Kaszanka

Kaszanka - pomysły na ciekawe sposoby podania kaszanki

Mimo ogromnej ilości pysznych wędlin na rynku, popularność swojskiej, ludowej kaszanki nie zanika. Tania potrawa ludowa zachwyca smakiem, szczególnie smażona lub z grilla. Jej podstawą jest kasza i krew wieprzowa, która nadaje kaszance ciemny kolor. Kaszanka stanowi pyszne i szybkie danie na obiad, gdyż wystarczy ją tylko podsmażyć i podać z warzywami. Zaś kaszanka z grilla weszła na dobre do kanonu dań imprezowych. Doradzamy jak podać kaszankę i podajemy przepisy jak zrobić samodzielnie domową kaszankę.

Z czego jest kaszanka

Co to jest kaszanką i kiedy się ją jada

Kaszanka stanowi świetne danie na obiad lub kolację. Jada się ją głównie na ciepło w postaci smażonej, grillowanej, pieczonej lub gotowanej. Popularnością cieszy się głównie w sezonie grillowym, kiedy to stanowi jedno z dań w czasie przyjęć z grillem na wolnym powietrzu.

Kaszanka wygląda jak kiełbasa w ciemnobrązowym kolorze. Kolor wynika z faktu, że w skład kaszanki wchodzi krew wieprzowa. Niegdyś kaszankę robiono w czasie świniobicia, kiedy to dostępna była świeża krew. Skład kaszanki obejmuje kaszę, krew, przyprawy i podroby. Do wyrobu kaszanki używa się kaszy gryczanej lub jęczmiennej. Farszem napełnia się jelita.

Kaszanka należy do zdrowszych wędlin. Ma dużą zawartość składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Uważa się, że wieprzowa krew zawiera hormony działające korzystnie na tarczycę. Dlatego też wprowadzenie kaszanki do diety może pomóc osobom zmagającym się z chorobą Hashimoto. Spożywanie kaszanki może być również korzystne dla osób z anemią.

Kaszanka w kuchniach świata

Kaszanka w kuchni polskiej

Kaszanka uważana jest za tradycyjną, polską kiełbasę. Jednak w rzeczywistości przepis na tę potrawę nie był znany w Polsce do XVII wieku. Prawdopodobnie przepis przywędrował z Niemiec, gdyż podobne wyroby znane są w różnych kuchniach Europy Środkowej, jak Niemcy, Słowacja, Węgry, a także Finlandia.

Przepis na kaszankę wymyślono, aby nie marnować cennego białka. Było to popularne danie zarówno dla prostego ludu, jak i dla warstw zamożnych. W Polsce występują różne rodzaje kaszanki w zależności od regionu, które różnią się zawartością białka zwierzęcego i kaszy. Najbardziej popularnym rodzajem kaszanki są krupnioki śląskie, w których skład wchodzi kasza, krew, wątroba, cebula i przyprawy. Na Śląsku wyrabiano również kiełbaski o nazwie bułczanka lub żymlok, w których skład wchodził podroby uzyskane w wyniku świniobicia, zaś kaszę zastępowano bułką.

Krupnioki śląskie stały się szczególnie popularne na Śląsku w XIX wieku, kiedy to wraz z rozwojem górnictwa zwiększyła się liczba ludności na tym obszarze. Górnicy mieli do dyspozycji małe ogródki, w których hodowali świnie. Przy okazji świniobicia wykonywano różne wyroby, tak aby wykorzystać całe dostępne białko i nie marnować cennych zasobów. Krupnioki śląskie wyróżniają się smakiem i kalorycznością, szczególnie że zawierają znacznie mniej kaszy niż inne tego rodzaju wyroby.

W regionalnej kuchni polskiej, kresowej oraz w kuchniach krajów środkowoeuropejskich występuje także kaszanka wegetariańska w postaci kiszki ziemniaczanej. Przypomina ona kształtem klasyczną kaszankę, jednak wykonana jest z ugotowanych ziemniaków zmieszanych z przyprawami, tłuszczem i skwarkami, którymi nabija się jelito wieprzowe.

Jak powstał przepis na kaszankę w kuchniach świata

Nie wiadomo jak powstał przepis na kaszankę. To popularne danie ludowe pozwalało na wykorzystanie białka z tańszych części mięsa, jak krew czy podroby. Ludzi niezamożnych nie stać było na częste jadanie mięsa, dlatego też popularne były dania z podrobów, jak wszelkiego rodzaju kiszki, kaszanki, wątrobianki, pierogi z dudami, flaki, salcesony i pasztety. Wbrew pozorom podroby zawierają cenne składniki odżywcze, jak witaminy, kolagen składniki mineralne i pełnowartościowe białko.

Potrawa ta popularna była szczególnie w Europie Środkowej, Wschodniej i na Bałkanach. Danie tego typy znalazło się również w kuchni Żydów Aszkenazyjskich. Tego rodzaju wyroby wędliniarskie składają się z farszu umieszczonego w jelicie wieprzowym. Natomiast do wyrobu kiszki żydowskiej wykorzystywano jelita wołowe. Tradycyjna, domowa kiszka żydowska stanowiła ważny składnik czulentu, czyli potrawy gotowanej na szabas. Kiszka robiona była z gęsiny, podrobów wołowych, smalcu, kawałków macy i przypraw. Przepis różnił się w zależności od regionu.

