Szaszłyki

W kuchni polskiej szaszłyki są mało popularne, choć jako danie z grilla stają się ciekawym dodatkiem do grillowania. W Polsce rzadko spotyka się klasyczne szaszłyki z kawałków mięsa pieczonych w żarze z paleniska, choć istnieją entuzjaści takiej potrawy. Najczęściej przyrządza się szaszłyki na grillu z kurczakiem lub wieprzowiną, przekładane cebulą i warzywami. Poznaj najciekawsze przepisy na szaszłyki. Dowiedz się w jakich krajach szaszłyki są najbardziej popularne. Doradzamy czy można zrobić szaszłyk z mięsa mielonego i jak upiec szaszłyk na grillu i w piekarniku.

Kto wymyślił przepis na szaszłyki

Co to jest szaszłyk

Potrawę, składającą się z kawałków mięsa i warzyw nabitych na patyczki i upieczonych na ruszcie lub grillu nazywamy, szaszłykiem. Prawdopodobnie szaszłyk wywodzi się z Azji centralnej, gdzie do dziś jest popularnym daniem. Nie trudno się domyślić, że koczownicy z Azji piekli nad ogniskiem mięso nabite na patyki. Prawdopodobnie słowo szaszłyk pochodzi od słowa szisz, które w języku tatarsko-krymskim oznacza obracać. Obecnie szaszłyki stanowią ulubione dania w wielu kulturach kulinarnych.

W kuchni polskiej szaszłyki są znane, lecz w tradycji kulinarnej nie występują. Natomiast w ostatnich czasach, kiedy to grill zdobywa coraz więcej zwolenników, szaszłyki stały się praktycznym daniem na grilla. Szaszłyk pozwala na wykorzystanie mniejszych kawałków mięsa i połączenie go z warzywami.

Szaszłyk w kuchniach świata

Tradycja pieczenia szaszłyków stale obecna jest w Rosji, gdzie uchodzi za typowo męskie gotowanie. Szaszłyki stanowią również tradycyjne danie w Gruzji, Armenii, Azerbejdżanie i na Krymie. Klasyczny szaszłyk składa się z samego mięsa, które podaje się z pokrojoną cebulą.

W krajach Kaukazu szaszłyki są najczęściej spotykaną potrawą. Wybiera się do nich głównie mięso i podroby baranie, z owiec ras mięsnych. Szaszłyki piecze się na węglu drzewnym, w specjalnych metalowych korytkach.

W Grecji i Turcji szaszłyki są tak popularne, że stały się rodzajem miejscowego fast food. Greckie souvlaki robi się z wieprzowiny lub kurczaka, które wcześniej marynuje się w oliwie z dodatkiem przypraw. Mięso nabija się na patyczki na przemian z cebulą i papryką. Natomiast drobiowe szaszłyki tureckie marynuje się w jogurcie. Na patyczkach mięso przedziela się pomidorami.

W Gruzji piecze się tradycyjne szaszłyki mcwadi, które swój smak zawdzięczają dodawaniu liści winogron do żaru. Wieprzowinę lub cielęcinę marynuje się w zalewie octowej z dodatkiem cebuli, a następnie nabija na metalowe szpikulce i piecze nad żarem. Mięso ściąga się ze szpikulców przy pomocy chleba puri i je z dodatkiem sałatki.

W Japonii drobiowe szaszłyki yakitori zawdzięczają swój niezwykły smak specjalnej marynacie. Stanowią one popularne jedzenie uliczne. Japońskie szaszłyki drobiowe robi się nie tylko z mięsa kurczaka, lecz także z podrobów. Z kurczakiem łączy się ostrą paprykę i pastę wasabi. Szaszłyki podaje się z sosem sojowym.

Szaszłyki z mięsa mielonego

Z południowej Azji i Bliskiego Wschodu wywodzi się tradycja szaszłyków z mięsa mielonego. Kofta to szaszłyk z mięsa mielonego z baraniny, kurczaka lub wołowiny. Przygotowuje się ją w wielu krajach, dlatego też powstało prawie 300 wersji i przepisów tego dania.

Kofty robi się z mięsa mielonego z dodatkiem cebuli, przypraw i innych składników w zależności od przepisu. Kotleciki piecze się na grillu, w piekarniku lub na patelni grillowej. Podaje się je nadziane na patyczek. Dodatek stanowią chlebek pita i warzywa, na przykład sałatka grecką.

Jak piec szaszłyki na grillu i w piekarniku

Jak przygotować mięso do szaszłyków

Mięso stanowi podstawowy składnik szaszłyków, choć nic nie stoi na przeszkodzie, aby zrobić szaszłyki wegetariańskie, a nawet owocowe. Na szaszłyki nadaje się prawie każdy rodzaj mięsa, lecz głównie wybiera się wieprzowinę, baraninę lub kurczaka czy indyka. Wołowina uważana jest za zbyt suchą na szaszłyki.

