Kuchnia bułgarska

Wbrew pozorom w Polsce, kuchnia bułgarska jest dość mało znana, podobnie jak kuchnia czeska. Mało kto wie, że jest to jedna z najzdrowszych kuchni na świecie, gdyż zawiera dużo warzyw, przypraw i serów, natomiast mało potraw mącznych i kartoflanych. Warto poznać przepisy na bułgarskie przysmaki i zastosować je w swojej kuchni.

Jak powstała kuchnia bułgarska i jej narodowe, tradycyjne potrawy

Kuchnia bułgarska należy do sfery kuchni bałkańskiej, gdzie mieszają się wpływy kuchni śródziemnomorskiej, greckiej i tureckiej. Mimo przynależności do grupy słowiańskiej, jest ona zupełnie inna niż kuchnia czeska i kuchnia polska. Ma to związek z ciepłym klimatem, który wymaga lżejszego jedzenia, bardziej opartego na warzywach. Zaś ciężka kuchnia czeska z dużą ilością mięsa oraz potraw mącznych i ziemniaczanych, nie sprawdziłaby się w tym klimacie.

Kuchnia bułgarska ma swoje źródło w tradycjach kulinarnych ludów koczowniczych i pasterskich, stąd dużo dań jednogarnkowych i popularność pieczenia na ruszcie. Prócz ciepłego klimatu, na bułgarskie jedzenie duży wpływ miała długoletnia okupacja turecka. Bułgaria, będąca długie wieki częścią Imperium Osmańskiego, przyswoiła sobie dania tureckie i greckie.

Jakie składniki i sposoby gotowania składają się na tradycyjne, narodowe i regionalne bułgarskie przepisy

Bułgarskie dania uchodzą za jedne z najzdrowszych, głównie dlatego, że w Bułgarii jada się dużo warzyw, szczególnie cebuli, pomidorów, papryki i ogórka. Bułgarzy często jedzą zupy i dania wegetariańskie. Bułgarskie przysmaki są mocno przyprawione lokalnymi ziołami, choć kuchnia bułgarska nie uchodzi za pikantną. Najczęściej wykorzystywanymi przyprawami są:

• czosnek,
• czubrica,
• bazylia,
• kozieradka,
• mięta.

Kuchnia bułgarska stosuje bardzo mało mięsa, za to dużo ryb. Najczęściej przygotowuje się dania z wieprzowiny. Ważne miejsce w kuchni bułgarskiej zajmują przetwory mleczne, szczególnie gęsty jogurt i ajran. Spośród serów najbardziej popularny jest żółty ser kaszkawał, czyli twardy ser podpuszczkowy, dojrzewający robiony z mleka owczego lub krowiego. Natomiast miękki biały ser dodaje się do sałatek i wypieków.

W Bułgarii najbardziej popularną metodą przyrządzania potraw jest gotowanie i to najczęściej wszystkich produktów razem. Dlatego też tradycyjne potrawy narodowe i regionalne to przede wszystkim dania jednogarnkowe, jak na przykład pilaw, giuwecz, czy kawarma. Najbardziej popularne, tradycyjne bułgarskie dania stanowią różne rodzaje gulasze mięsne i wegetariańskie. Są to dania dość pracochłonne. Drugą najbardziej popularną metodą obróbki cieplnej jest pieczenie na ruszcie. W kuchni bułgarskiej nie ma natomiast zwyczaju smażenia w głębokim oleju, czy też zapiekania w cieście. Dlatego też w kuchni bułgarskiej nie występują paszteciki.

W kuchni bułgarskiej nie występują elementy, z których słynie kuchnia czeska czy polska. Co ciekawe przepisy nie zawierają prawie w ogóle buraków i ziemniaków, które są prawie nie znane. Brakuje tu zupełnie dań mącznych, jak kluski, makarony, pierogi czy paszteciki.

Najciekawsze bułgarskie dania narodowe i regionalne

Co Bułgarzy jedzą na śniadanie, obiad i kolację

W Bułgarii jada się 3 posiłki dziennie. Jedzenie się celebruje i staje się ono, szczególnie kolacja, okazją do spotkań towarzyskich. Śniadania są lekkie, zaś obiady i kolacje podobnie obfite.

