Placek ze śliwkami - proste przepisy na placki z dodatkiem śliwek
Każdy pamięta pyszny placek ze śliwkami serwowany przez nasze babcie. Ten prosty i szybki placek odszedł nieco w niepamięć zastąpiony przez bardziej urozmaicone ciasta. Świeże śliwki, dostępne późnym latem i jesienią, warto zastosować do dekoracji ciasta drożdżowego, kruchego, ucieranego, biszkoptowego, czekoladowego, a nawet sernika. Kwaskowate powidła śliwkowe urozmaicą smak tortu lub ciasta przekładanego. Podsuwamy szereg ciekawych pomysłów na wykorzystanie śliwek i przetworów śliwkowych do wypieku ciast i ciasteczek. Przedstawiamy przepisy na szybkie i łatwe ciasta i placki.
Dlaczego lubimy ciasto śliwkowe
Śliwki w sztuce kulinarnej
Śliwki to popularne owoce, które pojawiają się na rynku latem i dostępne są do października. Sezon na przetwory ze śliwek ma miejsce od końca sierpnia do października. Wtedy też śliwki są najtańsze i najlepsze na przetwory. Ze śliwek robimy głównie powidła, które nie wymagają dodatku cukru. Popularnym rodzajem przetworów są także śliwki w occie, które wspaniałe smakują w sałatce lub jako dodatek do wędliny.
Śliwa rośnie w klimacie umiarkowanym. Jej główne odmiany pochodzą z Europy Środkowej i Wschodniej, Kaukazu oraz z Chin. Prawdopodobnie jest to jedno z pierwszych drzew owocowych udomowionych przez człowieka. Drzewo to nie występuje w formie dzikiej. Co ciekawe, największymi producentami śliwek są Chiny i Rumunia. Wiele odmian rośnie również w Polsce.
Śliwki są pysznym owocem, który jemy na świeżo. Odmian śliwki jest sporo, jednak do ciasta i przetworów wykorzystuje się głównie śliwkę węgierkę i mirabelkę. Śliwka węgierka idealnie nadaje się do zastosowań kulinarnych, gdyż ma świetny smak i odchodzi od pestki. Do przetworów, szczególnie dżemów i kompotów, nadaje się także zapomniana mirabelka, które uważana jest bardziej za ozdobne drzewo parkowe. Mirabelka nie traci witamin ani wartości odżywczych nawet w czasie długiego gotowania.
Rola śliwki w tradycyjnej i nowoczesnej kuchni polskiej
W polskiej kuchni śliwki wykorzystuje się na surowo, w formie suszonej i w formie przetworów. Ciasto śliwkowe pieczemy z wydrylowanymi, świeżymi śliwkami węgierkami. W kuchni polskiej występuje przepis na tradycyjny, kruchy placek ze śliwkami, który jest tak prosty i łatwy do zrobienia, że upiecze go nawet osoba z mniejszym doświadczeniem w kuchni. Natomiast powidła śliwkowe często dodaje się do tortów lub placków przekładanych. Warstwa kwaskowych powideł śliwkowych wspaniale przełamuje ciężki i tłusty smak kremów maślanych i sprawia, że tort jest lekki i pyszny.
Ze śliwkami robimy zarówno tradycyjne ciasto kruche, jak i ciasto biszkoptowo-tłuszczowe oraz drożdżowe. Śliwkami dekorujemy także ciasto czekoladowe, sernik tradycyjny i na zimno. Śliwki węgierki stosujemy głównie do ciast i deserów. Możemy je dodać również do placków. Pysznym daniem obiadowym, uwielbianym przez dzieci, są knedle ze śliwkami. Do popularnych słodyczy należą śliwki w czekoladzie.
W kuchni polskiej sporą rolę odgrywają śliwki suszone. Śliwki suszone bez pestek możemy pokroić i potraktować jako bakalie do ciasta. Tradycją Bożego Narodzenia jest przepis na pyszny kompot ze śliwek suszonych z gruszką suszoną, rodzynkami i przyprawami korzennymi. Śliwki suszone wykorzystuje się szczególnie do dań wytrawnych. Dodaje się je do bigosu oraz stosuje jako nadzienie do rolad, mięs zawijanych, mięs nadziewanych czy kotletów. Dobry schab pieczony nie może się obyć bez nadzienia z suszonych śliwek. Pyszny sos śliwkowy wspaniale pasuje do mięsa.
