Ciasta maślane - przepisy na pyszne ciasta z dodatkiem masła
Ciasto maślane charakteryzuje się niepowtarzalnym smakiem tradycyjnych wypieków naszych babć. Jest to najszlachetniejszy tłuszcz co ciasta, który w zależności od temperatury, odpowiedzialny jest za kruchość lub puszystość ciasta. Uwielbiamy takie ciasta jak kruchy placek z owocami, keks, ciasto czekoladowe, czy strucla makowa. Do wszystkich używamy masła. Wyjaśniamy jak używać masła do wypieków i do jakich rodzajów ciast jest ono stosowane. Przedstawiamy najciekawsze przepisy na ciasta, ciastka i ciasteczka z użyciem masła.
Przepisy na ciasta maślane
Do jakich wypieków stosuje się masło
Tłuszcz pełni ważną rolę w wypiekach. Przede wszystkim otacza cząsteczki glutenu, które się dzięki temu nie łączą, a ciasto pozostaje kruche. Kiedy cukier otoczony jest tłuszczem, ciasto nabiera puszystości. Tłuszcz jest również nośnikiem smaku. Masło jest jednym z ważniejszych składników ciast i wypieków.
Jakie ciasta i ciastka robimy z udziałem masła:
- ciasta i ciasteczka kruche,
- ciasta półkruche, piaskowe,
- kremy,
- ciasta drożdżowe z masłem,
- ciasto francuskie.
Masło ma różne właściwości w zależności od temperatury. Do wypieków używamy masło twarde, schłodzone, miękkie masło o temperaturze pokojowej oraz masło rozpuszczone. Masło schłodzone i twarde używa się głównie do ciast kruchych, które się ugniata na stolnicy. Wyjęte z lodówki należy pokroić nożem na małe kawałki i zagnieść z mąką i jajkami. Masło o temperaturze pokojowej świetnie nadaje się do wypieków ucieranych, gdzie podczas ucierania łączy się z kryształkami cukru i napowietrza masę. Rozpuszczonego masła nie używa się do ciast ucieranych i kruchych. Za to znajduje ono zastosowanie do ciast czekoladowych, gdzie czekoladę uciera się z roztopionym masłem.
Masło pełni też ważną rolę w domowym wypieku ciasta francuskiego. Ciasto francuskie wypiekamy rzadko domowym sposobem, gdyż jest ono łatwo dostępne w postaci gotowej. Ponadto domowe ciasto francuskie jest dość trudne do zrobienia i pracochłonne. Składa się ono z dwóch warstw: ciasta bazowego z mąki i jajek oraz ciasta maślanego z mąki i masła. Ciasto maślane układa się na cieście bazowym, którego brzegi zawijamy, tak aby ciasto maślane nie wypływało. Następnie ciasto wałkujemy i odstawiamy do lodówki do schłodzenia. Schłodzone ciasto składamy i jeszcze raz wałkujemy. Czynność tę powtarzamy. W czasie pieczenia masło rozpuszcza się i rozdziela warstwy, dzięki czemu uzyskujemy chrupiące ciasto warstwowe.
Czy masło w wypiekach jest zdrowe
Od wieków istnieje spór między dietetykami, czy masło można zastąpić margaryną. Masło i margaryna mają podobne właściwości, dlatego też margaryna doskonale sprawdza się jako substytut masła. Za użyciem prawdziwego masła przemawiają jego walory smakowe oraz zdrowotne. Natomiast margaryna jest zdecydowanie tańsza.
Masło jest bogate w tłuszcze nasycone i jako takie długo obwiniane było o przyczynianie się do chorób cywilizacyjnych. Coraz częściej jednak pojawiają się głosy, że nie ma dowodów na to, że zastąpienie masła tłuszczami roślinnymi ma jakikolwiek wpływ na ilość zachorowań na choroby cywilizacyjne. Tradycyjne masło zawiera wiele witamin i składników mineralnych, a szczególnie cenną witaminę A.
