Bryzol

bryzol

Bryzol to popularne danie z okresu PRL-u, które dawniej uchodziło za prawdziwy przysmak na stole. Właśnie tę potrawę często przygotowywano na obiad zamiast tradycyjnych kotletów schabowych, które modne są dziś. Bryzol to nic innego jak wieprzowa, wołowa lub końska polędwica. Powinno się ją kroić w poprzek, następnie ubić i przyprawić do smaku oraz usmażyć. Wszyscy, którzy wychowywali się w czasach innych niż PRL, z pewnością nawet nie słyszeli o tym wyjątkowym daniu. Warto jednak dobrze się z nim zapoznać, zwłaszcza że bryzol coraz częściej pojawia się w polskich restauracjach i barach jako prawdziwie egzotyczna, ale wciąż polska potrawa.

Bryzol – przepisy na tradycyjny bryzol z różnych rodzajów mięs

W czasach PRL-u zaopatrzenie w sklepach nie było imponujące, a życie czasami bywało trudne. Mimo wszystko wiele osób było szczęśliwych, a jedzenie potrafiło zachwycić niepowtarzalnym smakiem. W PRL-owskich gospodach serwowano różne potrawy, których dziś na próżno szukać w wielu popularnych restauracjach. Jednym z popisowych dań był bryzol wieprzowy lub wołowy – czyli swego rodzaju kotlet mielony, który podawano najczęściej z pieczarkami i cebulką. Jakie mięso warto użyć, żeby zrobić bryzol? Czy najbardziej słuszny przepis dotyczy polędwicy wołowej? Dlaczego kotlety dopiero w czasach współczesnych obtaczano w jajku? Sprawdź historię bryzolu i dowiedz się, w jaki sposób możesz przyrządzić go według kilku receptur.

Bryzol wieprzowy lub wołowy – sprawdź przepis na to pyszne danie!

Czym jest bryzol? Jak zwykle robiono to danie?

PRL był bardzo specyficznym czasem w Polsce. Każdy musiał w tamtych czasach radzić sobie z wszechobecnym kryzysem i wielkimi pustkami w sklepach. Wszelakie produkty spożywcze oraz ich ilość była naprawdę mocno ograniczona. Zarówno zwykli obywatele, jak i funkcjonujące w tamtych czasach gospody musiały w jakiś sposób dalej żyć, pracować, jeść i zarabiać. Niestety nawet mięso dzielone było między rodzinami i właścicielami gastro biznesów, co często zmuszało kucharzy do kreatywności. Pracownicy gospód oczywiście również dostawali towar, który im przysługiwał. Często jednak ostawało się im gorszej jakości mięso. Nie były go też szałowych ilości, więc kucharze musieli mocno kombinować, żeby zaspokoić głód swoich gości w gospodach. Bywało, że np. rumsztyk robiono z wieprzowiny zamiast z polędwicy wołowej, ponieważ po prostu brakowało towaru, żeby przygotować danie w poprawny sposób. Niekiedy mielony kotlet zamiast z samego mięsa (lub mięsa w większej ilości) składał się praktycznie z samych dodatków. Można więc stwierdzić na podstawie tych informacji, że życie w PRL-u rzeczywiście nie było proste.

