Dania bezglutenowe

Dania bezglutenowe – pomysły i przepisy na potrawy niezawierające glutenu

Dania bezglutenowe stają się w Polsce coraz bardziej popularne. Przepisy bez glutenu są nie tylko modne, ale przede wszystkim polecane osobom zmagającym się z nietolerancją glutenu i celiakią. Wbrew pozorom pomysły na posiłki bez glutenu są całkiem proste. Wystarczy zapoznać się z gamą produktów, które są odpowiednie, a także które są niewskazane dla bezglutenowców. Który pomysł na bezglutenowy obiad na szybko jest najlepszy? Na czym dokładnie polega dieta bezglutenowa? Naucz się przyrządzać własne potrawy kulinarne i skomponuj swoje menu obiadowe bez glutenu.

Proste przepisy na dania bezglutenowe – sprawdź najciekawsze potrawy

Kto powinien zmienić menu obiadowe na jadłospis bez glutenu?

Do grupy osób, które powinny obowiązkowo zmienić swoje menu, należą wszyscy zmagający się z celiakią. Jest to schorzenie autoimmunologiczne, a więc o podłożu genetycznym, nazywane również chorobą otrzewnej. Gluten u ludzi zmagających się z taką przypadłością wyrządza największe szkody, dlatego powinni się oni go wystrzegać. Jedzenie glutenu u osób chorujących na celiakię doprowadza do znikania kosmków jelitowych. To z kolei sprowadza się zwykle do zaburzeń wchłaniania się z pokarmu składników odżywczych, co już jest krótką drogą do pojawienia się licznych problemów ze zdrowiem. Celiakia zwykle objawia się częstymi bólami brzucha, niskim wzrostem, niedoborami pokarmowymi, częstymi aftami, chronicznym zmęczeniem, nagłą zmianą samopoczucia i depresją. Aby móc w jakikolwiek sposób zapanować nad celiakią, w życiu chorej na nią osoby powinna już na stałe zagościć dieta bezglutenowa. Celiakia to trudna przypadłość genetyczna, z którą nie da się wygrać. Nie ma na nią żadnych skutecznych leków. Niestety, w naszym kraju wykrywa się zaledwie 5% zachorowań na celiakię, które staje się z roku na rok coraz powszechniejszym schorzeniem.

Skórną postacią celiakii jest z kolei choroba Duhringa. Można ją rozpoznać po bardzo swędzącej skórze na kolanach, łokciach i w okolicy pośladków. Najczęściej przejawia się wówczas w formie licznych pęcherzyków, rumienia albo grudek na ciele. Aby ograniczyć rozwijanie się choroby, należy bezwzględnie wyeliminować wszystkie produkty z glutenem. Kolejnym czynnikiem kwalifikującym do przejścia na dietę bezglutenową jest po prostu… alergia na gluten. Zdecydowanie najwięcej ludzi uczulonych jest na gluten, o czym nawet nie mają pojęcia. Reakcja u alergików najczęściej pojawia się po kontakcie z glutenem. Jest ona zwykle albo natychmiastowa, albo objawia się dopiero po 1-2 dniach. Jak rozpoznać, że bezglutenowy obiad nam nie służy? Otóż po spożyciu dania z glutenem może pojawić się niespodziewany wodnisty katar, biegunka albo pokrzywka. Osoby zmagające się z nietolerancją glutenu nie muszą być cały czas na diecie dla bezglutenowców, jednak powinny zminimalizować lub całkiem ograniczyć jedzenie produktów z tym alergenem.