Najlepsze przepisy na łatwe i szybkie ciasteczka i ciasta maślane
Jak zrobić łatwe, domowe ciasteczka i ciasta kruche
Masło jest podstawowym składnikiem ciast kruchych, które zawdzięczają kruchość właśnie dodatkowi tłuszczu. Aby zrobić dobre ciasto kruche, masło powinno być schłodzone i twarde. Ważne jest również przesianie mąki. Do kruchych ciast i ciasteczek używa się żółtek. Ciasto kruche wymaga wyrabiania na stolnicy. Ważnym etapem jest schłodzenie ciasta, które w tym celu wkładamy do lodówki. Schłodzone ciasta później wałkujemy i wycinamy z niego ciastka, lub wylepiamy nim formę na szarlotkę, sernik, pleśniak lub kruche ciasto z owocami.
Wbrew pozorom nie jest to jednak ciasto trudne do zrobienia. Ciasto kruche jest na tyle łatwe, że od niego właśnie zaczyna się zachęcać dzieci do wypieków. Dzieci mogą rozpocząć naukę pieczenia ciast, zaczynając od wykrawania, dekorowania i wypiekania kruchych ciasteczek. Dla dzieci jest to świetna zabawa i możliwość wspólnego działania w kuchni z rodzicami.
Ciasto kruche świetnie nadaje się na domowe ciasteczka do herbaty. Są one trwałe i długo zachowują świeżość, szczególnie przechowywane w blaszanych pudełkach. Do wykrawania ciasteczek służą różne fantazyjne foremki w różnych kształtach. Tak zrobione ciasteczka możemy dodatkowo udekorować lukrem w różnych kolorach.
Domowe ciasto kruche idealnie nadaje się na spód do ciasta z owocami. Klasycznym przykładem jest tradycyjna szarlotka, czyli ciasto z jabłkami, jak również amerykański apple pie czy też niemiecki apfelstrudel. Kruche ciasto maślane pozwala również na zrobienie kruszonki, którą dekorujemy ciasto na wierzchu. Na cieście kruchym układamy również inne owoce, jak śliwki, maliny, truskawki, gruszki, brzoskwinie itp. Na upieczonym spodzie z kruchego ciasta świetnie sprawdzi się galaretka z zatopionymi w niej owocami.
Fajnym pomysłem z udziałem masła są również ciasta typu pleśniak. Klasyczny pleśniak składa się z warstwy kruchego ciasta, warstwy owoców i warstwy pianki z ubitych białek. Na wierzchu układa się kruszonkę. Jest to świetne ciasto zero waste, gdyż białka pozostałe z pieczenia kruchego placka, wykorzystujemy do zrobienia pianki. Do warstwy owocowej świetnie nadają się jagody, jeżyny, truskawki, maliny itp.
Rodzajem ciasta warstwowego na kruchym spodzie jest ciasto z kremem budyniowym. Na upieczonym spodzie z kruchego ciasta układamy owoce. Następnie wykładamy krem budyniowy lub serowy. Kolejną warstwą może być owocowa galaretka. Tak zrobione ciasto odstawiamy do lodówki do stężenia.
Przepisy na półkruche, ucierane ciasta maślane
Ciasto półkruche, ucierane czy piaskowe robimy przy użyciu masła, które ucieramy z żółtkami i cukrem. Do ciasta ucieranego bierzemy masło miękkie, o temperaturze pokojowej. Nie nadaje się masło roztopione. Jest to ciasto mniej kruche, za to bardziej puszyste. Ucieranie masła z cukrem tworzy cząsteczki, które nadają ciastu puszystości. Kolejnym etapem jest dodawanie mąki i ucieranie dalej. Na koniec dodajemy ubite białka i ostrożnie mieszamy.
Ciasto ucierane najczęściej robimy z owocami i kruszonką. Owoce zatapiamy w cieście lub układamy na wierzchu ciasta i przykrywamy kruszonką. Typowym ciastem, w którym stosujemy ciasto ucierane, jest keks. Przepis wymaga utarcia jajek z cukrem. Następnie dodajemy masło o temperaturze pokojowej i cały czas ucieramy. Na koniec dodajemy mąkę z proszkiem do pieczenia. Keks należy do ciast łatwych do zrobienia. Jednak piecze się go głównie na święta, gdyż jest ciastem kosztownym, z uwagi na duże ilości dodawanych bakalii, suszonych owoców i orzechów.
