Piernik świąteczny

Pierniki świąteczne – zbiór przepisów na pierniki w różnych wersjach

Pierniki świąteczne są tradycyjnymi wypiekami, które w Polsce z ochotą jadamy w Wigilię i Boże Narodzenie. Przed świętami często pieczemy też pierniczki – bożonarodzeniowe ciasteczka, w których znajdują się przyprawy korzenne. Warto rozróżnić jednak pierniki od piernika. Piernik to bowiem ucierane ciasto na święta, z kolei pierniczki są to kruche ciastka, które powstają z odciętych fragmentów ciasta na piernik. Jakie są najlepsze przepisy na piernik? Czym jeszcze różnią się ciasteczka piernikowe od ciasta? Sprawdź najważniejsze informacje na ten temat!

Pierniki świąteczne – pyszne i proste przepisy na piernikowe ciasto

Piernik w historii. Dowiedz się, jak powstało słynne ciasto

Przepis na piernik pochodzi z 2400 roku p.n.e.. Stworzył go mnich z Nikopolis (miasto w Bułgarii), który przekazał recepturę na ciasto chrześcijańskim piekarzom z Francji. O pierniku mówi się, że jest tradycyjnym ciastem hanzeatyckich miast – a więc miast handlowych Europy Północnej z czasów średniowiecza oraz początku ery nowożytnej. Piernik był prawdziwym symbolem powodzenia owych miast, a także ich wpływów na świat. Dawniej ciasto stanowiło symbol luksusu, gdyż do jego wyrobienia potrzeba było drogocennych przypraw korzennych oraz bakalii. Jak wiadomo, dawniej import takich wyrobów był bardzo drogi, więc tylko zamożni mogli sobie na nie pozwolić. Piernik, stworzony z drogich przypraw, z czasem zaczęto wysyłać poza granice Europy. Wymyślono jednak jego specyficzną formę, dzięki czemu ciasto wytrzymywało nawet najbardziej odległe podróże. Tradycja wypiekania piernika do dziś istnieje między innymi w:

• Monachium
• Bremie
• Amsterdamie
• Toruniu
• Norymberdze
• Kłajpedzie
• Ostendzie

W Szwecji pieczono ciasto, traktując piernik jako lekarstwo na niestrawność. W Niemczech zapoczątkowano z kolei dekorowanie pierników, a następnie tworzenie z nich piernikowych domków – dokładnie tych samych, które znamy z bajki „Jaś i Małgosia”. W Czechach piernik piecze się od ok. XVI wieku, a w jego skład wlicza się jedynie mąka, miód i pieprz. W Polsce nie ciasto, a ciastka piernikowe wiodły prawdziwy prym wśród wypieków. Właśnie o nich teraz pomówimy.

Pierniczki w Polsce – skąd pochodzą bożonarodzeniowe ciasteczka?

Piernik to słowo powstałe od dawnego wyrażenia „pierny”, oznaczającego „pieprzny”. Istotnie, w pierniku zawarte jest bowiem wiele mocnych przypraw. Kiedyś ciasto jadali wyłącznie zamożni, przegryzając nim wódkę. W Polsce wyrabiać pierniki zaczęto w okolicy średniowiecza. Nie mógł ich jednak piec każdy. Raz, że przyprawy korzenne były drogim towarem. A dwa, że receptury na pierniki były tajemnicą – dostęp do przepisów mieli wyłącznie czeladnicy i piekarze. Aby zostać piekarzem, czasem należało latami uczyć się sztuki wypiekania pierników. Mimo ciężkiej drogi w tym zawodzie Toruń zawsze pełen był ludzi chętnych do pieczenia słynnych ciasteczek.

Pierniczki toruńskie wymyślono ok. XIV wieku. Najpierw wypiekali je piekarze, a później piernikarze. Pierwszą fabryką pierników w Toruniu stała się Fabryka Cukiernicza Kopernik. Miejsce to funkcjonuje do dziś. W fabryce zobaczyć można m.in. 200-letni komin czy kilka siedzib z XVIII i XIX wieku. W fabryce funkcjonuje też Muzeum Toruńskiego Piernika. Czy nadal piecze się tam korzenne ciastka? Oczywiście, że tak! Najsmaczniejsze są czekoladowe, glazurowane i nadziewane różnymi pysznościami.

