Kuchnia śląska
-
Rolada śląskaPyszna rolada śląska to dobry pomysł na domowy, a co ważne szybki w wykonaniu pomysł na obiad, które idealnie sprawdzi …
30 + 90 min łatwy 5 400 kcal -
Kapusta modraKapusta modra to tradycyjna, śląska surówka z czerwonej kapusty przyrządzona na ciepło. Wystarczy kilka chwil, by powstał ten smaczny i …
15 + 30 min łatwy 5 120 kcal -
PanczkrautDomowy panczkraut to tradycyjne danie kuchni śląskiej. Ciapkapusta to nic innego jak połączenie duszonych ziemniaków z kiszoną kapustą i cebulą, …
30 + 40 min łatwy 4 109 kcal
Pozostałe przepisy kuchni śląskiej
-
Kluski śląskieKluski śląskie to pyszny sposób na obiad dla całej rodziny. Są niezwykle smaczne i łatwe w przygotowaniu, dlatego będą świetnym …
25 + 15 min łatwy 4 384 kcal -
Żur śląskiŻur śląski to doskonała propozycja na pyszną tradycyjną potrawą śląską. Żur to tradycyjna polska zupa podawana na śniadanie Wielkanocne. Jak …
15 + 60 min łatwy 10 294 kcal -
Golonko z kapustąGolonko z kapustą kiszoną to idealny pomysł na obiad. To kruche, soczyste mięso w towarzystwie soczystej kapusty na pewno Was …
20 + 170 min łatwy 2 558 kcal -
MoczkaNie wiesz, jak zrobić moczkę śląską? Taka pyszna, świąteczna, wigilijna moczka to dobry pomysł na deser świąteczny. Nie może go …
30 + 50 min łatwy 12 724 kcal -
WodzionkaŁatwa zupa w 5 minut? Wodzionka, bo o niej mowa, jest najszybszą zupą, jaką możesz zrobić. Sprawdź ten przepis na …
5 min łatwy 2 2097 kcal -
Szpajza śląskaSzpajza śląska to pyszny deser przygotowany z cytryny, czterech jaj, cukru pudru i żelatyny. Ta najlepsza szpajza sprawdzi się jako …
30 min łatwy 4 308 kcal
-
GumiklyjzyGumiklyjzy to nic innego jak pyszne, tradycyjne kluski śląskie. To świetnie rozwiązanie, jeśli marzą ci się mięciutkie, okrągłe kluseczki z …
20 + 5 min łatwy 6 264 kcal -
Szpajza cytrynowaPyszna szpajza cytrynowa to dobry pomysł na domowy, a co ważne łatwy w wykonaniu deser, który idealnie sprawdzi się jako …
30 + 15 min łatwy 4 204 kcal -
HekeleHekele, czyli śląska sałatka ze śledzi to smaczny dodatek do pieczywa. Jej przygotowanie trwa tylko chwilę, a smaku nie da …
20 + 8 min łatwy 5 343 kcal -
SzpajzaSzpajza to bardzo dobry pomysł na deser dla całej rodziny. Szpajza to deser pochodzący ze śląska, który podaje się na …
20 min łatwy 4 782 kcal -
Żurek śląskiTradycyjny żurek śląsk to zupa przyrządzana na zakwasie żytnim. Jest zupełnie inna w smaku niż barszcz biały, różnią się także …
10 + 90 min łatwy 13 303 kcal
-
Szpajza czekoladowaSzpajza czekoladowa to pyszny, kremowy deser, który wykonasz w kilka minut. Jest tak smaczna, że wrócisz do tego przepisu jeszcze …
30 min łatwy 4 383 kcal -
Pyzy śląskiePyzy śląskie to popularne kluski, które tradycyjnie robione są z ziemniaków. Do ich przygotowania używa się tylko kilku składników, dlatego …
30 + 15 min łatwy 4 477 kcal -
Szpajza z galaretkiSzpajza z galaretki to tradycyjne danie kuchni śląskiej, które powstaje głównie z jajek i ma delikatną konsystencję musu. Moja szpajza …
30 min łatwy 6 125 kcal -
Galert śląskiDomowy galert śląski z golonki i nóżek wieprzowych zrobisz bardzo prosto. Lubisz galaretę z nóżek, ale nigdy jej nie gotowałeś? …
24 + 270 min łatwy 8 173 kcal -
Szpajza truskawkowaDomowa szpajza truskawkowa to tradycyjne danie kuchni śląskiej, które powstaje głównie z jajek i ma delikatną konsystencję musu. Moja smaczna …
30 min łatwy 6 108 kcal -
ŻurekŻurek to przepyszna, tradycyjna zupa, która zachwyca wszystkich swoim wspaniałym aromatem i smakiem. Robi się ją naprawdę szybko i łatwo. …
20 + 90 min łatwy 4 1443 kcal
-
Szpajza waniliowaPyszna szpajza waniliowa to tradycyjne danie kuchni śląskiej, które powstaje głównie z jajek i ma delikatną konsystencję musu. Moja smaczna …