Mięso na szaszłyki kroimy na podobnej wielkości kawałki. Przed nabiciem na patyczki warto je zamarynować. Niegdyś w ZSRR marynata do szaszłyków robiona była z octu z dodatkiem ziół i przypraw. Niektórzy twierdzą, że było to spowodowane chęcią ukrycia, że mięso jest niezbyt świeże. Dziś wielbiciele szaszłyków spierają się, co do tego, jaka marynata jest najlepsza. Marynata może być zrobiona z:

• octu z wodą i z dodatkiem cebuli, cukru i soli,
• białego wina z ziołami,
• wody mineralnej,
• sosu sojowego,
• musztardy,
• herbaty,
• soku pomidorowego.

Każdy znawca szaszłyków ma swój przepis na najlepszą marynatę i tworzy własne kompozycje z dodatkiem ziół i przypraw. Mięso naciera się marynatą lub moczy się w marynacie kilka godzin, a nawet całą noc. Następnie należy je ścisło nabić na specjalne szpikulce lub patyczki.

Jak piecze się tradycyjne szaszłyki

Tradycyjnie grill nie służy do pieczenia szaszłyków. Szaszłyki piecze się w specjalnych korytkach, które noszą nazwę mangału. Szaszłyków nie nabija się na drewniane patyczki, lecz na metalowe szpikulce. Nie piecze się ich na otwartym ogniu. Mangał należy rozpalić, zaś czas na pieczenie szaszłyków przychodzi wtedy, gdy węgle pokryte są białym popiołem i tworzy się żar. Czas pieczenia wynosi około 15 - 20 minut. Szaszłyki obraca się 2 - 3 razy.

Szaszłyki pieczone w mangale nie stykają się z rusztem i są równomiernie opieczone. Nie mają też ciemnych kresek w miejscu zetknięcia się z rusztem. W przypadku braku mangału, mieszkańcy Azji po prostu ustawiają cegły obok żaru i na nich rozkładają szpikulce z szaszłykami.

Szaszłyki jako popularne potrawy z grilla

W naszej kulturze kulinarnej, gdzie potrawy z grilla stały ogromnie popularne, szaszłyki na dobre weszły do tradycji grillowania. Szaszłyki do pieczenia na grillu nabija się na drewniane patyczki i opieka na ruszcie. Są one nieco inne niż pieczone tradycyjnie, gdyż mięso styka się z rusztem. Do pieczenia na grillu mogą służyć zarówno patyczki drewniane jak i metalowe. Aby zapobiec stykaniu się mięsa z rusztem, można położyć szaszłyki na tacce jednorazowej lub owinąć folią aluminiową.

Szaszłyki na grillu można zrobić praktycznie ze wszystkiego co mamy pod ręką i co wyobraźnia nam podsuwa. Najbardziej popularne są szaszłyki z kiełbasy, kurczaka, karkówki, czy też indyka. Świetnie smakują także szaszłyki z dodatkiem ryb czy krewetek. Prócz mięsa na patyczki nabijamy także warzywa, czy grzyby. Sprawdzają się także dodatki owocowe, jak na przykład kawałki ananasa.

Pomysłów na szaszłyki jest tak dużo, że każdy może wymyślić własny przepis. Najczęściej robimy szaszłyki z kurczakiem, który się szybko piecze. Możemy również użyć kiełbasy, czy karkówki. Najczęściej kawałki mięsa przekłada się kawałkami cebuli, papryki lub cukinii. Dobrym pomysłem są także plastry boczku, którymi zawija się kawałki mięsa. Ciekawe smaki tworzą dodatki owocowe jak ananas czy śliwki suszone. Smak szaszłyka wzbogacimy również dodatkiem krewetek czy pieczarek.

Czy szaszłyki można upiec w piekarniku

W naszym klimacie szaszłyki na ruszcie lub nad żarem możemy upiec tylko wiosną i latem, gdy na dworze jest ciepło. Czy możemy cieszyć się szaszłykami także zimą? Jak upiec szaszłyki w piekarniku?

Szaszłyki do piekarnika przygotowujemy podobnie jak potrawy na grilla. Mięso wieprzowe lub drobiowe przygotowujemy w wybranej marynacie. Następnie nabijamy na patyczki przekładając warzywami, owocami lub grzybami.

Jeśli stosujemy patyczki drewniane, warto je przed nabiciem mięsa, zamoczyć w wodzie. Szaszłyki wkładamy do piekarnika na blasze wyłożonej papierem do pieczenia i pieczemy.