Kuchnia bałkańska

Kuchnia bałkańska – przepisy i charakterystyczne dania kuchni bałkańskiej

Kuchnia bałkańska jest jedną z ulubionych kuchni na świecie. Nic dziwnego, ponieważ potrawy bałkańskie są niesamowicie różnorodne, aromatyczne i smaczne. Tradycyjne potrawy bałkańskie wykształciły się na przestrzeni wieków, będąc zależne od wpływów religijnych i kulturowych poszczególnych państw graniczących ze sobą. Specjalności bałkańskie powstały przez wpływy zarówno zachodniej i południowej kuchni europejskiej, jak i orientalnego wschodu. Oto kuchnia bośniacka i przepisy na najlepsze dania, które warto znać!

Kuchnia bałkańska – co dobrego serwują restauracje bałkańskie?

Kuchnia bośniacka – czym wyróżniają się specjalności Półwyspu Bałkańskiego?

Bałkany to najsłynniejszy półwysep w Europie, który otoczony jest kilkoma morzami. Jedną z najbardziej wyróżniających Półwysep Bałkański rzeczy – poza kulturą i zapierającymi dech widokami – jest oczywiście niesamowita kuchnia. Czym się charakteryzuje? Otóż cudownymi potrawami, które aromatem przypraw i prostotą wykonania potrafią zachwycić niejednego, nawet najbardziej wybrednego smakosza kulinarnego. Dania bałkańskie są wyraziste i mocne w smaku – wszystko za sprawą ukrytej w potrawach papryki, cebuli czy świeżych pomidorów. Na Bałkanach najedzą się zwłaszcza mięsożercy – półwysep słynie bowiem z grillowanego, wędzonego i pieczonego mięsa wieprzowego, jagnięcego oraz wołowego.

Charakterystyczne dla kuchni bałkańskiej jest podawanie potraw w ściśle określonej temperaturze. Oznacza to, że np. restauracje bałkańskie serwują dania główne w temperaturze pokojowej. Właśnie dlatego mieszkańcy Półwyspu Bałkańskiego często uważają, że dania w innych krajach są zwyczajnie… zbyt gorące. Przyrządzanie bałkańskich pyszności również jest dość charakterystyczne. Żadne pomieszczenie w prawdziwym bałkańskim domu nie jest tak ważne, jak jadalnia! Może zabraknąć jednego pokoju, ale jadalnia to obowiązkowe pomieszczenie w mieszkaniu każdego tradycjonalisty, który pochodzi z półwyspu.

Tradycyjne potrawy bałkańskie – burek, czyli bałkański fast food

Burek jest jedną z najbardziej klasycznych potraw bałkańskich. Ten smaczny wypiek traktuje się zazwyczaj jako przekąskę między posiłkami. Danie to często jadane jest też jako główne, zwłaszcza że serwuje się je praktycznie na każdym rogu dużych bałkańskich miast – a już na pewno w każdej piekarni. Burek to nic innego, jak cienkie ciasto filo bądź yufka (zbliżone do francuskiego) nadziewane mięsem, serem, szpinakiem lub kapustą.

Co ciekawe, ciasto służące do zawijania burka używa się często do przyrządzania również wielu innych bałkańskich smakołyków (np. słynnej słodkiej baklawy). Burek jest tanią potrawą, którą bez problemu znaleźć można na całym Półwyspie Bałkańskim. Jedna duża porcja burka to średni koszt ok. 5 zł za duży wypiek z lokalnej piekarni.

Pljeskavica – kotleciki z pitą jako alternatywa do hamburgerów

Pljeskavica to jeden z najbardziej kultowych posiłków, które można zamówić podczas pobytu na Bałkanach. Pljeskavica jest serbskim daniem narodowym, jednak zajadać można się nim również w Chorwacji czy Bośni i Hercegowinie. Opisywana potrawa to aromatyczny kotlet z mielonej jagnięciny, wołowiny lub baraniny – często też przyrządza się go z mieszanki tych trzech mięs. Grillowanego kotleta podaje się najczęściej w pulchniutkiej picie lub bułce z dodatkiem warzyw oraz w towarzystwie sosów. Oczywiście to, jak podaje się pljeskavicę, zależy od sposobu gotowania w danym państwie.

