Napoje

Napoje – rodzaje, przepisy, przygotowanie, przechowywanie, porady

Napoje są to płyny przeznaczone do konsumpcji przez ludzi. Ich głównym celem jest zaspokojenie pragnienia. Najważniejsze rodzaje napojów to soki, nektary oraz napoje owocowe. Jak zrobić napój domowej roboty? Z czego przygotować słodkie i zdrowe soki? Jakie składniki znajdują się w poszczególnych napojach i czym tak właściwie te napoje różnią się od siebie? Dowiedz się więcej o historii napojów, a także poznaj ich najważniejsze rodzaje.

Czym są napoje? Przepisy na domowej roboty soki, napoje i nektary owocowe

Rodzaje napojów – wszystko, co powinieneś o nich wiedzieć

Wśród najpopularniejszych napojów wyróżnić można ich trzy główne rodzaje: soki, nektary i napoje owocowe. Oczywiście każdy z nich posiada zupełnie inne składniki. Jedne są też mniej, a inne bardziej zdrowe.

• Soki – według przepisów Polski oraz Unii Europejskiej soki są napojami pozyskiwanymi z naturalnych składników. Jedyne dodatki, które dozwolone są w produkcji soków, to ograniczone ilościowo cukier spożywczy i naturalne substancje słodzące, a także kwasek cytrynowy. Do soków umożliwia się dodawanie naturalnych ziół i przypraw oraz witamin. Barwa, smak i aromat soku zawsze pochodzić muszą jednak z owoców, z których sok został zrobiony.
• Nektary owocowe – wytwarza się je z rozcieńczonego soku naturalnego. Przy ich produkcji dopuszcza się stosowanie kwasku cytrynowego. Nie można jednak używać do ich wyrobienia konserwantów, aromatów czy barwników. Aby dany napój mógł zostać nazwany nektarem, musi się w nim znajdować minimalna zawartość soku (np. dla wiśni jest to minimum 35%, a dla pomarańczy minimum 50%).
  
• Napoje owocowe – takimi napojami określa się bezalkoholowe trunki, które są produkowane na bazie soków. Napoje owocowe mogą zawierać dodatki, które nie są dozwolone przy produkcji soków i nektarów. Nie ma też limitów, które określają minimalną zawartość soku. Słodkie napoje zawierają z reguły maksymalnie do 25% soku, choć z reguły jest go znacznie mniej.

Pozostałe różnice między sokiem, nektarem, a napojem owocowym

Mnóstwo osób nadal ma problem z odróżnieniem soków od nektarów i napojów owocowych. Wypada zatem uschematyzować i podsumować wiedzę dotyczącą wszystkich trzech produktów tak, aby dokonywać świadomych zakupów w sklepach spożywczych.

• Soki robione są z jednego bądź większej ilości zdrowych i dojrzałych owoców. Posiadają zarówno barwę, jak i zapach oraz smak owoców, z których zostały stworzone. Do soków często dodawana jest miazga oraz miąższ. Soki dzielą się na owocowe, ale też warzywne, owocowo-warzywne, klarowne, wyciśnięte z owoców 100%, niepasteryzowane czy naturalnie mętne.
• Nektar powinien zawierać od 25% do 100% przecieru owocowego bądź warzywnego.
• Najzdrowsze napoje owocowe bądź warzywne to te, które mają ok. 20% dodatku soku czy też przecieru. Napoje tego typu mogą mieć w składzie barwniki lub aromaty.

Jak zrobić dobre napoje? Historia napojów bezalkoholowych

Skąd wzięły się napoje? Jak je kiedyś pakowano?

Pierwszym napojem bezalkoholowym niegazowanym była lemoniada. Pojawiła się ona w okolicy XVII wieku – została zrobiona z wody i soku z cytryny posłodzonego miodem. Compagnie de Limonadiers z Paryża w 1676 roku uzyskała możliwość sprzedawania lemoniady. Gdy sprzedawcy doczekali się monopolu na swój napój, zaczęto sprzedawać lemoniadę w kubkach na ulicach Paryża. Ok. 100 lat później powstała woda gazowana, którą wymyślił Joseph Priestley. Niedługo po tym wydarzeniu wynaleziono urządzenie wytwarzające gazowaną wodę z kredy (za pomocą kwasu siarkowego), co pozwoliło produkować gazowaną wodę w hurtowych ilościach. W 1832 roku wynaleziono z kolei specjalny aparat do produkcji wody gazowanej, który następnie zyskał popularność wśród wszystkich właścicieli fontann sodowych.

