżowy. Sos w stylu tajskim uzyskamy dodając sos rybny i ciemny cukier. Natomiast dodatek pasty tahini nada sałatce smak kuchni arabskiej.

Najlepsze przepisy na proste, domowe sosy do sałatek

Proste, domowe sosy do sałatek

Najprostszym sposobem na domowe okraszanie sałatki jest po prostu polanie jej oliwą z oliwek czy olejem i posypanie mieszanką przypraw. Jeśli jednak przygotowujemy sałatki na obiad dla rodziny, warto zrobić sos, który podajemy w osobnej sosjerce, tak aby każdy mógł sobie nalać od sałatki tyle sosu ile chce.

Zwykle bazą do sosu sałatkowego jest sos winegret, którego smak wzbogacamy stosując różne dodatkowe składniki i przyprawy. Aby zrobić dobry sos winegret należy go starannie rozmieszać, tak aby się nie rozwarstwił. Warto pamiętać o zasadzie, że sól nie rozpuści się w oliwie. Dlatego też najpierw dodajemy sól do octu, zaś oliwę dodajemy dopiero na końcu. Sos mieszamy przy pomocy trzepaczki do jajek, shakera do koktajli lub po prostu zakręconego słoika. Mając bazę w postaci sosu winegret możemy dodać do niego różne, suszone lub świeże zioła.

Jeśli chcemy zrobić sos do sałatki bez oliwy, możemy zastąpić ją prawie każdym olejem roślinnym. So sosów sałatkowych szczególnie dobrze nadają się oleje roślinne, które należy jeść na surowo bez obróbki termicznej, jak olej słonecznikowy, olej lniany, olej z pestek dyni itp.

Dressing bez oliwy sprawdzi się dla osób, które nie lubią tłuszczu. Proste sosy fit bez oliwy zrobimy na bazie jogurtu, który pozwala na wykonanie dość rzadkiego sosu. Idealnym dodatkiem do jogurtu jest czosnek przetarty przez praskę. Do jogurtu pasuje także sok z cytryny. Możemy także dodać dowolne przyprawy lub świeżo posiekane zioła.

Jak zrobić pyszny i prosty dressing lub dip do warzyw i sałatek

Coraz bardziej modne stają się dressingi i dipy do sałatek i warzyw. Na imprezie dip pełni rolę zarówno sosu do sałatki, sosu w którym macza się warzywa lub frytki, jak również dipu do potraw mięsnych czy jajek. Dip daje spore możliwości kulinarne, gdyż w zależności od gęstości może służyć jako gęsty dip do maczania lub rzadszy dressing. Do rozcieńczenia dipu stosuje się wodę, sok z cytryny lub maślankę. Natomiast do zagęszczenia można zastosować płatki drożdżowe, pastę tahini lub masło orzechowe.

Przykładem dipu lub dressingi są:

• hummus,
• guacamole,
• sos tzatziki,
• sos tatarski,
• jogurt z czosnkiem i różnymi dodatkami.

Bazą do dressingu lub dipu jest jogurt lub śmietana. Ponieważ dressing lub dip jest gęsty możemy dodać do niego różne dodatki smakowe, nie tylko zioła i przyprawy. Do dressingu dodajemy nie tylko czosnek przetarty przez praskę, lecz także różnego rodzaju drobno posiekane świeże warzywa. Dobrym dodatkiem do dressingu jogurtowego są świeże ogórki, rzodkiewka, papryka, ogórek kiszony lub koperek czy drobno posiekane warzywa liściaste. Ciekawe połączenia smakowe uzyskamy także dodając różne mieszanki ziołowe do sosów. Możemy również wybrać takie dodatki jak:

• miód,
• ser pleśniowy,
• masło orzechowe,
• anchois,
• sos pomidorowy,
• sos chili.

Ciekawym składnikiem, z którego można zrobić pyszny dip lub dressing jest awokado. Łącząc awokado z sokiem z cytryny i czosnkiem zrobimy sos guacamole, który, w zależności od gęstości, może posłużyć jako pasta do pieczywa, dip lub dressing. Ciekawe połączenie smakowe daje także połączenie syropu klonowego z musztardą. Szybki i pyszny dressing zrobimy łącząc sok z cytryny z miodem, musztardą, olejem i ziarnami maku. Prosty dressing uzyskamy mieszając jogurt typu greckiego z musztardą i ziołami.

Fajne dressingi zrobimy na bazie musztardy. Sama musztarda dodana w niewielkiej ilości do jogurtu daje sos o ciekawym smaku. Musztardę możemy połączyć z sokiem z cytryny, pomarańczy i bazylią. Podobnie ciekawe dressingi zrobimy na bazie masła orzechowego, które można rozcieńczyć sokiem z cytryny, oliwą z oliwek lub sosem sojowym. Jako przyprawy dodajemy czosnek lub imbir.

Jak zrobić prosty sosy i dipy na imprezę

W kuchni polskiej do niedawna sosy do sałatek nie odgrywały większej roli na imprezach. Na świątecznym stole gościły najczęściej sycące sałatki z gotowanych warzyw lub sałatki warstwowe. Typowym przykładem sosu do tego rodzaju sałatek jest majonez, który smakuje prawie każdemu. Osoby, które nie lubią majonezu i wolą sos bez tłuszczu i bez oliwy, robiły podobny sos na bazie jogurtu z dodatkiem musztardy i przypraw.

Obecnie na imprezę robimy sałatkę z sosem, którą goście nabierają sobie na talerze. Dobrym pomysłem jest także podanie samej mieszanki warzyw bez sosu. Natomiast sos podajemy w osobnej sosjerce, tak aby goście mogli sobie nalać tyle sosu ile lubią. Najlepiej na imprezę przygotować kilka różnych sosów. Nie tylko dajemy gościom wybór, lecz także kolorowe sosy w sosjerkach pięknie dekorują stół. Podobnie przygotowujemy miseczki z różnymi rodzajami kolorowych dipów.