Glutenu powinny wystrzegać się osoby o nieceliakalnej na niego nadwrażliwości. Zmagający się z takim schorzeniem ludzie najczęściej po kontakcie z glutenem mają nagłą wysypkę, silny ból głowy albo brzucha. Pojawiają się też dolegliwości ze strony żołądka – zwłaszcza anemia, zaparcia, wzdęcia i ostre biegunki. Nie zaleca się też spożywania glutenu osobom borykającym się z chorobami neuropsychicznymi (np. autyzmem i schizofrenią), chorobami autoimmunologicznymi (np. reumatoidalne zapalenie stawów i Hashimoto), a także zespołem jelita drażliwego. Bardzo często okazuje się, że ludziom z takimi przypadłościami wcale nie trzeba kolejnych leków, które rzekomo mają zminimalizować skutki dolegliwości i chorób. W wielu przypadkach wystarczy, że wyeliminują oni gluten, a ich stan zdrowia znacznie się poprawi.

Jak zacząć bezglutenowy plan? Co warto zrobić, zanim całkiem wykluczysz gluten?

Posiłki dla osób, które pragną rozstać się z glutenem w pożywieniu, nie powinny być nigdy ustalane samodzielnie. Należy zaznaczyć, że samobadanie może narobić tylko więcej szkód niż pożytku. Właśnie dlatego dieta bezglutenowa, zanim zostanie włączona do życia, powinna zostać wcześniej zalecona przez odpowiedniego lekarza. Nie można na tym etapie pominąć konsultacji z lekarzem, którego zadaniem jest przeprowadzenie szeregu badań pod kątem znalezienia przyczyny nietolerancji. Zanim zaczniesz samodzielnie szykować dania bezglutenowe, koniecznie zdiagnozuj się i ustal, czy to rzeczywiście gluten powoduje zmiany w organizmie. Warto zdać sobie sprawę z tego, że z celiakią oraz nietolerancją glutenu zmaga się ok. 5 osób / 100. Właśnie dlatego powinno się dokładnie zweryfikować tę przypadłość, zanim wdroży się jakąkolwiek dietę i plan leczenia. Kroki stawiane samemu sobie, bez przebadania się, mogą mieć złe konsekwencje w przyszłości – zwłaszcza gdy zdiagnozujesz się nietrafnie.

Zanim zaczniesz na stałe stosować dietę bezglutenową, wybierz się najpierw do lekarza rodzinnego. On powinien skierować wówczas do odpowiedniego specjalisty (w tym przypadku gastroenterologa), który zajmie się planem leczenia. Wcześniej jednak zaleci on wykonanie badań z krwi, a także (gdy zajdzie taka potrzeba) biopsję jelita cienkiego. Dopiero po wykluczeniu celiakii będzie można poczynić diagnozę w kierunku alergii na gluten. Gdy obie te choroby zostaną wykluczone, wówczas najprawdopodobniej zalecona zostanie dieta eliminacyjna. Może bowiem okazać się, że cierpisz na nadwrażliwość na gluten. Pamiętaj, że przed przejściem na dietę bezglutenową należy bezwzględnie wykonać badania, aby upewnić się, czy rzeczywiście cierpisz na celiakię. Gdy samodzielnie i bez powodu wyeliminujesz bowiem gluten z diety, możesz nabawić się poważnych problemów zdrowotnych.

Kulinarne przepisy na szybko dla bezglutenowców – najlepsze propozycje dań

Kluczowe zasady diety bezglutenowej – ważne produkty i zakazana lista

Dania bezglutenowe nie są wbrew pozorom tak trudne do przyrządzania. W założeniach głównych nie różnią się niemal niczym od zasad zdrowego odżywiania. Różnicą jest jedynie konieczność całkowitego wyeliminowania glutenu z jadłospisu – oczywiście wyłącznie u osób, które zmagają się z celiakią, nadwrażliwością albo alergią na gluten. W diecie bezglutenowej najważniejsze, aby produkty były świeże i najlepszej jakości. Powinno się jeść posiłki w odstępach 3 lub 4-godzinnych. Dań musi być z kolei 4 albo 5, w zależności od indywidualnych preferencji i możliwości. Zdrowe dania bezglutenowe bazować powinny głównie na warzywach, które należy uzupełnić również o świeże mięso i ryby, ryż (bezglutenowy), owoce, jajka i ryby. Zamiast kupować bezglutenowe pieczywo, które bywa bardzo drogie, stawiaj raczej na jego zamienniki lub piecz je samodzielnie.