Przepis na ciasto czekoladowe i drożdżowe z użyciem rozpuszczonego masła
Do ciasta rzadko używamy masła rozpuszczonego. Jednym z przepisów, gdzie stosuje się masło rozpuszczone, jest ciasto czekoladowe. Masło rozpuszczamy w mleku, a następnie dodajemy kawałki czekolady. Całość podgrzewamy nie doprowadzając do wrzenia. Ostudzoną masę czekoladową dodajemy do ubitych jajek, a następnie dodajemy sypkie składniki. Wbrew pozorom ciasto czekoladowe jest łatwe do zrobienia i prawie zawsze się udaje. Wystarczy tylko odrobina wprawy.
Rozpuszczone masło stanowi również podstawowy składnik brownie, czyli czekoladowego ciasta amerykańskiego. W przepisie na brownie do rozpuszczonego masła dodajemy cukier i jajka i całość miksujemy. Następnie dodajemy mąkę i kakao i miksujemy dalej. W końcowym etapie do ciasta dodajemy pokruszoną czekoladę i pieczemy.
Również domowe ciasto drożdżowe wymaga dodatku tłuszczu. Bardzo często podstawowym tłuszczem jest masło. Szybki przepis na łatwe ciasto drożdżowe wymaga zrobienia zaczynu z drożdży. Następnie do wyrośniętego zaczynu dodajemy jajka utarte z cukrem, rozpuszczone i ostudzone masło oraz mąkę. Ciasto wyrabiamy, odstawiamy do wyrośnięcia, a następnie pieczemy.
Ciasta i ciastka z kremem
Pysznym przysmakiem na święta i imprezy są ciasta, torty i ciastka z kremem. W tych wypiekach dużą rolę pełni masło, głównie jako dodatek do kremu. Ciasta z kremem i torty robi się najczęściej na bazie ciasta biszkoptowego, które piecze się bez tłuszczu. Natomiast pysznym dodatkiem są wszelkiego rodzaju kremy maślane lub z dodatkiem masła.
Klasycznym kremem do tortów jest krem maślany. Był on szczególnie modny w czasach PRL. Obecnie jednak odchodzi się od ciężkich kremów do tortów, gdyż są one zbyt sycące i na tyle ciężkie, że goście są w stanie zjeść tylko jeden kawałek takiego tortu. Dziś bardziej lubiane są lekkie torty z kremem serowym lub budyniowym. Niemniej jednak ciężkie kremy maślane wykorzystywane są do dekoracji tortów i babeczek, gdyż można je łatwo formować i barwić. Krem maślany stanowi również sposób na oddzielenie bitej śmietany od lukru w tortach śmietanowych.
Krem maślany robi się ucierając go z cukrem pudrem, dodając na koniec mleko, w takiej ilości, aby krem nie wyszedł zbyt rzadki. Warto pamiętać, aby do kremu stosować tylko prawdziwe masło 82% tłuszczu. Wszelkiego rodzaju mixy, margaryny czy oleje roślinne nie nadają się, gdyż spowodują rozwarstwienie się kremu. Do tak zrobionego kremu możemy dodać różne barwniki i aromaty.
Metodą ucierania robimy również klasyczne kremy grzane. W kąpieli wodnej ubijamy jajka z cukrem, a następnie dodajemy masło o temperaturze pokojowej i nadal ucieramy. Tą metodą możemy zrobić krem czekoladowy z dodatkiem kakao. Masło wykorzystujemy również do tworzenia różnego rodzaju kremów, które są dzięki temu bardziej treściwe. Masło dodajemy również do kremu budyniowego, który należy zblendować. Na bazie masła robimy również kremy śmietanowe. Ucieramy wówczas masło z cukrem i dodajemy śmietanę.