Od kiszki żydowskiej prawdopodobnie pochodzą polskie kiełbaski regionalne z regionu świętokrzyskiego, o nazwie dzionie. W polskiej wersji regionalnej kiszka jest wieprzowa, a jej głównym składnikiem jest podgardle. Farsz do dzioni robi się z ugotowanego i zmielonego podgardla, upieczonej i pokruszonej macy, z dodatkiem jajek i przypraw. Farszem nabija się jelita wieprzowe. Dzionie pieczemy w piekarniku. Najlepiej smakuje na drugi dzień schłodzona w lodówce, a następnie pokrojona w plasterki i smażona na patelni.

Wyroby wędliniarskie w stylu kaszanki znane są w wielu krajach Europy Środkowej. Na Słowacji wyrabia się krvavničky z krwi, ryżu i podrobów. Natomiast kaszanka czeska nosi nazwę jelito. Podobne wyroby występują w kuchniach ludowych Estonii, Rumunii, Ukrainy, Bułgarii, Węgier, Białorusi i Serbii.

Najsłynniejszym wyrobem podrobowym, przypominającym kaszankę, jest szkocki haggis. Danie to powstało w kuchni ludowej, gdy prostych ludzi nie stać było na jadanie mięsa i musieli zadowolić się podrobami. Tradycyjny haggis ma kształt okrągły, gdyż farszem nabija się żołądek owczy. Farsz robi się z kaszy, podrobów baranich, tłuszczu i przypraw, ugotowanych w bulionie.

W Wielkiej Brytanii i Irlandii popularnym do dziś daniem jest black pudding, czyli po prostu kaszanka. Różni się ona od polskich kaszanki wielkością, ponieważ farszem nabijano wołowe jelita. Black pudding zawiera farsz zrobiony z krwi wołowej lub wieprzowej, tłuszczu i kaszy. Black pudding jada się tradycyjnie na śniadanie. Kuchnia Finlandii była tradycyjnie kuchnią ludową dla ludzi niezamożnych. Tutaj także występują przepisy na rodzaj kaszanki lub kiszki ziemniaczanej. Kiełbaski te często w ogóle nie zawierały mięsa, lecz tłuszcz, krew i kaszę lub ziemniaki.

Z wyrobów wędliniarskich zawierających kasze oraz podroby, krew lub mięso słynie szczególnie kuchnia niemiecka. Wyroby te zawierają większy procent mięsa i podrobów, zaś ich podstawowym wypełniaczem jest kasza. Prawdopodobnie polska kaszanka powstała na bazie wędlin niemieckich. Co ciekawe, wędliny na bazie kaszy i krwi wyrabia się również we Włoszech i Hiszpanii, jak również w Chinach, Wietnamie i Tajlandii.

Jak zrobić i podać dobrą kaszankę

Domowa kaszanka - czy można ją przygotować samodzielnie w domu

Kaszankę możemy z powodzeniem przygotować samodzielnie. Domowa kaszanka będzie nie tylko smaczniejsza od tej ze sklepu, lecz także zrobiona ze świeżych produktów. Co ważne, znamy dokładnie składniki i wiemy, że domowa, swojska kaszanka nie zawiera sztucznych dodatków i wypełniaczy.

Jak zrobić swojską kaszankę? Potrzebna będzie kasza gryczana oraz krew wieprzowa, głowizna, skóra i wątróbka. Przepis jest łatwy, choć dość pracochłonny. Zaczynamy od ugotowania głowizny i skóry, tak aby mięso było bardzo miękkie. Na koniec gotowania dodajemy wątróbkę. W wywarze gotujemy kaszę. Składniki łączymy i do całości dodajemy krew, czosnek i przyprawy. Farsz wyrabiamy rękoma i nabijamy nim jelita wieprzowe. Kaszankę parzymy we wrzącej wodzie około pół godziny od chwili wypłynięcia.

Jak podaje się kaszankę w kuchni polskiej

W odróżnieniu od typowych wędlin, kaszanka i podobne wyroby wędliniarskie nie są przeznaczone do krojenia na chleb. Są one zbyt miękkie i niesmaczne na surowo. Dlatego też kaszankę jada się na ciepło, jako danie na obiad lub kolację. Świetnie smakuje kaszanka smażona z cebulką i z chlebem. Na imprezach klasycznym daniem jest kaszanką z grilla.

Typowym daniem na obiad lub kolację jest kaszanka smażona, którą podajemy z ziemniakami i warzywami. Jednak z kaszanki można przygotować wiele ciekawych dań na obiad, kolację oraz na imprezę. Kaszankę podgrzewamy na patelni lub w piekarniku w całości, w postaci pokrojonej w plasterki lub wykorzystujemy sam farsz wyjęty z osłonki. Farsz z kaszanki możemy usmażyć z różnymi dodatkami. Tradycyjnie smażymy go z cebulą, ale świetnie smakuje także smażony z jajkiem. Farsz z kaszanki usmażony z jajkami sadzonymi stanowi popularne danie kuchni śląskiej. Doskonałym dodatkiem są także warzywa, na przykład papryka.

Ciekawych pomysłów na wykorzystanie kaszanki do potraw jest sporo. Kaszankę możemy zastosować jako farsz do pierogów. Łatwym i zdrowym sposobem przyrządzania kaszanki jest upieczenie jej w piekarniku. Pieczoną kaszankę podajemy z warzywami, na przykład z ogórkiem kiszonym czy kapustą kiszoną. Fajny pomysł stanowi kaszanka pieczona z jabłkami.

Z kaszanki zrobimy także pyszne kotleciki. Farsz z kaszanki stosujemy podobnie jak mięso mielone do kotletów mielonych. Do farszu z kaszanki dodajemy namoczoną bułkę, podsmażoną cebulę, jajko i przyprawy. Formujemy kotlety, które obtaczamy w bułce tartej i smażymy.