Dania ze śliwkami w kuchniach świata
Dżem i powidła śliwkowe stanowią pyszny dodatek do pieczywa i do deserów, czy też farsz do naleśników. Co ciekawe, w Rumunii i Mołdawii robi się pierogi z dżemem śliwkowym. W czasie II wojny światowej, na Węgrzech, z powodu braku mięsa, podstawą żywienia była gęsta marmolada ze śliwek, którą kroiło się jak wędlinę. Stąd też nazwano ją “Bekonem Hitlera” (Hitlerszalonna).
W Polsce robimy knedle ze śliwkami jako pyszne danie obiadowe na słodko. W Austrii i Bawarii danie to przyjmuje formę jednego dużego knedla o nazwie Germknodel i nadziewane jest dżemem śliwkowym. Na talerzu polewa się go stopionym masłem i posypuje makiem.
W Polsce ze śliwek robi się pyszny sos do pieczeni i pieczonych mięs. Natomiast w Gruzji ze śliwek powstaje tkemali, czyli tradycyjny sos do potraw mięsnych. Tkemali ma smak ostro cierpki i stosuje się go podobnie jak ketchup. Dodawany jest najczęściej do ziemniaków oraz dań z drobiu i mięsa grillowanego.
W krajach słowiańskich znana jest wódka ze śliwek, czyli śliwowica, która jest rodzajem brandy. Natomiast w Wielkiej Brytanii robi się śliwkowy gin. O ile w Anglii tego typu gin stanowi domowy trunek serwowany głównie na święta, to w Stanach Zjednoczonych komercyjnie produkuje się gin z soku śliwkowego. W Anglii robi się również rodzaj wina śliwkowego lub cydru ze śliwek. Natomiast w Chinach ze śliwek robi się bezalkoholowy napój.
Placek ze śliwkami w kuchniach świata
W Europie śliwki od wieków wykorzystywano jako owocowe nadzienie do ciast. Być może właśnie śliwki były pierwszymi owocami, które zaczęto dodawać do ciast. Obecnie wiele tradycyjnych przepisów na ciasta śliwkowe, robi się teraz z innymi owocami. Wraz z imperiami kolonialnymi ciasta śliwkowe rozpowszechniły się także na różnych kontynentach, na przykład w Indiach i USA. Placki ze śliwkami znajdują się także w kanonie kuchni Żydów Aszkenazyjskich. Najważniejsze przepisy na ciasta ze śliwkami powstały w:
- Wielkiej Brytanii,
- Francji,
- Niemczech, głównie w Bawarii i Tyrolu,
- Włoszech,
- Indiach, gdzie placek ze śliwkami podaje się na święta Bożego Narodzenia,
- USA.
W XIX wieku placek ze śliwkami uchodził za narodowe danie brytyjskie. Placki śliwkowe piecze się również we Francji. Do francuskich specjałów regionalnych należy Breton Far, czyli bretońskie ciasto z jajek, mleka i mąki z dodatkiem śliwek. Do USA ciasto ze śliwkami przywieźli Brytyjczycy. W czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych kobiety wypiekały ogromne ilości tych ciast, aby zmotywować mężczyzn do walki i wyborów. Do dziś w USA placek ze śliwkami nazywa się ciastem wyborczym (election cake).
Najlepszy przepis na smaczne ciasto śliwkowe
Jak zrobić szybki i prosty kruchy placek ze śliwkami
W polskiej tradycji kulinarnej króluje szybki i prosty placek ze śliwkami na kruchym cieście. Ciasto kruche należy do najłatwiejszych ciast, dlatego też klasyczny placek ze śliwkami będzie łatwy do zrobienia nawet dla osób z małym doświadczeniem kulinarnym. Aby zrobić dobry placek ze śliwkami należy przygotować kruche ciasto, które wymaga zagniatania na stolnicy. Wbrew pozorom jest to placek szybki i łatwy. Zagniatamy mąkę z jajkami i tłuszczem. Właśnie tłuszcz czyni to ciasto kruchym, gdyż uniemożliwia zlepianie się cząsteczek. Warto pamiętać, że dobry kruchy placek wyjdzie tylko ze schłodzonego masła, które na stolnicy siekamy nożem i zagniatamy z mąką i jajkami. Po zagnieceniu ciasto wkładamy na co najmniej 30 minut do lodówki do schłodzenia. Schłodzonym ciastem wylepiamy formę do pieczenia i uzyskujemy w ten sposób pyszny spód do ciasta, który można wykorzystać na różne sposoby. Ciasto kruche wykorzystujemy jako spód do szarlotki, sernika, ciasta z galaretką, ciasta z kremem, ale przede wszystkim do ciast z owocami i z kruszonką.
