Dania z kiełbasą

Dania z kiełbasy - przepisy na potrawy z wykorzystaniem kiełbasy

Kiełbasa to jeden z najczęściej pojawiających się w polskiej kuchni produktów. Choć kiedyś przygotowywano ją głównie samodzielnie, w warunkach domowych, w dzisiejszych czasach w większości sklepów można znaleźć mnóstwo przeróżnych rodzajów kiełbasy, co jest zdecydowanym ułatwieniem i z pewnością każdy znajdzie coś dla siebie. Jednak kiełbasa nie jest charakterystyczna wyłącznie dla polskiej kuchni, a przygotować ją można na sposoby, o których z dużym prawdopodobieństwem większość z nas nawet nie słyszała.

Kiełbasa – historia, produkcja, rodzaje, wartość odżywcza

Historia kiełbasy

Określenie skąd pochodzi kiełbasa oraz kiedy dokładnie wyprodukowano ją po raz pierwszy jest nie lada wyzwaniem. Pierwsze przesłanki pochodzą już ze starożytnego Egiptu i Mezopotamii, dlatego historia kiełbasy jest z pewnością bardzo długa.

Jeśli chodzi o historię kiełbasy w Polsce i ogólnie w Europie to już w dawnych latach kiełbasa uchodziła za produkt iście szlachecki. Uważano, że każdy kucharz szlachecki powinien umieć przyrządzić kiełbasę na co najmniej 12 różnych sposobów, a najlepiej na 24 sposoby.

Produkcja kiełbasy w dawnych czasach była sposobem na wykorzystanie każdego, nawet najmniejszego skrawka mięsa czy tłuszczu, dzięki czemu nic się nie marnowało. A jak wiadomo, kiedyś o tak szerokim dostępie do żywności jak dzisiaj można było tylko pomarzyć. Dodatkowo, dzięki wędzeniu i soleniu kiełbasa mogła przetrwać kilka miesięcy w odpowiednich, chłodnych warunkach.

Jak robi się kiełbasę?

Ze względu na bardzo dużą różnorodność i szeroki wybór różnego rodzaju kiełbas nie ma jednej uniwersalnej metody ich produkcji. Jednak zawsze, pierwszym etapem jest dokładna selekcja i wybór części mięsa, które będą wykorzystane do kiełbasy. Mięso to jest następnie solone i peklowane.

Kolejnym etapem produkcji jest rozdrobnienie mięsa. W warunkach domowych wykorzystuje się do tego specjalne młynki, a w przypadku produkcji masowej stosuje się specjalistyczne urządzenia zwane kutrami lub wilkami.

Po zmieleniu mięso łączone jest z wodą, dodatkami smakowymi i przyprawami. Tak przygotowaną masą mięsną wypełnia się następnie osłonki ze specjalnie przygotowanych jelit lub osłonek z tworzywa sztucznego, na przykład celulozy. W tym etapie nadaje się kiełbasie odpowiedni kształt, długość i grubość.

Kolejny etap zależy ściśle od rodzaju kiełbasy jaki ma powstać. Kiełbasy poddawane są suszeniu, dojrzewaniu, gotowaniu, parzeniu, pieczeniu lub wędzeniu.

Rodzaje kiełbasy

Najbardziej tradycyjny i podstawowy skład kiełbasy to solone mięso wieprzowe z dodatkiem przypraw utrwalane za pomocą wędzenia. Obecnie do produkcji kiełbasy używa się bardzo wielu różnych rodzajów mięs, między innymi drobiowego, wołowego, cielęcego, czy koniny lub jagnięciny.

Mięso wymieszane z solą i przyprawami tradycyjnie umieszczane i zawijane było w osłonkach z naturalnych jelit zwierzęcych, jednak w dzisiejszych czasach coraz częściej wykorzystuje się do tego celu tworzywa sztuczne.

