Kuchnia wietnamska - opis, typowe dania, przepisy, ciekawostki
Popularne dania kuchni wietnamskiej o smaku słodko-kwaśnym oraz tradycyjne sajgonki są w Polsce dość dobrze znane ze stoisk i restauracji wietnamskich. Kuchnia wietnamska kojarzy się przede wszystkim z ryżem i warzywami oraz z ciekawymi połączeniami smakowymi. Kuchnia wietnamska, podobnie jak kuchnia tajska, przypomina nieco kuchnię chińską. Jest przy tym kolorowa, smaczna i zdrowa. Poznaj najciekawsze dania i przepisy kuchni wietnamskiej.
Tradycyjna kuchnia wietnamska - charakterystyka
Charakterystyka i pochodzenie wietnamskich tradycji kulinarnych
Tradycyjna kuchnia wietnamska, podobnie jak kuchnia tajska, czerpie przepisy z lokalnych produktów i tradycji kulinarnych typowych dla tej szerokości geograficznej i klimatu. Morze obfituje w ryby i krewetki, zaś żyzne ziemie pozwalają na uprawę ryżu i owoców. Zaś wraz z najazdami Mongołów do Wietnamu przybyły krowy.
Kuchnie Dalekiego Wschodu, kuchnia tajska, czy też wietnamska, znajdowały się również pod przemożnym wpływem kuchni chińskiej. Z Chin kuchnia wietnamska zapożyczyła szybkie przygotowywanie potraw na patelni wok oraz jedzenie pałeczkami. Jednak kuchnia wietnamska różni się od kuchni chińskiej tym, że jest lżejsza i zawiera więcej warzyw, szczególnie sałaty. W kuchni wietnamskiej stosuje się częściej sos rybny niż sos sojowy. Stosuje się także kiszonki oraz warzywa marynowane, które stanowią składnik sałatek.
Najważniejsze składniki w kuchni wietnamskiej
Charakterystyka kuchni wietnamskiej sprowadza się nie tylko do dań z ryżu jadanych pałeczkami. Ryż oraz makaron ryżowy są podstawą żywienia. Lecz dodatkiem do nich są zioła, warzywa i mięso oraz ryby. Wietnamskie jedzenie przygotowywane jest poprzez krótkie smażenie lub gotowanie. Stosuje się również lokalne zioła oraz sosy rybne i sojowe jako przyprawy. Główne dania stanowią potrawy z ryżem, zupy i wywary. Charakterystyczną cechą kuchni wietnamskiej jest duża ilość świeżych ziół dodawanych do potraw. Do posiłków podaje się również dodatkowe miseczki ze świeżymi ziołami.
Jedzenie wietnamskie opiera się na następujących, głównych składnikach:
- ryż, papier i makaron ryżowy,
- orzeszki ziemne,
- przyprawy i zioła: limonka, trawa cytrynowa, galangal, kaffir, kolendra i mięta, imbir i czarny pieprz,
- sosy przyprawowe zastępujące sól: sos rybny, sos ostrygowy, sos sojowy,
- mięso: wołowina, kaczka i kurczak,
- ryby, krewetki.
Dla tradycyjnej kuchni wietnamskiej obce są takie potrawy, jak: chleb, ziemniaki, mleko i jego przetwory. Wietnam był kolonią francuską, dlatego też pojawiły się tam pewne wpływy kuchni francuskiej. Na południu uprawia się winną latorośl i robi lokalne wino. Przyjęły się również pomidory, szparagi oraz kawa, którą się tam obecnie uprawia. Wietnamczycy przejęli również francuskie bagietki, które wypiekane są z mąki pszennej i ryżowej, jak również dodatek ogórków i pomidorów do sałatek.