30 min łatwy 5 122 kcal -
ŻurŻur to doskonała propozycja na pyszną zupę nie tylko na święta. Żur to tradycyjna polska zupa podawana na śniadanie Wielkanocne. …
15 + 60 min łatwy 20 356 kcal -
Szare kluski śląskieSzare kluski śląskie to bardzo dobry pomysł na pyszny dodatek do obiadu. Kluski śląskie świetnie chłoną sos i doskonale komponują …
20 + 40 min łatwy 5 492 kcal -
Tatar ze śledzia po śląskuTen sprawdzony przepis na tatara ze śledzia po śląsku to tradycyjny sposób na pyszną przystawkę. To świetny pomysł na domowy …
20 min łatwy 2 611 kcal -
Kluski śląskie z sosemKluski śląskie z sosem to przepyszny i niezwykle łatwy przepis na domowy posiłek. Jego przygotowanie zajmuje tylko kilka chwil. Całość …
20 + 60 min łatwy 8 422 kcal
-
KołoczKołocz śląski to najlepszy pomysł na pyszny placek. Ciasto świetnie się sprawdzi do kawy w formie deseru. Kołocz to tradycyjny …
30 + 30 min średni 20 368 kcal -
Gęsie pipkiGęsie pipki to tradycyjne danie kuchni żydowskiej. Żołądki są także bardzo popularne w kuchni śląskiej. Podroby są tanie i zawierają …
20 + 40 min łatwy 6 485 kcal -
Surówka do łososiaDomowa, pyszna surówka do łososia to połączenie warzyw grillowanych ze świeżymi liśćmi. Taki dodatek to świetny pomysł na dodatek do …
40 + 20 min łatwy 6 84 kcal -
DuszonkiDuszonki to pyszne danie, które wykonasz na ognisku. Jeśli lubisz zaskakiwać swoich gości i przygotowywać dania w niebanalny sposób, to …
30 + 60 min łatwy 8 618 kcal -
Kluski śląskie ThermomixTradycyjne, domowe kluski śląskie Thermomix wykonasz w kilka minut. To świetnie ułatwienie, jeśli marzą ci się mięciutkie, okrągłe kluseczki z …
5 + 5 min łatwy 4 265 kcal -
Sos chrzanowy na zimnoPrzepis na sos chrzanowy na zimno to najlepszy pomysł na dodatek do jajek na Wielkanoc. Ten szybki i niezwykle łatwy …
10 min łatwy 1 710 kcal
Kuchnia śląska - co to jest?
Tradycyjna kuchnia śląska ukształtowała się w chłodnym regionie, gdzie ludzie ciężko pracują. Dlatego też powstały tam dania tłuste, wysokokaloryczne i sycące. Regionalna kuchnia śląska zapożyczyła również wiele inspiracji z kuchni czeskiej i niemieckiej. Najważniejszym posiłkiem jest obiad, dlatego też stworzono tam szczególnie interesujące dania obiadowe. Podstawowymi składnikami, z których tworzy się dania obiadowe są ziemniaki, mąka, kapusta kiszona i mięso. Flagowym daniem obiadowym kuchni śląskiej są kluski śląskie, wołowa rolada z sosem i kapusta modra. Na Śląsku jada się głównie proste dania kuchni ludowej, jak placki ziemniaczane, kiszkę ziemniaczaną, kaszankę oraz różnego rodzaju kluski z mąki i ziemniaków.
Często zadawane pytania
Kuchnia śląska - charakterystyka, typowe dania, przepisy, praktyczne porady
Tradycyjna, regionalna kuchnia śląska jest wart poznania, mimo że dania są raczej tłuste i wysokokaloryczne. Zostały one stworzone dla ciężko pracujących, prostych ludzi. Jednak kuchnia zachwyca bogactwem smaków, szczególnie wśród dań z ziemniaków, mięsa, mąki i kapusty. Przedstawiamy najciekawsze, tradycyjne przepisy kuchni śląskiej i wyjaśniamy ich ciekawe nazwy wywodzące się z gwary śląskiej.
Tradycyjna, regionalna kuchnia śląska - charakterystyka i najciekawsze potrawy
Charakterystyka kuchni śląskiej
Śląsk jest regionem górniczym, przemysłowym, a jednak powstała tam bogata kultura, której jednym z aspektów jest regionalna kuchnia śląska. Powstała ona w regionie, gdzie ludzie ciężko pracują i muszą zjeść pożywne, sycące dania. Dlatego też wywodzi się głównie z kuchni ludowej, lecz zawiera również dania typowe dla mieszczaństwa. W czasach historycznych Ślązacy starali się sami zadbać o swoje wyżywienie. Każda rodzina miała ogródek, w którym uprawiała rośliny i hodowała świnie.