Bywało różnie. Towar czasem był, a czasem go nie było, więc trzeba było wyzwolić i rozbudzić w sobie kreatywność, żeby ugotować coś smacznego. Mimo wszystko jedzenie w czasach PRL-u dawało wiele radości. Dziś możemy na szczęście odtworzyć wiele tamtejszych przepisów we własnych domach. Mamy znacznie swobodniejszy dostęp do produktów spożywczych, więc przykładowo smażony bryzol powinien wyjść nam smaczny i pożywny. Zanim przejdziemy jednak do omawiania przepisu, warto zapoznać się bliżej z tą pyszną potrawą. W PRL-u mięso uchodziło za towar luksusowy. Jedno z mięsnych dań, które uwielbiane było przez Polaków, to bryzol właśnie. Jest to kotlet z mielonego albo drobno posiekanego mięsa, który bardzo przypomina rumsztyk. W przypadku bryzolu robi się go jednak głównie z wieprzowiny (szynka lub łopatka) i podaje z pieczarkami oraz cebulą. Formuje się z niego później kotleta i rozpłaszcza – powinien wyjść jak najcieńszy. Prawidłowo powinno się go usmażyć w mące i przyprawach. Bryzol w okresie PRL-u uchodził za jeden z najsmaczniejszych, pożywnych i jednocześnie bardzo szybkich do przyrządzenia obiadów. Była to potrawa, która jednoczyła rodziny przy wspólnym stole i zachwycała smakiem oraz aromatem. Dosłownie nikt nie potrafił przejść obojętnie obok tego pysznego mięsa.

Różnice między rumsztykiem a bryzolem – to warto wiedzieć!

Bryzol zwykle przyrządzano z wieprzowej polędwicy, którą się uprzednio mocno rozbijało. Często przygotowywano danie także z polędwicy wołowej, gdy na stanie akurat zabrakło wieprzowiny. Czym bryzol różnił się od klasycznych kotletów? Otóż najczęściej grubością mięsa (był cieńszy), a także panierką, która według oryginalnej receptury powinna składać się z samej mąki. Przepisy na bryzol z jajkiem, z którymi spotkać można się w sieci, są więc już wersją nowoczesną i nieco zmodyfikowaną. Dawniej jajka nie były tak łatwo dostępne, jak dziś, zatem z nich po prostu rezygnowano. Zamiast z jajkiem Polacy podawali danie głównie z cebulą i pieczarkami. Kotlety z mielonego mięsa niekiedy można było również spotkać podawane na talerzu w towarzystwie rozpuszczonego kawałka masła, gdy akurat takie było dostępne. Oczywiście mnóstwo osób nadal myli rumsztyk z brizolem, gdyż te potrawy na pierwszy rzut oka rzeczywiście wyglądają bardzo podobnie. Trzeba jednak zaznaczyć, że bryzol ze względu na skład jest daniem znacznie tańszym – rumsztyk robi się bowiem wyłączne z wołowiny. Niektórzy porównują bryzol do steku, jednak nie wolno potrawy zbyt mocno wysmażać, jak bywa w przypadku steków. Aby przyprawić bryzol, konieczne są właściwie tylko dwie przyprawy – pieprz i sól.

Należy pamiętać, że mięso na bryzol powinno być dziś jak najlepszej jakości. Kucharze sięgają głównie po polędwicę wieprzową i wołową, ponieważ właśnie do nich jest najlepszy dostęp i mięsa te smakują w daniu zdecydowanie najlepiej. Nie ma jednak problemu, aby zrobić potrawę z łopatki, wołowego antrykotu albo karkówki. Receptura na bryzol na przestrzeni lat mocno ewoluowała, więc obecnie dość mocno ją zmodyfikowano. Czasami tak jednak bywa ze starymi datą przepisami, że się je poprawia i ulepsza pod aktualne wymagania oraz potrzeby klientów. Właśnie dlatego w restauracjach spotkać się już można z bryzolami z mięsa drobiowego, które dla miłośników tego rodzaju mięsa robi się nie tylko z kurczaka, ale też z indyka. Jedyne, co się prawie w ogóle nie zmieniło, to dodatek do bryzolu – mianowicie pieczarki z cebulą. Przed usmażeniem pieczarek powinno się je pokroić w równą kosteczkę, ewentualnie w półplasterki lub całe plastry. Następnie zeszklić trzeba cebulkę na maśle, dodać pieczarki i podsmażyć całość na średnim ogniu, koniecznie pod przykryciem. Po ok. 4 minutach należy wszystko doprawić do smaku szczyptą soli.

Jak zrobić bryzol? Najciekawsze przepisy na modne danie z PRL-u

Klasyczny bryzol na oleju – sprawdź, jak go zrobić!