Historycy upierają się, że pierwszy gazowany napój bezalkoholowy powstał w 1807 roku. W tych czasach do wód zaczęto dodawać lecznicze zioła – apteki z fontannami sodowymi stały się częścią kultury. W 1892 roku William Painter opatentował uszczelnianie butelek, zapobiegając wydostawaniu się z nich bąbelków. Kilka lat później wydano patent na dmuchawę szkła, co pozwoliło na automatyczne produkowanie szklanych butelek, w których można było sprzedawać napoje. W latach dwudziestych XX wieku wynaleziono dzisiejsze kartony tekturowe do napojów.

Ciekawostki na temat napojów

1. Napoje bez alkoholu określa się „miękkimi”.
2. Oprócz podziału napojów na soki, nektary i napoje owocowe, dzieli się też je na napoje m.in. gazowane, niegazowane, alkoholowe, bezalkoholowe, gorące, zimne czy energetyczne.
3. Ameryka to reprezentant aż ¼ światowego rynku napojów bezalkoholowych.
4. Słodzone cukrem napoje wypijane w nadmiernych ilościach grożą otyłością, cukrzycą i próchnicą zębów.
5. Popularny napój, jakim jest tonik, potrafi świecić się w ultrafiolecie. Dotyczy to jednak wyłącznie tych toników, które zawierają chininę.
6. Bardzo szkodliwe dla zdrowia jest mieszanie napojów energetycznych z alkoholem (np. nalewki). Wiele osób umarło z powodu takiego połączenia – przyczyną była wysoka dawka kofeiny w „energetyku” oraz problemy z sercem zmarłego.
7. Tonik dawniej służył jako lekarstwo na malarię – wszystko przez rozpuszczoną w nim chininę.
8. Słynny napój gazowany Fanta utworzony został w III Rzeszy na polecenie Maxa Keitha, szefa Coca-Coli w okresie II wojny światowej. Po wojnie amerykański oddział postanowił kontynuować produkcję Fanty. Z czasem zaczął promować Fantę jako swój sztandarowy produkt.
9. Dawka kofeiny 5-10 g może prowadzić do zagrażającego zdrowiu zatrucia bądź śmierci. Dla przykładu filiżanka kawy zawiera ok. 115 mg kofeiny, a napoje energetyczne do 240 mg.
10. Kawa, czyli chyba najbardziej znany (poza herbatą) gorący napój, pochodzi z Etiopii. Do Polski kawa trafiła dopiero po koniec XVII wieku – od panujących nad Mołdawią Turków.

Mało kto lubi pić czystą wodę. Wbrew pozorom lepiej nawadnia organizm woda z dodatkami smakowymi, czyli napój ziołowy lub owocowy. Domowe napoje są zdrowsze niż gotowe, które zawierają dużo cukru i konserwantów. Warto poznać proste przepisy na smaczne napoje domowe, które nie tylko smakują, gaszą pragnienie, nawadniają organizm, lecz także dostarczają witamin i składników mineralnych. Doradzamy jakie napoje przygotować na zimę i lato oraz przedstawiamy przepisy na ciekawe napoje na imprezę.

Napoje w sztuce kulinarnej

Jak powstały przepisy na napoje na imprezę i na co dzień

Woda jest niezbędna dla naszego organizmu. Zdaniem lekarzy i dietetyków należy wypić około 2 litrów płynów dziennie. Zdania są podzielone, jakie płyny najlepiej się przyswajają i nawadniają organizm, jednak wszyscy zgadzają się co do tego, że najlepszym napojem jest woda z jakimś dodatkiem. Dlatego też od zarania dziejów ludzie tworzą różnego rodzaju napoje, dla nawodnienia organizmu i dla smaku.