Kuchnię śląską ukształtował zimny, kontynentalny klimat Europy Środkowej, gdzie jada się dużo węglowodanów i białka, zaś dania są tłuste i wysokokaloryczne. Podobnie jak w kuchni polskiej, ukraińskiej i litewskiej, jada się tu dużo ziemniaków, dań mącznych, kapusty i mięsa. Jest ona regionalną odmianą kuchni polskiej, lecz Ślązacy stworzyli niepowtarzalne przepisy, korzystając z inspiracji także kuchnią czeską i niemiecką. Co ciekawe, tradycyjne, śląskie dania mają nazwy w gwarze śląskiej, które wydają się zabawne. Nazwy dań śląskich pochodzą często z języka niemieckiego lub czeskiego, gdyż stamtąd pochodziło najwięcej inspiracji dla sztuki kulinarnej.
Przepisy na najważniejsze śląskie potrawy
Jak w tradycyjnej kuchni polskiej, także na Śląsku jada się 3 typowe posiłki dziennie, czyli śniadanie, obiad i kolację. Najważniejszym daniem w ciągu dnia był obiad, dlatego też dania obiadowe są najbardziej sycące. Obiad składa się z zupy, drugiego dania i kompotu. Na drugie danie podawano zwykle mięso, kluski na bazie kartofli oraz surówkę, którą najczęściej była czerwona kapusta, czyli “kapusta modra”. Na Śląsku wykształcił się obyczaj przyrządzania mięsa w formie nadziewanej rolady z sosem. Rolada zwykle była robiona z mięsa wołowego z dodatkiem ogórka kiszonego, cebuli, boczku i musztardy. Do mięsa podaje się różne rodzaje klusek.
Klasyczne, śląskie dania obiadowe:
- zupy: żur, wodzionka, grochówka, kartoflanka, zalewajka (zupa z regionu Częstochowy), kwaśnica (zupa z Beskidów),
- dania mięsne: rolada, karminadle (kotlety mielone), krupniok (kaszanka),
- dodatki do dania drugiego: kluski śląskie gumiklyjzy, buchty,
- surówka: kapusta modra.
Najciekawsze śląskie przepisy i potrawy
Tradycyjna kuchnia śląska opiera się na daniach ziemniaczanych i mącznych
Jak we wszystkich tradycjach kulinarnych Europy Środkowej, na Śląsku jada się dużo dań ziemniaczanych, które dawały górnikom dużo kalorii do ciężkiej pracy. Z ziemniaków robiło się kluski, na przykład kluski śląskie, i podawało do mięsa z sosem. Gdy nie było mięsa jadało się dania bezmięsne z ziemniaków i kapusty.
Ciekawe dania ziemniaczane i mączne:
- kluski śląskie z charakterystycznym dołkiem w środku robi się z ugotowanych ziemniaków, mąki i jajka. Zwykle podaje się je do mięsa z sosem,
- mozgol, czyli danie z ugotowanej kapusty kiszonej i ugotowanych ziemniaków zmieszanych razem z dodatkiem smalcu,
- poleśniki, czyli placki ziemniaczane zapiekane na liściach kapusty,
- bachora, rodzaj kiszki ziemniaczanej,
- prażucha ze spyrkami, czyli kładzione kluski mączne ze skwarkami,
- placki z blachy, czyli placki ziemniaczane podawane na słono ze skwarkami lub na słodko ze śmietaną,
- buchty, czyli duże kluski na parze, przypominające czeskie knedliki.
Obiadowe dania mięsne
Mięso także gościło na stołach górników, szczególnie że w czasach historycznych rodziny górników starały się hodować świnie w przydomowych ogródkach. Jednak klasycznym daniem śląskim jest rolada wołowa z nadzieniem. Została ona wpisana na listę tradycyjnych polskich produktów regionalnych. Obecnie robi się rolady także z wieprzowiny lub kurczaka z różnym nadzieniem. Niegdyś rolada podawana była tylko na niedzielny obiad. Na co dzień, Ślązacy zadowalali się tańszym jedzeniem z ziemniaków lub podrobów.
Typowym daniem były karminadle, czyli kotlety mielone. Podobnie jak w kuchni polskiej robione były z wieprzowiny z dodatkiem namoczonej bułki, cebuli i jajka. Śląskie karminadle smaży się na głębokim tłuszczu.
Klasycznym daniem były krupnioki śląskie, czyli odmiana kaszanki. Po świniobiciu starano się wykorzystać wszystko. Podobnie jak kaszankę, krupnioki robi się z krwi, którą miesza się z podrobami, kaszą, cebulą i przyprawami. Tradycyjne krupnioki zawierają więcej podrobów niż kaszy.