Aby uniknąć problemów zdrowotnych, lepiej nie kupuj przetworzonych składników spożywczych. Nie przyrządzaj też gotowych dań. Jeśli już jednak decydujesz się na takie produkty, szukaj w sklepie opakowań z przekreślonym kłosem. To cenna informacja dla bezglutenowców, ponieważ oznacza ona, że w danym produkcie nie ma glutenu lub jest go mniej niż 20 mg / kg. W takiej ilości gluten nie zaszkodzi nawet tym, którzy zmagają się z celiakią. Warto dodać, że bezglutenowa dieta może być bardzo smaczna i niezwykle urozmaicona. Do najbardziej popularnych produktów bez glutenu zaliczamy: warzywa i owoce, ryż, orzechy, jajka, mięso, owoce morza, ryby, nabiał, oliwę z oliwek i oleje. Żaden z nich nie powinien zawierać glutenu – chyba że podczas wytwarzania dany produkt został zanieczyszczony. Jeśli nie wyobrażasz sobie niejedzenia tradycyjnych polskich dań, które w większości zawierają gluten, nie martw się! Zawsze możesz zaopatrzyć się w bezglutenową mąkę, aby móc nadal cieszyć się cudownym smakiem pierogów czy innych mącznych pyszności. Z takiej mąki przygotowywać możesz również domowe wypieki, np. chleby, bułki, rogale, drożdżówki i ciasta.

Skoro istnieją produkty dozwolone w diecie bezglutenowej, muszą być również te zakazane składniki spożywcze. Owszem, jest ich całkiem sporo! Zmagając się z celiakią albo nietolerancją glutenu, powinieneś za wszelką cenę unikać następujących rzeczy: produkty zbożowe z jęczmienia, pszenicy, żyta i owsa (takie jak płatki, makarony i kasze), pieczywo (poza bezglutenowym), drożdżówki i ciasta z mąki glutenowej. Unikaj również składników, w których gluten może pojawić się w procesie powstawania wybranych produktów. Oto lista tych, na które trzeba mocno uważać: produkty mięsne, przyprawy, sosy, zupy w proszku i dressingi, żywność panierowana, płatki śniadaniowe (ze słodem albo ekstraktem słodowym), jogurty owocowe, produkty garmażeryjne, suszone i kandyzowane owoce, mleczne produkty o obniżonej zawartości tłuszczu, śmietana, topione serki oraz napoje smakowe (np. czekoladowe).

Czy dieta bezglutenowa jest zdrowa? Jakie dania bezglutenowe warto jeść?

Osoby chcące całkowicie przejść na dietę pozbawioną glutenu muszą zupełnie przestawić swoje nawyki żywieniowe. Aby wyeliminować gluten, należy dokładnie planować każdy krok w menu. Nie ma w nim wówczas mowy o żadnej pomyłce! Każda może być bowiem groźna dla zdrowia, zwłaszcza dla alergików i osób chorujących na celiakię. Gdy już wypracuje się prawidłowe nawyki, można bardzo zdrowo i świadomie zacząć się odżywiać. Dieta bezglutenowa motywuje do szukania nowych, zdrowszych rozwiązań, a także kupowania produktów lepszych jakościowo. Oznacza to, że ludzie na diecie bez glutenu dostarczają dzięki niej mnóstwo witamin i składników odżywczych do organizmu. Często okazuje się, że dieta bezglutenowa pozwala nie tylko wyeliminować alergen z codziennego menu, ale też… zawalczyć ze zbędnymi kilogramami! Wszystko dzięki starannemu unikaniu wysoko przetworzonej żywności. Jakie dania bezglutenowe są szczególnie polecane na diecie? Oto kilka przykładowych dań, które warto włączyć do swojego „gluten free menu”:

