Ciasto z makiem

Ciasto z makiem - wyjątkowe przepisy na makowce i ciasta z dodatkiem maku

Mak pełni ważną rolę w tradycyjnych wypiekach kuchni polskiej, szczególnie w przepisach świątecznych. Pyszny makowiec stanowi klasyczne ciasto świąteczne podawane na święta Bożego Narodzenia i na Wielkanoc, lecz nie tylko. Pieczemy również placki z makiem, serniki z makiem, czy też drożdżówki z makiem. Kiedyś święta nie mogły się obyć bez kutii czy łazanek z makiem. Doradzamy jak upiec dobry makowiec i jak przygotować samodzielnie masę makową. Przedstawiamy najciekawsze przepisy na pyszne, tradycyjne i nowoczesne placki z makiem.

Jak piec wypieki z makiem

Jaki mak stosuje się do wypieków

Mak pochodzi z nasion rośliny oleistej o tej samej nazwie. Występuje ona na całym świecie, lecz rośnie głównie na półkuli północnej. Na świecie występuje około 100 gatunków maku. Część z nich uprawia się w ogródkach jako rośliny ozdobne. Do celów spożywczych i farmaceutycznych stosuje się mak lekarski, którego uprawa wymaga specjalnego zezwolenia. Do przepisów kulinarnych używa się maku niebieskiego i białego.

Mak posiada liczne właściwości prozdrowotne. Przede wszystkim zawiera korzystne dla zdrowia nienasycone kwasy tłuszczowe. Wadą jego jest wysoka kaloryczność, dlatego też osoby ze skłonnościami do przybierania na wadze powinny ostrożnie sięgać po potrawy i ciasta z makiem. Mak zawiera również sporo witamin i składników mineralnych, szczególnie fosfor i wapń. Warto pamiętać, że mak jest ciężkostrawny i wchodzi w interakcje z niektórymi lekami.

Popularne wypieki i potrawy z makiem w kuchni polskiej

Wypieki i potrawy z makiem popularne są szczególnie w kuchni polskiej. Polskie potrawy świąteczne, szczególnie na Boże Narodzenie, nie mogą się obyć bez maku. Do klasycznych potraw wigilijnych należą kluski lub łazanki z makiem i kutia. Zaś podczas większości świąt na stół podaje się tradycyjny, polski makowiec. Polskie kuchnie regionalne posiadają własne przepisy na ciasta i potrawy z makiem. Kiedyś tradycyjnym deserem na wigilię były łamańce z makiem, czyli kruche ciasteczka wbite w masę makową.

Potrawy i ciasta z makiem podawano szczególnie w czasie wigilii Bożego Narodzenia oraz innych świąt. Tradycja ta mogła wywodzić się ze starych, przedchrześcijańskich wierzeń, kiedy to mak chroni dom przed duchami. Dlatego też na wigilię podawano łazanki z makiem, kluski kładzione z makiem, kutię, śląskie słodkie bułeczki makówki, łamańce z makiem, czy też tradycyjny makowiec. Czy świąteczne przepisy z makiem mają związek z pradawnymi obrzędami magicznymi? A może potrawy z makiem są tak pracochłonne, że przygotowywało się je tylko na święta? Tego nie wiemy. Jedno jest pewne, że pyszne desery i ciasta z makiem szczególnie wspaniale smakują w czasie świąt Bożego Narodzenia, przy świetle świec i zapachu choinki i przy wspólnym, rodzinnym stole.

Ciasta i potrawy z makiem w kuchni polskiej:

• makowiec,
• piegusek,
• sernik z makiem,
• strucla makowa,
• drożdżówki z makiem,
• rogale świętomarcińskie,
• kutia,
• kluski i łazanki z makiem.

Mak obecny jest w kuchni polskiej dość powszechnie, szczególnie w wypiekach, ciastach i ciasteczkach. W cukierniach kupimy pyszne ciastka z makiem. Na imprezach podaje się paluszki z makiem. Makiem posypuje się bułeczki, chleb czy paszteciki. Tradycyjne rogale świętomarcińskie robi się z białego maku.

Wypieki i potrawy z makiem w kuchniach świata

W kuchniach środkowej Europy mak stosowany był szczególnie w potrawach świątecznych. Tradycyjna kutia, czyli świąteczna potrawa z ziaren pszenicy, pochodzi z kuchni ukraińskiej, białoruskiej, litewskiej, rosyjskiej i polskiej. Gotuje się ją z ziaren pszenicy z miodem, makiem i bakaliami. Występuje także kutia na słono. W Polsce kutia jako tradycyjna potrawa świąteczna uległa zapomnieniu, chociaż nadal podaje się ją na kresach.

Na Litwie, tradycyjnym napojem jest mleko makowe, które robi się z mielonego maku zalanego wodą. Napój ten zagryza się makowymi ciasteczkami o nazwie śliżyki. Na Ukrainie, tradycyjne pierożki wareniki, robi się także w wersji na słodko, z makiem. Pierogi z makiem przygotowuje się tradycyjnie na święta.

