Chaczapuri – poznaj nasz sprawdzony przepis na ten gruziński przysmak
Chaczapuri to tradycyjne gruzińskie danie, które wielu smakoszy potraw tego kraju uznaje za najlepsze. To sycąca i smaczna potrawa – można ją upiec w domu w piekarniku. Najpopularniejsze chaczapuri jest z jajkiem i serem, jednak istnieją też inne wariacje dania. Jakie składniki należy dodać do klasycznego chaczapuri? Jaki jest najlepszy przepis na chaczapuri? Sprawdź domowe pomysły na słynną potrawę z Gruzji.
Jak zrobić chaczapuri w domu? Najlepsze pomysły na gruzińskie chaczapuri
Z czego zasłynęła kuchnia gruzińska? Rys historyczny
Kuchnia gruzińska cieszy się dużą popularnością na świecie. W wielu zakątkach pojawiają się restauracje serwujące dania z Kaukazu, m.in. w Kambodży w Siem Reap. Nic w tym zaskakującego – kuchnia gruzińska jest bardzo smaczna. Będąc w Gruzji, ciężko zapomnieć o tym niepowtarzalnym smaku. Niemal każde gruzińskie danie powstaje na bazie naturalnych składników. Poza tym potrawy te są bardzo smaczne i niezwykle aromatyczne. Zanim przejdziemy do konkretnych przepisów, postaramy się jednak omówić historię kuchni, która swoje serce ma na terenie Kaukazu Południowego – na styku Azji z Europą.
Na rozwój kuchni gruzińskiej miały wpływ szlaki handlowe prowadzące przez Kaukaz. Jedna prowadziła z Rosji do Indii, a druga z Europy do Chin. Mimo że tereny te były wielokrotnie atakowane m.in. przez Persów czy Turków, każda kultura zostawiała na nich swoje bogactwa. Gruzini dzięki temu mieli dostęp np. do wielu przypraw, co umożliwiło prowadzenie kulinarnych eksperymentów. Pozyskiwali nowe składniki, ale też opracowywali dzięki nim różnorodne sposoby gotowania. Dziś w kuchni gruzińskiej doszukać się można wielu wpływów, m.in. kultury arabskiej, rosyjskiej, ormiańskiej czy indyjskiej. W daniach Gruzji odbija się prawie cała historia państwa.
Gruzja ma dość charakterystyczne, trudne ukształtowanie terenu. Dodatkowo zróżnicowanie klimatyczne i etniczne doprowadziło do podziału kraju na regiony. Ma to duże znaczenie dla kultury kulinarnej w Gruzji – kuchnia gruzińska łączy bowiem różnorodność regionalną. Mimo że niektóre domowe potrawy np. na kolację są podobne, w poszczególnych regionach znacznie różnią się między sobą. I tak słynne, tradycyjne chaczapuri ma wiele odmian. Wydawać by się mogło, że pomysł na danie jest tylko jeden. W rzeczywistości jednak mamy m.in. chaczapuri adżarskie, megrelskie czy imeretyńskie. A to tylko część odmian dania, które jest powszechnie znane w Gruzji.
Jakich składników Gruzini używają w kuchni? Historia chaczapuri
Mówiliśmy już o tym, jak ogromny wpływ miało ukształtowanie terenu Gruzji na lokalną kuchnię. Właśnie to wpłynęło m.in. na fakt, że w wysokich górach dziś hoduje się bydło na pastwiskach. Gruzini czerpią z takich miejsc świeże mięso – wieprzowinę, baraninę, jagnięcinę i wołowinę. Na zboczach gór oraz w licznych terenach nizinnych uprawiają też wiele warzyw i owoców, takich jak pomidory, fasola, bakłażany i papryka. Słońce sprzyja dojrzewaniu winogron, melonów, cytrusów, arbuzów, granatów i fig. Z kolei w rzekach łowi się ryby – w większości pstrągi. Podstawą kuchni gruzińskiej są oczywiście sery, bez których ciężko wyobrazić sobie klasyczne chaczapuri. W Gruzji popularne są zwłaszcza sery krowie, kozie, owcze i podpuszczkowe. Lokalsi uwielbiają je degustować w towarzystwie wina.
Kuchnia gruzińska bogata jest w wiele ciekawych potraw. Jest różnorodna i ciekawa. Jednak są dania, które bardzo wyróżniają się na tle innych, m.in. chaczapuri. To zapiekany placek z serem i jajkiem, który podawany jest w Gruzji w rozmaitej formie, w zależności od regionu. Serowy płaski chlebek kojarzony jest wyłącznie z tym krajem. Nieprzypadkowo wymyślono też taką, a nie inną nazwę. Khacho oznacza bowiem ser, a puri chleb. Chaczapuri najprawdopodobniej po raz pierwszy pojawiło się w północno-zachodniej części Kaukazu. Pasterze tam pracujący potrzebowali solidnego, ciepłego posiłku. Gospodynie domowe przyrządzały więc dla nich syte, płaskie chleby z serem, które z czasem stały się przysmakiem narodowym oraz wielką dumą Gruzinów.