Co ciekawe tradycyjna kuchnia wietnamska w doborze składników przepisów, kieruje się zasadą 5 przemian oraz jin i jang. W ciekawy sposób łączy się także w jednym daniu różne, kontrastowe smaki oraz różne faktury i postacie produktów. Dania wietnamskie łączą w sobie smak pikantny, słodki i kwaśny, dzięki połączeniu kwaśnej limonki i słodkich owoców. Kuchnia wietnamska lubi łączyć ze sobą nie tylko kontrastowe smaki, lecz także faktury, czyli miękki z chrupiącym, mokry z suchy, czy też miękkie z twardym. Dzięki tradycji królewskiego stołu wykształcił się ozdobny styl podawania potraw na stół oraz dbałości, aby jedzenie wyglądało estetycznie i przyciągało oko.
Najciekawsze wietnamskie potrawy
Przepisy na wietnamskie zupy
Tradycyjne, wietnamskie dania podawane są w miseczkach w postaci zupy z ryżem lub z makaronem oraz z warzywami i mięsem. W zasadzie są to nie tyle zupy, co dania polane wywarem mięsnym. Dania zawierające mięso, pędy bambusa, orzeszki ziemne i różne warzywa i zioła, zalewa się słonym wywarem i zjada pałeczkami, na śniadanie czy obiad. Wywar stanowi tylko dodatek i wypija się go lub nie. Klasycznym przykładem jest zupa pho czy zupa canh rau.
Tradycyjna zupa pho stanowi rodzaj rosołu z makaronem ryżowym, do którego dodaje się kurczaka lub wołowinę. W zasadzie pho nie jest zupą znaną z kuchni europejskiej, lecz daniem polanym wywarem na kościach. Do miseczki wkłada się makaron ryżowy, mięso (wołowina lub kurczak) i zieleninę, a następnie polewa wywarem. Tradycyjny wywar gotuje się na kościach około 10 godzin, dlatego niegdyś nastawiano go na noc. Do pho dodaje się także zioła i przyprawy, jak sok z limonki, sos rybny, chili czy też sos sojowy.
Wietnamskie naleśniki i sajgonki
Wietnamczycy lubią również dania zawijane i nadziewane. Przepisy te wykorzystują papier ryżowy lub ciasto ryżowe. Typowym daniem są naleśniki banh xeo zrobione z grubego ciasta ryżowego. Do środka wkłada się farsz z mięsa i warzyw smażonych na mleku kokosowym. Podobnym daniem jest banh mi, czyli spopularyzowana przez Francuzów bagietka napełniona farszem z mięsa i warzyw. Bagietka upieczona jest z mąki pszennej i ryżowej. Zaś farsz stanowi kurczak, wołowina lub jajecznica oraz warzywa.
Najbardziej chyba znanym daniem kuchni wietnamskiej są sajgonki, czyli małe krokiety z papieru ryżowego. W Wietnamie sajgonki nazywają się nem. Podawane są w wersji smażonej i chrupiącej, lub w wersji nie smażonej. Nadzienie do sajgonek zawiera mielone mięso, makaron z tapioki i grzyby mun. Sajgonki podaje się polane rozcieńczonym sosem rybnym.
Wietnamskie napoje i słodycze
W Wietnamie tradycyjnie pije się różne rodzaje zielonej herbaty. Francuzi przynieśli tam obyczaj dodawania mleka do herbaty. Pije się również sok z trawy cukrowej. Francuzi przynieśli do Wietnamu również kawę, która jest tam obecnie uprawiana. Wietnam jest drugim na świecie eksporterem kawy. Kawa w Wietnamie podawana jest na ciepło lub na zimno z dodatkiem skondensowanego mleka lub jogurtu.
Wietnamczycy lubią także desery. Narodowym deserem jest cha, czyli rodzaj kisielu o klejącej konsystencji, zrobiony z agaru lub manioku. Deser ten ma wiele odmian w zależności od dodatków, którymi są owoce, orzechy, nasiona lotosu, pestki, suszone owoce, a nawet grzyby.
Jako pyszny deser na upały podaje się lody z jogurtem i różnymi dodatkami. Tao pho to rodzaj słodkiego deseru zrobionego z tofu z różnego rodzaju syropami, mleczkiem kokosowym i owocami.