W Polsce tradycyjnym napojem do obiadu jest herbata, zaś na śniadanie pija się kawę, aby pobudzić się do działania. Jeszcze w XX wieku popularnym napojem do obiadu był kompot, bez którego nie wyobrażano sobie codziennego posiłku. Obecnie pija się soki z kartonika i napoje butelkowane. Niestety nie jest to dobre rozwiązanie dla zdrowia, gdyż gotowe napoje zawierają bardzo dużo cukru i sztucznych dodatków. Są nie tylko niezdrowe, lecz także tuczące. Dlatego też warto poznać przepisy na smaczne napoje, które można samodzielnie przygotować ze świeżych produktów zarówno do codziennych posiłków, dla ugaszenia pragnienia, jak i dla gości na imprezie.

Rodzaje napojów jakie można przygotować na co dzień

Latem szczególnie chce się pić, kiedy to wypacamy płyny w czasie upału. Wtedy to warto robić orzeźwiające, zimne napoje owocowe, które będą nie tylko smaczne, lecz także dostarczą nam witamin.

Proste napoje orzeźwiające na lato:

• kompoty,
• lemoniady,
• koktajle mleczne,
• soki owocowe,
• napój z kiszonych buraków,
• domowy kwas chlebowy.

Przepisy na koktajle alkoholowe stały się inspiracją do tworzenia zdrowych napojów na zasadzie mieszania składników. Samodzielnie zrobione, domowe koktajle stanowią alternatywę dla niezdrowych napojów gotowych. Służą one nie tylko do gaszenia pragnienia, lecz także pomagają w dietach odchudzających, gdyż dostarczają organizmowi witamin i składników mineralnych i ułatwiają ograniczenie posiłków.

Rodzaje koktajli owocowo-warzywnych:

• soki,
• szejki,
• koktajle,
• smoothie.

Osobną grupę stanowią ciepłe lub zimne napoje rozgrzewające, które pijemy jesienią i zimą. Ich zadaniem jest wzmocnienie odporności i przygotowanie nas na okres przeziębień i grypy. Poprawiają samopoczucie w zimowe wieczory i łagodzą objawy przeziębienia.

Przepisy na smaczne, bezalkoholowe napoje rozgrzewające:

• napój imbirowy,
• złote mleko,
• kakao,
• chai latte,
• gorąca czekolada.

W jesienne lub zimowe wieczory, kiedy chcemy się rozgrzać po przemarznięciu lub przewianiu, warto też przygotować sobie napój alkoholowy. Przykładem alkoholowych napojów rozgrzewających i prozdrowotnych są różnego rodzaju nalewki, eggnog, kawa po irlandzku, grzane wino, piwo lub cydr i inne.

Jak przygotować doskonały napój na co dzień i na imprezę

Drinki czyli napoje imprezowe

Drinki upowszechniły się w USA w XIX wieku i stamtąd rozeszły się na cały świat, jako smaczne i atrakcyjne zimne napoje imprezowe. Drinki sprawiają, że alkohol wprawia gości w dobry nastrój, lecz nie upija.

Drink lub koktajl to napój powstający przez zmieszanie kilku rodzajów napojów alkoholowych lub dodanie do alkoholu różnych dodatków, jak woda sodowa, sok z limonki, mleko, soki owocowe, syropy cukrowe itp. Dzięki temu uzyskuje się ciekawe i nowe połączenia smakowe. Do tej pory wymyślono różne kultowe koktajle, jak słynne Mojito, Malibu, Sex on the beach, Pina Colada i wiele innych. Drinki podaje się w pięknych szklankach, zwykle z kostkami lodu, który powoduje, że kolory płynów pięknie załamują się w szkle.

Sztuka tworzenia drinków to nie tylko umiejętne dobieranie składników smakowych, lecz także piękne podanie napojów. Drinki podajemy w pięknym szkle tworząc ciekawe efekty kolorystyczne, jak napoje warstwowe, czy też ciekawie przenikające się kolorowe warstwy. Umiejętność nalewania drinków i dekorowanie szklanek stała się prawdziwą sztuką. Efekty kolorystyczne uzyskuje się przez łączenie kolorowych alkoholi, soków lub likierów z syropami. Ciężkie syropy opadają na dno szklanki, dlatego umożliwiają tworzenie napojów warstwowych lub przenikających się warstw, jak w kultowym drinku Tequila Sunrise.