Dobry przepis na piernik świąteczny – zobacz, jak go przygotować

Ciekawostki na temat pierników, których nie znasz

1. W średniowieczu ciastka były specjalnością zakonników. Właśnie oni przywozili bowiem przyprawy korzenne z wypraw krzyżowych.
2. Według legendy toruński piekarz Mikołaj Czas pewnego dnia przypadkowo dosypał pieprz do ciasteczek, tworząc zupełnie nowy przepis na wypieki.
3. Dawniej jedzono tylko dwa rodzaje pierników – miękkie, które nadawały się do bezpośredniego spożycia oraz twarde, które robiono w specjalnych foremkach. Bardzo ważne było również dekorowanie ciasteczek.
4. Najstarszy przepis na pierniki w Polsce pochodzi z XVIII wieku. Odnaleziono go w poradniku medycznym jako lek na niestrawność i przeziębienie.
5. Najpopularniejsze rodzaje pierników to toruńskie Katarzynki, Lebkuchen (z Norymbergi), szwedzkie Pepparkakor i brytyjskie ciastka korzenne w kształcie ludzików.
6. Tradycyjny piernik staropolski powinien zostać upieczony z początkiem listopada i przeleżeć kilka tygodni, nim będzie nadawał się do spożycia. Pod koniec listopada należy z kolei zabrać się za pieczenie twardych Katarzynek.
7. Jeśli pierniki świąteczne zostaną dobrze upieczone, będzie można przechowywać je nawet przez kilka miesięcy. Można na przykład zamknąć je w puszce, pojemniku albo słoju. Ważne jednak, aby były to szczelne opakowania.

Zbiór przepisów na pierniki w różnych wersjach

Pierniki w formie ciasta oraz ciastek to zawsze dobry pomysł na święta. Pyszne słodkości piernikowe smakują zarówno najmłodszym, jak i tym starszym. Oto kilka najciekawszych pomysłów zarówno na pierniczki-ciastka, jak i ciasto piernik.

• Piernik na powidłach – jeden z najbardziej ulubionych przepisów na piernik świąteczny. Kwintesencja jego smaku tkwi zarówno w przyprawach korzennych, jak i domowych powidłach śliwkowych. Warto udekorować piernik drobno posiekanymi orzechami włoskimi.
  
• Piernik przekładany – przygotowane i ostudzone ciasto piernikowe przecina się na trzy równe części wzdłuż jego długości. Następnie każdą z nich smaruje się jeszcze ciepłą masą śliwkową. Piernik warto polać rozpuszczoną w kąpieli wodnej czekoladą z masłem. Z wierzchu posypać można go oczywiście rozkruszonymi orzechami.
  
• Piernik bez miodu – mimo że miód jest nierozłącznym towarzyszem tradycyjnego piernika, ciasto wcale nie musi zostać upieczone z tym składnikiem. Niektórzy mają też alergię na miód, więc w ogóle nie powinni dodawać go do wypieków. Właśnie dlatego powstał przepis na piernik bez miodu.
  
• Piernik herbaciany – miękki, wilgotny i delikatny w smaku. Ciasto doskonale smakuje z powidłami albo kremem budyniowym, które podbijają smak korzennych przypraw.
  
• Pierniczki z okienkiem – robi się je z mąki pszennej, masła, jajek, sody oczyszczonej i przypraw korzennych dokładnie tak samo, jak tradycyjne pierniczki. W środku każdego wyciętego fragmentu ciasta należy jednak wykroić dodatkowo mały wzór, który wypełnić można na blaszce np. pokruszonymi landrynkami.
  
• Kruche pierniczki – to twardsze pierniki świąteczne, które nie muszą być zamykane np. w metalowej puszce. Trzymając je na zewnątrz, sprawia się bowiem, iż pierniki są twarde, więc idealne do chrupania. Takie ciasteczka warto przyozdobić kolorowym lukrem w świąteczne wzory, które idealnie podkreślą bożonarodzeniową atmosferę.