Kruchy placek ze śliwkami możemy zrobić na dwa sposoby. Prosty i szybki placek zrobimy po prostu układając wydrylowane i przepołowione śliwki na wierzchu kruchego ciasta skórką do dołu. Ciasto pieczemy i podajemy posypane cukrem pudrem. Nieco bardziej pracochłonne jest ciasto z kruszonką. Jako nadzienie do ciasta przygotowujemy mus lub żel śliwkowy. W tym celu smażymy śliwki na patelni z cukrem i przyprawami korzennymi. Aby mus śliwkowy przyjął formę żelu dodajemy na koniec łyżkę mąki ziemniaczanej. Robiąc spód do placka odkładamy kawałek ciasta na kruszonkę. Na spodzie wykładamy żel śliwkowy, a następnie ścieramy ciasto na kruszonkę na tarce lub drobimy palcami i wysypujemy na owocach.
Jak zrobić pyszne, wilgotne ciasto ze śliwkami i z kruszonką
Śliwki posłużą jako nadzienie nie tylko do ciast kruchych, lecz także drożdżowych lub biszkoptowo-tłuszczowych. Szybkie i proste ciasto biszkoptowo-tłuszczowe zrobimy miksując mąką z proszkiem do pieczenia, jajka i roztopione masło. Możemy również skorzystać z przepisu na szybkie ciasto z olejem roślinnym Na wierzchu ciasta układamy ćwiartki lub połówki wydrylowanych śliwek.
Aby zrobić ciasto śliwkowe z kruszonką musimy osobno zrobić kruszonkę. Wykorzystujemy do tego przepis na ciasto kruche. W tym przypadku robimy niewielką ilość ciasta, zaś składniki ugniatamy i rozdrabniamy palcami, tak aby powstały nieregularne grudki. Tak zrobioną kruszonką posypujemy placek i pieczemy.
Różne rodzaje ciast ze śliwkami
Śliwki nadają się właściwie do każdego ciasta z owocami. W przypadku miękkich ciast śliwki ułożone na wierzchu nie zatapiają się zbytnio w cieście w czasie pieczenia, gdyż pokryte są skórką. Owoce zwykle zostają na wierzchu ciasta i wymagają posypania cukrem pudrem lub zrobienia ciasta z kruszonką.
Placek ze śliwkami możemy zrobić na bazie ciasta:
- drożdżowego,
- ucieranego,
- kruchego,
- czekoladowego.
Śliwki świetnie smakują jako dekoracja tradycyjnego sernika. Pyszne ciasto czekoladowe ze śliwkami upieczemy na bazie ciasta ucieranego z dodatkiem kakao. Ciekawym poczęstunkiem na imprezę czy spotkanie towarzyskie ze znajomymi jest sernik ze śliwkami i z kruszonką. Jako spód do sernika i kruszonka posłuży ciasto kruche. Wykładamy na spód masę serową, a na jej wierzchu układamy połówki śliwek skórką do dołu. Wierzch ciasta dekorujemy kruszonką i pieczemy.
Najbardziej prostym i szybkim sposobem na łatwe ciasto ze śliwkami jest tarta śliwkowa lub ciasto francuskie. Z ciasta francuskiego zrobimy pyszne rogaliki lub drożdżówki. Wystarczy wykroić odpowiedni kształt z gotowego ciasta i do środka włożyć świeże śliwki lub nadzienie śliwkowe. Ciasto zawijamy i pieczemy.
Pyszna tarta ze śliwkami opiera się o taki sam przepis jak tradycyjny, polski kruchy placek ze śliwkami. Tarta wyróżnia się tylko kształtem formy i wykończeniem ciasta na wierzchu. Najprostsza tarta powstaje ze śliwkami i z kruszonką. Inny, ciekawy pomysł stanowią paski kruchego ciasta ułożone w kratkę, tak jak na amerykańskim apple pie. Tartę ze śliwkami możemy także uzupełnić kremem budyniowym, kremem z serka mascarpone lub bezą.