Na śniadanie Bułgarzy jedzą głównie banicę z napojem boza. Natomiast na obiad przygotowuje się jedzenie w zależności od pory roku. Latem Bułgarzy jedzą dania wegetariańskie lub mięso i ryby. Zimą jada się ciężkie zupy, zaś wiosną i jesienią jedzenie jest bardziej lekkie, głównie warzywa i owoce. Do wszystkich dań podaje się chleb. Kolację jada się późno i często stanowi ona imprezę na świeżym powietrzu, kiedy to jedzenie popija się winem.

Typowym danie obiadowym jest giuwecz, czyli rodzaj mięsnego gulaszu z ryżem i warzywami. Jest to półpłynne danie jednogarnkowe gotowane z dodatkiem bulionu. Charakterystyczną potrawą dla obszaru bałkańskiego jest pilaw, czyli danie główne z ryżu, warzyw i kawałków mięsa. Bułgarski pilaw jest ostro przyprawiony i gotowany w taki sposób, że ryż pozostaje sypki. Popularna jest także grecka musaka czy też bakłażan nadziewany.

Przekąski i dodatki do dania głównego

Ważną częścią jadłospisu w Bułgarii stanowią dodatki do dania głównego, czyli sałatki, przystawki na zimno i przekąski. Popularną bułgarską sałatką jest sałatka szobska, która składa się z ogórków, pomidorów, cebuli i papryki posypanych startym białym serem sirene, który przypomina fetę. Co ciekawe, nie jest to tradycyjna potrawa ludowa, lecz została wymyślona w XX wieku, gdy tworzono przepisy dla rozwijającej się gastronomii turystycznej.

Typową przekąską i daniem, które można kupić w ulicznych straganach, są kebabcze, czyli rodzaj grillowanych kiełbasek zrobionych z mielonej wieprzowiny lub kawałków mięsa z warzywami na patyku. Podaje się je z frytkami oraz z pikantnym sosem lutenicą.

W Bułgarii można zjeść również takie dodatki do dania głównego jak:

• kjufteta, czyli małe mięsne pulpeciki,
• sziszczeta, czyli rodzaj szaszłyku,
• ljutika, nadziewane i marynowane ostre papryczki,
• tarator, czyli chłodnik na bazie jogurtu.

Pieczywo, napoje i desery w Bułgarii

Podobnie jak w kuchni śródziemnomorskiej i bałkańskiej, typowym pieczywem są tradycyjne chlebki pita, które podaje się do posiłków. Bułgarzy jedzą również europejski biały chleb, lecz jest to późniejsze zapożyczenie, raczej nietypowe dla tradycyjnej kuchni bułgarskiej.

W Bułgarii pija się głównie kawę. Herbata jest mało znana i pije się ją rzadko i w celach bardziej zdrowotnych. Typowym napojem do obiadu jest ayran, czyli rozcieńczony jogurt typowy dla kuchni tureckiej oraz boza, sfermentowany napój bezalkoholowy, typowy dla kuchni bałkańskiej.

Ciasta robione są z wykorzystaniem wschodniego ciasta filo, jak na przykład baklava. W Bułgarii również popularne są tureckie przysmaki, jak lokum oraz tułumbiczki, czyli rodzaj podłużnych pączków smażonych i maczanych w syropie. Jako deser jada się także owoce, których w Bułgarii jest mnóstwo.

Tradycyjnym wypiekiem bułgarskim jest banica, która może być przyrządzona na słodko lub na słono. Jest to placek zawijany, przekładany miękkim białym serem, zapiekany w piecu i podawany na ciepło. Robi się go z ciasta filo lub z ciasta francuskiego. Ciasto tego rodzaju jest typowe dla Bałkanów i przyrządza się je w Grecji, Bośni, Serbii i Albanii.

Do banicy na słodko dodaje się owoce, głównie jabłka lub konfitury, karmel lub chałwę. W kuchni bułgarskiej nie występują paszteciki, lecz podobnym daniem jest banica na słono, z dodatkiem warzyw lub mielonego mięsa.