Bryzol jest wbrew pozorom bardzo łatwym daniem do przyrządzenia. Składa się ono z niewielu produktów, więc spokojnie przyrządzi potrawę nawet ten, kto nie ma zbyt długiego doświadczenia w gotowaniu. Oczywiście „pierwsze skrzypce” zawsze powinno grać mięso. Musi być właściwie przygotowane, ale też koniecznie tłuste. Wieprzowinę lub wołowinę powinno się zmielić na większych oczkach w specjalnej maszynie do mielenia. Niektórzy wolą kroić mięso na bardzo cienkie płaty, jednak kucharze nie polecają tego sposobu. Gdy mięso zostanie bowiem porządnie zmielone, będzie ono mieć doskonałą konsystencję. Zmielone mięso to gwarancja jego soczystości po usmażeniu i chrupkości z zewnątrz. Gdy dodatkowo podasz potrawę z podsmażonymi na oliwie pieczarkami, zyskasz naprawdę pyszny i pożywny obiad.

Najpierw przygotuj sobie składniki, z których zrobisz bryzol: mięso wołowe, jajko, olej rzepakowy, mąkę, pieczarki, cebulę, pieprz i sól. Możesz również wykorzystać jedną z ulubionych przypraw, żeby potrawa zyskała jeszcze bardziej wyrazistego smaku. Najpierw zmiel mięso na grubych oczkach w maszynce do mielenia. Dodaj jajko, pieprz i sól, następnie wymieszaj całość. Podziel masę na osiem równych części i każdą uformuj na cienkie kotlety. Możesz posłużyć się deską, żeby bryzol wyszedł idealnie cienki. Jak to zrobić? Ułóż pergamin na desce i podsyp go mąką. Połóż na nim kulkę mięsa i spłaszcz z całej siły. Posyp mąką. Następnie rozgrzej olej na patelni i przełóż kotleta na rękę. Oderwij pergamin i ostrożnie połóż mięso na tłuszczu, trzymając je na nim przez 30 sekund. Obsmaż z obu stron. Gdy już przewrócisz mięso na druga stronę, dociśnij je nieco mocniej do powierzchni patelni – tym sposobem zrobi się jeszcze cieńsze.

Możesz wcześniej przyrządzić również pieczarki z cebulką, które są stałym elementem każdego bryzolu. W tym celu powinieneś pokroić cebulę w piórka, natomiast pieczarki w półplasterki. Rozgrzej olej na patelni i najpierw wyłóż na nią poszatkowaną cebulę. Po zmniejszeniu mocy palnika należy usmażyć cebulę do zrumienienia. Zrób miejsce na pieczarki, przesuwając cebulę na bok. Przytrzymaj je przez chwilę na osobnej połówce patelni, po czym wymieszaj z cebulką. Dodaj sól i pieprz do smaku. Możesz dorzucić również trochę swojej ulubionej przyprawy (np. słodką paprykę). Smaż całość jeszcze przez 5 minut. Na koniec zaserwuj najbliższym bryzole z podsmażonymi pieczarkami i cebulką. Kotlety znakomicie smakują również z gotowanymi ziemniakami, tworząc wspólnie z nimi pełnowartościowy i przepyszny obiad.

Tradycyjny bryzol na maśle – zrobisz go na rodzinny obiad!

Bryzol to jedno z najbardziej popularnych dań okresu PRL. Najczęściej robiło się je z wieprzowiny i wołowiny, choć niektórzy używali też koniny. Okrągły, duży i cienki kotlet zawsze serwowano z pieczarkami i cebulą – bez względu na to, z jakiego rodzaju mięsa go przygotowano. Dzisiaj wielu kucharzy przyrządza bryzol również z dwóch rodzajów mięsa, np. połączenia wołowiny z wieprzowiną, co finalnie daje naprawdę ciekawy efekt. Wiele osób, jeśli już stawia na wołowinę to zwykle tą z antrykotu albo łopatki. Niestety, w Polsce polędwica jest bowiem dość droga. Bryzol najlepiej smakuje z pieczonymi ziemniakami albo ziemniaczanym puree z koperkiem. Danie podane w ten sposób będzie naprawdę znakomitym obiadem dla całej rodziny.