Drinki dzielimy na tzw. short drinks i long drinks. Short drinks to napitki podawane w małych szklaneczkach, gdyż są one dość mocne. Robimy je przez połączenie kilku napojów alkoholowych, których się raczej nie rozcieńcza. Przykładem short drinks są napitki: Margarita, Manhattan lub Daiquiri.

Natomiast long drinks to lekkie, orzeźwiające napoje z małą ilością alkoholu i dużą ilością bezalkoholowych płynów, jak soki owocowe, napoje gazowane, cola, syropy, zmiksowane owoce, mleko itp. Podaje się je w pięknie udekorowanych, długich szklankach. Przykładem long drinks są Tequila Sunrise, Mojito, Cuba Libre, Pina Colada i inne.

Drinki na imprezę dla dzieci oczywiście nie mogą zawierać alkoholu. Nie jest też dobrym pomysłem, aby robić dla dzieci bezalkoholowe imitacje kultowych drinków dla dorosłych. Jednak na imprezie dla dzieci powinny znaleźć się kolorowe, owocowe napoje serwowane w dużych dekoracyjnych szklankach.

Napoje imprezowe dla dzieci robimy z soków owocowych, syropów owocowych, czy też zmiksowanych lub całych owoców. Łącząc syropy z sokami i wodą możemy tworzyć ciekawe efekty kolorystyczne, które się dzieciom spodobają i będą atrakcją przyjęcia.

Przepisy na drinki stały się inspiracją do wymyślania napojów bezalkoholowych. Przede wszystkim robi się imprezowe drinki bez alkoholu dla niepijących. Powstały też bezalkoholowe koktajle z owoców i warzyw witaminowe, prozdrowotne lub odchudzające. Napoje witaminowe przyjmują formę koktajli mlecznych, szejków lub smoothie.

Przepisy na proste napoje na co dzień

Najprostszym do zrobienia napojem owocowym jest kompot, który jeszcze do niedawna był obowiązkowym napojem podawanym do obiadu. Kompot gotujemy ze świeżych lub mrożonych owoców z dodatkiem cukru. Kompoty wymagają sporo owoców, dlatego też najlepiej jest robić je latem, kiedy jest sezon na owoce. Właśnie wtedy owoce są tanie i łatwo dostępne. Kompoty idealnie nadają się na przetwory na zimę.

Świetnym, prostym napojem orzeźwiającym na letnie upały jest zwyczajna lemoniada robiona wody z dodatkiem soku z cytryny, cukru i świeżej mięty. Aby napój był zdrowszy lepiej zastąpić cukier miodem lub ksylitolem. Zimą robimy ciepły, rozgrzewający napój z imbiru z dodatkiem przypraw korzennych, soku z cytryny, mięty i miodu. Warto pamiętać, aby miód dodawać do przestudzonego napoju, gdyż pod wpływem temperatury traci on wartości odżywcze.

Nieocenione dla zdrowia są wszelkiego rodzaju koktajle i soki owocowo warzywne, które robimy o różnej gęstości w zależności od upodobania. Klarowne soki robimy przy pomocy sokowirówki lub wyciskarki wolnoobrotowej z warzyw i owoców. Koktajle robimy przy pomocy blendera kielichowego, do którego wkładamy owoce, miękkie warzywa i inne dodatki. Zblendowane owoce są bardzo gęste, dlatego też koktajl rozcieńczamy przy pomocy mleka, wody lub soku owocowego. Przy pomocy shakera robimy szejki, które zwykle łączymy z mlekiem lub lodami. Amatorzy gęstych napojów, które można jeść łyżeczką, robią smoothie, czyli napój z zawartością błonnika wykonany przy pomocy blendera ręcznego. Smoothie stanowi właściwie gęsty deser owocowy, dlatego możemy do niego dodać różne dodatki, jak nasiona chia, lody, mleko lub jego przetwory, czekoladę, siemię lniane, zioła, czy też sok z cytryny.