• Cynaderka – to przepyszne danie na bazie podrobów, które nie zawiera glutenu. Przygotujesz je z mięsa mielonego wieprzowego, cebuli, bulionu warzywnego, oliwy z oliwek, czosnku i przypraw do smaku (kminku mielonego, majeranku, pieprzu i soli). Najpierw zalej mięso wodą i odstaw na 4 godziny. Oczyść mięso, po czym włóż je do garnka z wodą. Dopraw do smaku i gotuj przez ok. 45 minut. Następnie rozgrzej oliwę na patelni i podsmaż czosnek oraz cebulę posiekane na małe kawałeczki. Wyjmij mięso z wody, pokrój je na równą kostkę i wrzuć do cebuli. Smaż wszystko przez ok. 5 minut, po czym zalej bulionem i dopraw do smaku. Duś przez 30-40 minut, a następnie podawaj danie ciepłe.
  
• Pierogi bez glutenu – doskonała alternatywa dla wszystkich, którzy uwielbiają tradycyjne pierogi. Wystarczy przygotować mąkę kukurydzianą i ziemniaczaną, jajko i oliwę z oliwek. Wrzuć do jednej miski wszystkie składniki i mieszaj je, aż uzyskasz jednolitą masę. Dodaj trochę ciepłej wody i wyrób ręcznie ciasto. Możesz także skorzystać z robota kuchennego. Ciasto powinno wyjść miękkie i gładkie, koniecznie bez grudek. Rozwałkuj je na blacie oprószonym bezglutenową mąką. Wytnij kółka przy użyciu szklanki, a później nadziej je farszem (może być to kapusta i grzyby albo biały twaróg). W taki sposób przygotowane pierogi wrzucaj kolejno do osolonej, wrzącej wody. Będą dobre i gotowe do wyjęcia, gdy zaczną wypływać na powierzchnię.
  
• Focaccia z czosnkiem – jeśli lubisz focaccię, możesz przyrządzić ją w wersji bezglutenowej na obiad lub kolację. Wystarczy zaopatrzyć się w następujące składniki: bezglutenowa mąka, suche drożdże, oliwa z oliwek, czosnek, cukier, sól i rozmaryn. Wlej ciepłą wodę do miski, po czym dodaj do niej drożdże, cukier i sól. Wsyp łyżkę mąki, wymieszaj i odstaw na kwadrans. Dodaj do zaczynu mąkę i wyrabiaj masę, aby zrobiła się miękka i gładka. Pole ciasto oliwą, rozciągnij je i zostaw do wrośnięcia na ok. 20-30 minut. Wyłóż ciasto na blachę pokrytą papierem do pieczenia i ułóż na nim ząbki czosnku pokrojone na cienkie plasterki. Posyp wszystko ziołami. Piecz focaccię przez 25 minut w temperaturze 220 st. C.
  
• Bezglutenowe placuszki – to pomysł na smaczny i pożywny posiłek dla osób walczących z celiakią lub borykających się z nietolerancją glutenu. Do stworzenia dania potrzebujesz: cukinii, mąki owsianej pełnoziarnistej bezglutenowej, oleju rzepakowego, szczypiorku, jajek, mielonego czosnku, ziół prowansalskich, pieprzu i soli. Umyj cukinię i zetrzyj ją na tarce. Odstaw do osobnego naczynia na kwadrans, następnie odciśnij wodę. Wsyp mąkę do cukinii. Dodaj drobno siekany szczypiorek. Wbij jajko i wlej 120 ml wody. Posyp przyprawami do smaku i dokładnie zmieszaj całość. Rozgrzej olej na patelni i łyżką nałóż na nią ciasto, formując niewielkie placki. Smaż każdy placuszek po 5 minut z jednej strony – powinny zarumienić się na złoto. Podawaj danie ciepłe. Smacznego!