Tradycyjne słoweńskie ciasto warstwowe, prekmurska gibanica, podawane jest głównie w czasie świąt, wesel i imprez. Ciasto to znane jest w tym regionie od wieków, zaś przepis przechodził wiele przeobrażeń. Obecnie prekmurska gibanica robiona jest z ciasta filo, które przekładane jest warstwami maku, sera, orzechów i jabłek. Razem warstw jest 8. Na wierzchu ciasto polewa się kremem ze śmietany i jajek.

Mak pełni też ważną rolę w kuchni żydowskiej. Tradycyjne cebularze wzbogaca się ziarnami maku. Jednak mak stosuje się głównie do deserów i potraw na słodko. W kuchni tej występują liczne przepisy na ciasta nadziewane makiem. Z kuchni żydowskiej wywodzą się makagigi, czyli twarde ciastka zrobione z cukru, miodu, maku i orzechów. Ten kaloryczny przysmak nie wymaga pieczenia, lecz należy przygotować masę makowo-cukrową, którą po wystudzeniu można formować w różne kształty.

W tradycji żydowskiej piecze się małe ciasteczka z makiem, tzw. Hamantasze, czy uszy Hamana. Ciasteczka z ciasta kruchego nadziewa się masą makową, następnie zagina rogi na kształt trójkątów. Słodycze te pochodzą z Niemiec. Zaś Żydzi wypiekali je na święta Purim, wskutek czego powstała tradycja łączenia tych ciasteczek z Hamanem.

Przepis na dobry mak do wypieków

Ziarenka maku stosuje się jako popularną posypkę, do domowych pasztecików, bułeczek, czy chlebów. Mak można dodać również do ciasta chlebowego. Jednak ziarenka maku są twarde, dlatego też, aby przygotować mak do wypieków i potraw, należy zrobić masę makową.

Gotowa masa makowa w puszce dostępna jest w każdym sklepie. Jednak jeśli chcemy upiec dobry, tradycyjny makowiec, warto zrobić masę makową samodzielnie. Suchy mak zalewamy wodą i gotujemy. Po ostudzeniu należy go zmielić w maszynce do mięsa, na drobnym sicie. Jeszcze w XX wieku gospodynie robiące świąteczne makowce samodzielnie mieliły mak dwa, a nawet 3 razy. Do zmielonego maku dodajemy cukier i różnego rodzaju bakalie, jak rodzynki, kandyzowaną skórkę pomarańczową, orzechy, suszone owoce itp. Dodajemy też masło. Aby je rozpuścić gotujemy masę na małym ogniu około 5 minut. Tak przygotowana masa nadaje się do pieczenia makowca. Można ją także zamrozić do wykorzystania później.

Najlepszy przepis na ciasto z makiem

Klasyczne ciasto z makiem w kuchni polskiej - jak piec makowiec

W Polsce świąteczne wypieki nie mogą się obyć bez makowca. Jeszcze w XX wieku makowce wypiekało się w domu z ciasta drożdżowego. Makowiec jest ciastem dość pracochłonnym do zrobienia, dlatego też obecnie mało kto piecze go w domu.

Klasyczny, pyszny makowiec robi się z ciasta drożdżowego i masy makowej. Wyrośnięte ciasto drożdżowe wykładamy na stolnicę i rozwałkowujemy. Następnie smarujemy ciasto masą makową i zwijamy w roladę. Makowiec należy piec w piekarniku około 40 minut w temperaturze około 180 stopni.

Piegusek - pyszne ciasto z makiem

Makowce to nie jedyne wypieki jakie możemy upiec z makiem. Ciastem podobnym do makowca jest strucla z makiem, zrobiona z ciasta drożdżowego lub półkruchego. Strucla różni się od makowce sposobem zawijania, gdyż najczęściej zawijana jest w rodzaj spirali. Makowce robimy również w formie strucla z ciasta kruchego lub półkruchego. W kuchni polskiej piecze się również placki i tarty z makiem oraz sernik z makiem. Dwukolorowy, pyszny sernik z makiem robimy na spodzie z kruchego ciasta, na który nakładamy warstwę maku, a następnie warstwę sera.

Ciekawym ciastem z makiem jest piegusek. Przepis na pieguska jest bardzo prosty, gdyż robimy klasyczne ciasto biszkoptowe. Następnie do ciasta dodajemy mak i pieczemy.

Codzienne i świąteczne proste i szybkie potrawy z makiem

Niegdyś popularnym i typowym daniem na wigilię były kluski lub łazanki z makiem. Jeszcze w XX wieku makaron wstążki robiony był samodzielnie w domu. Podobnie samemu robiło się też masę makową. Obecnie to pyszne danie, lubiane także przez dzieci, wraca do łask i to nie tylko na święta. Wystarczy tylko ugotować makaron wstążki i połączyć go z masą makową, zrobioną samodzielnie lub gotową z puszki.

Bardzo proste jest również zrobienie naleśników lub pierogów z makiem. Możemy w tym celu posłużyć się gotową masą makową i rozsmarować ją na naleśnikach. Bardzo łatwym do zrobienia daniem są klasyczne cebularze z makiem. Wystarczy szybko obgotować pokrojoną cebulę, połączyć z makiem i solą i odstawić do lodówki. Następnie robimy wytrawne ciasto drożdżowe. Na rozwałkowane placki nakładamy cebulę z makiem i pieczemy.