W celu przyrządzenia dania najpierw zaopatrz się w następujące produkty spożywcze: mięso wołowe, jajko, masło klarowane, mąka pszenna, czarny pieprz, sól, pieczarki, cebulka, lubczyk, słodka papryka, cukier i olej rzepakowy. Najpierw zmiel mięso w maszynce do mielenia, najlepiej na grubych oczkach. Jeśli chcesz, możesz je kupić zmielone gotowe. W sklepie czasem można również poprosić sprzedawców o dokładne zmielenie wybranego kawałka mięsa na miejscu. Włóż mięso do miski, następnie dodaj do niego jajko i starannie dopraw do smaku pieprzem i solą. Wyrób masę, po czym odstaw ją do lodówki na kilkanaście minut, najlepiej pod przykryciem. Przyszykuj teraz cebulkę z pieczarkami. Należy w tym celu rozgrzać olej na patelni i podsmażyć na nim poszatkowaną w piórka cebulkę. Po kwadransie jej smażenia należy dorzucić pieczarki pokrojone w talarki. Dopraw je lubczykiem, słodką papryką i cukrem. Całość powinna zmięknąć – dopiero w takiej formie można podawać pieczarki z cebulą do bryzolu.

Co dalej? Uformuj kulki z mięsa, najlepiej niewielkiej wielkości. Ułóż je na desce albo papierze do pieczenia, uprzednio oprószonej połową mąki. Spłaszcz je delikatnie, podsypując mąką każdą kulkę z osobna. Ułóż na nich papier do pieczenia i rozwałkuj na cienkie kotleciki. Przełóż po kolei kotlety na rozgrzaną masłem patelnię. Musisz je ostrożnie odklejać od papieru. Smaż pojedynczo najlepiej na średnim ogniu po 40 sekund z każdej strony. Pod koniec smażenia możesz jeszcze bardzo delikatnie docisnąć mięso do patelni, aby sprawić, że bryzole będą jeszcze cieńsze. Odsącz wszystkie kotlety na papierowym ręczniku, żeby nie przesadzać z ilością tłuszczy w daniu. Podawaj bryzole na obiad z duszoną cebulką i pieczarkami, najlepiej w towarzystwie puree albo pieczonych ziemniaczków. Jak widzisz, przepis na danie jest naprawdę prosty. Można przyrządzić je w zaledwie kilku krokach, więc z gotowaniem kultowego dania z PRL-u poradzi sobie nawet laik w kuchni. Zrobienie kotletów zajmuje maksymalnie 30 minut, a produkty do przygotowania bryzoli są łatwo dostępne w większości marketów spożywczych. Chyba nie można prościej, prawda?

Pamiętaj, że…

Bryzol można przygotować z wielu rodzajów mięsa. Możesz także połączyć dwa z nich, np. wołowinę z wieprzowiną. Staraj się wówczas połączyć tłuste mięso z chudszym, aby ich smaki ciekawie się ze sobą skomponowały, a mięso po usmażeniu zyskało genialną konsystencję. Gdy nie masz ochoty na wieprzowinę lub wołowinę, zawsze warto zrobić bryzole z indyka albo kurczaka. Będą znacznie lżejsze, a już na pewno mniej kaloryczne. Mięso możesz doprawić wedle uznania. Doskonały bryzol powinien być zawsze miękki w środku i chrupiący na zewnątrz. Dopilnuj, aby mięso nie było też za suche. Obowiązkowo musi być ono nie tylko pyszne, ale przede wszystkim bardzo soczyste.

Bryzol - przepisy

Załóż konto
  • zapisywać ulubione przepisy
  • otrzymywać dopasowane przepisy na maila
  • komentować przepisy pod własnym nickiem
Załóż konto