Jak zrobić chaczapuri na kolację w domu? Sprawdzony pomysł na danie
Co jeszcze warto wiedzieć o chaczapuri?
Chaczapuri jest przepyszną potrawą, na którą nie ma wyłącznie jednego przepisu. Właśnie to odróżnia je od wielu innych dań świata. Ciasto na chaczapuri jest czymś między ciastem drożdżowym a ciastem bez nich. Konsystencja potrawy jest bowiem mocna, ale jednocześnie delikatna i zwiewna. Ciężko wyobrazić sobie prawdziwą gruzińską ucztę bez chaczapuri. Głównym składnikiem dania jest oczywiście ser – najczęściej używa się rodzaju imereti, ale Gruzini chętnie korzystają też z bryndzy albo sulguni. W Polsce możemy używać nawet powszechnie dostępnej mozzarelli. Oryginalnie ser powinno się pokruszyć w ilości równej masie ciasta. Smakołyk przygotowuje się na patelni, w piekarniku albo na węglu drzewnym.
Chaczapuri, które jest najbardziej znane polskim turystom odwiedzającym Gruzję, jest adżarskie. Ojczyzna potrawy to prawdopodobnie Adżara w Adżarii – południowo-zachodniej części Gruzji. Kształt dania mocno przypomina łódkę. Chaczapuri adżarskie serwuje się od razu po upieczeniu. W cieście drożdżowym robi się dziurkę, do której wlewa się puree serowe i spina krawędzie. Gdy potrawa w piekarniku osiągnie odpowiednią temperaturę, na środek wbija się jajko. Chaczapuri adżarskie spróbować można m.in. w Tbilisi, Batumi czy Kutaisi.
Jeśli chodzi o chaczapuri imeretyńskie, jest to okrągłe, cienko zawinięte ciasto wypełnione ogromną ilością sera. Ojczyzną dania jest znajdujące się w zachodniej części Gruzji Imereti. Czym różni się od adżarskiego? Otóż na wierzchu kładzie się ser. Zapieka się go np. w piekarniku, aby upiekł się na wierzchu i nie rozpuszczał, gdy się go odwróci. Jakie są jeszcze wersje chaczapuri lub podobnych gruzińskich chlebków?
- Penovani – najtańszy rodzaj chaczapuri, który serwowany jest w kwadratowej formie. To ciasto francuskie z nadzieniem serowym, które można kupić np. w piekarni.
- Chaczapuri na szpadce – podawane na gorąco. Serwuje się je na szpikulcu w formie kawałka sera sulguni zawiniętego w ciasto. Przypomina to nieco rurkowaty torcik. Często kupić można go w Batumi.
- Achma – danie określa się gruzińską lasagne. Potrawa jest bardzo trudna do zrobienia. Zapiekanka składa się bowiem z gotowanych warstw ciasta, które kolejno przekłada się serem i masłem.
- Lobiani – są to płaskie chleby, najczęściej pieczone z ciasta drożdżowego. W środku znajduje się ser i gotowana fasola. Lobiani wybornie komponuje się z winem.
- Kubdari – mięsny placek, który najlepiej smakuje w Swanetii, czyli słynnym wysokogórskim regionie Gruzji.
- Chabizgin – przypomina chaczapuri imeretyńskie, jednak nadzieniem jest ser i ziemniaki.
Prosty przepis na chaczapuri, krok po kroku
Aby przygotować słynne chaczapuri z jajkiem i serem, powinieneś zaopatrzyć się w kilka podstawowych składników. Przyda się mąka pszenna typ 500, oliwa z oliwek, ser żółty, mleko 3,2%, ser mozzarella, feta, drożdże świeże, ser twarogowy tłusty, jajka, śmietana kremowa 30%, miód, cukier, czosnek, sól i pieprz.
Najpierw należy wlać do miski cieple mleko. Następnie dodać cukier, dwie łyżki mąki i pokruszone drożdże. Wymieszaj i zostaw do wyrośnięcia. Po podrośnięciu zaczynu należy dodać pozostałość mąki, oliwę, sól i 150 ml wody. Ciasto należy wyrabiać do momentu, aż zrobi się sprężyste i gładkie. Przykryj miskę ściereczką – odstaw na godzinę do ciepłego miejsca.
Zrób farsz – w tym celu wymieszaj w misce rozgnieciony twaróg ze śmietaną. Dodaj czosnek przeciśnięty przez praskę, miód, pieprz i sól. Pokrusz fetę i zetrzyj mozzarellę na tarce. Dodaj do farszu, dokładnie mieszając. Podziel wyrośnięte ciasto na cztery równe części. Każdą rozwałkuj, zachowując ostrożność. Zwiń w charakterystyczne dla dania łódeczki, dbając o to, aby brzegi były delikatnie zawinięte do środka.
Zetrzyj żółty ser i posyp nim dno chlebków. Ułóż na wierzchu starannie przygotowany farsz. Piecz w 180 st. C przez ok. 15 minut. Wyciągnij z piekarnika, wbij jajko na środek każdej porcji i piecz jeszcze przez ok. 5-10 minut. Żółtko musi pozostać płynne. Serwuj zawsze na ciepło.