Kiełbasy można podzielić w zależności od zawartości w nich wody. Kiełbasy trwałe zawierają ok. 36% wody i są to na przykład kiełbasy krakowskie, suche lub salami. Kiełbasa żywiecka lub kabanosy to tak zwane kiełbasy półtrwałe zawierające od 36 do 56% wody. Więcej wody zawierają kiełbasy nietrwałe wśród których wyróżnia się między innymi białą kiełbasę, kiełbasę śląską i serdelową.

Kolejnym kryterium według którego można podzielić kiełbasy jest stopień rozdrobnienia. Te najbardziej rozdrobnione to parówki i mortadele. Kiełbasy drobno rozdrobnione to natomiast salami i metka, a średnio rozdrobnione, na przykład kiełbasa jałowcowa lub toruńska. Kiełbasy o grubym stopniu rozdrobnienia to przykładowo kiełbasa dębicka i krakowska.

Kiełbasy można podzielić również na surowe, gotowane, wędzone, suszone, o różnej zawartości tłuszczu oraz oczywiście ze względu na rodzaj wykorzystanego mięsa i dodatków.

Produkcja kiełbasy w dawnych czasach była sposobem na wykorzystanie każdego, nawet najmniejszego skrawka mięsa czy tłuszczu, dzięki czemu nic się nie marnowało. A jak wiadomo, kiedyś o tak szerokim dostępie do żywności jak dzisiaj można było tylko pomarzyć. Dodatkowo, dzięki wędzeniu i soleniu kiełbasa mogła przetrwać kilka miesięcy w odpowiednich, chłodnych warunkach.

Czy kiełbasa jest zdrowa? Wartość odżywcza kiełbasy

Kiełbasa jest źródłem przede wszystkim białka oraz tłuszczu. Zawartość tego drugiego składnika jest zależna od rodzaju mięsa wykorzystanego w produkcji kiełbasy. Kiełbasy wieprzowe będą zdecydowanie bardziej tłuste niż kiełbasy na przykład drobiowe.

Od zawartości tłuszczu i rodzaju wykorzystanego mięsa zależy również kaloryczność kiełbasy. Te najbardziej chude mają ok. 100-150 kcal w 100 gramach, a te o największej zawartości tłuszczu nawet ponad 400 kcal w 100 g.

Trzeba pamiętać, że kiełbasa jest mięsem przetworzonym, a to nie należy do produktów zdrowych, które powinny pojawiać się w diecie często. Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia spożywanie 50 g przetworzonego mięsa dziennie jest szkodliwe dla zdrowia, ponieważ może zwiększać ryzyko między innymi nowotworu prostaty. Dlatego ilość przetworzonego mięsa nie powinna przekraczać tej wartości. Nie musisz całkowicie i na zawsze rezygnować z kiełbasy, ale traktować ją jako produkt okazjonalny.

Przepisy na najlepsze dania z kiełbasy

Co zrobić z kiełbasy?

Kiełbasę możesz wykorzystać jako dodatek do kanapek lub sałatek zamiast wędliny. Sprawdzi się również jako mięso na grilla lub na ognisko. Bardzo często podawana jest też samodzielnie z chrzanem lub musztardą. Możesz dodawać ją do leczo, sosów warzywnych, zup, czy jako dodatek do pizzy. Tak naprawdę ogranicza Cię wyłącznie wyobraźnia.

Leczo warzywne z kiełbasą

Leczo warzywne z kiełbasą to świetny przepis na to jak w zdrowy sposób wykorzystać kiełbasę. Do leczo możesz dodać ulubione warzywa takie jak cukinia, kolorowe papryki, bakłażan, marchewka, dzięki czemu będzie ono bogate w błonnik pokarmowy, witaminy i składniki mineralne.

Fasolka po bretońsku

Nie można również nie wspomnieć o klasycznej, polskiej, wszystkim dobrze znanej fasolce po bretońsku przygotowywanej z dodatkiem plastrów kiełbasy. Aby połączyć przyjemne ze zdrowym, zadbaj o to, aby przynajmniej połowę pocji tego dania stanowiły warzywa, a kiełbasa była dodatkiem, a nie podstawą.