Warto wiedzieć, że mięso na pljeskavicę zawsze powinno trochę poleżeć i dojrzeć, zanim przyrządzi się z niego smakowite kotlety. Do mięsa najczęściej dodaje się też cebulę w celu poprawienia doznań smakowych podczas spożywania kotlecików. Większość mieszkańców Półwyspu Bałkańskiego obstaje przy tym, że pljeskavica jest znakomitą alternatywą do hamburgerów z restauracji serwujących fast-foody.

Najlepsze potrawy bałkańskie – przepisy, które warto znać!

Kotlety mielone po bałkańsku, czyli cevapcici

Kolejnym kultowym daniem bałkańskim są cevapcici, czyli grillowane (rzadziej smażone) kotleciki z siekanego bądź mielonego mięsa różnego rodzaju. W Albanii danie to znane jest pod nazwą qofte, a w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie mówi się na nie cevapi. Panierka cevapcici najczęściej składa się z niewielkiej ilości mąki lub bułki tartej, przypraw, ziół, cebuli oraz czosnku. Mięso na cevapcici formuje się w ruloniki, a następnie przyrządza na grillu lub na patelni.

Kotleciki zazwyczaj podawane są na Bałkanach z chlebem drożdżowym, ciabattą, tzatzikami, ajvarem, warzywami (obowiązkowo surowa cebula), frytkami bądź pieczonymi ziemniakami – wszystko zależy od kraju, w jakim się zamówi danie. Potrawa najbardziej charakterystyczna jest dla kuchni serbskiej, chorwackiej, bułgarskiej oraz albańskiej. Cevapcici sprzedawane są zarówno jako fast food na rogach ulic miast, jak i serwowane w dobrych lokalnych restauracjach.

Ajvar – pikantna pasta bałkańska

Ajvar jest najbardziej znanym dodatkiem na Bałkanach. To ostra pasta warzywna, którą przygotowuje się z mielonych bakłażanów, papryki, pomidorów i czosnku wraz z octem oraz przyprawami. Sporo bałkańskich potraw podawanych jest właśnie z ajvarem. Pastę często kupić można w polskich sklepach. Warto szukać jednak takiej, która importowana jest z Półwyspu Bałkańskiego.

Do czego można używać pasty ajvar? Najlepiej smakuje z mięsem, ale może też stać się bazą do innych sosów. Ajvar będzie doskonały również na kanapki. Warto dodać, że w wielu bałkańskich krajach ajvar jest obowiązkowym dodatkiem do głównych dań – zupełnie tak jak w Grecji obowiązkowe są tzatziki!

Kuchnia bałkańska – tego naprawdę trzeba spróbować!

Oprócz wyżej wymienionych potraw i dodatków do dań, które są obowiązkowymi must eat na Bałkanach, warto spróbować jeszcze kilku innych specjałów:

• Sery bałkańskie – sery są jednym z najważniejszych przysmaków na Bałkanach, oczywiście poza mięsem. Na Bałkanach popularne są słone białe sery (jak słynna feta grecka), ale też twarde sery z mleka owczego (np. paski sir z chorwackiej wyspy Pag).
  
• Sałatka szopska – jedna z najbardziej popularnych sałatek do głównych dań, jaką można zjeść na Bałkanach. Najbardziej charakterystyczna jest ona dla Bułgarii, jednak sałatkę szopską jada się też w Czarnogórze, Serbii czy Macedonii. Sałatka składa się z pomidorów, ogórków, papryki, cebuli, a także startego białego sera.
  
• Musaka – charakterystyczne danie greckie, które jada się dziś nie tylko z mięsem, ale i samymi warzywami. To danie zapiekane w piecu lub piekarniku, w którym oprócz mięsa mielonego (z reguły wieprzowe lub wołowe) znajdują się też bakłażany i pomidory. Na wierzchu musaki zawsze jest sos beszamelowy i ser żółty.
  
• Owoce morza – na Półwyspie Bałkańskim zjeść można najlepsze owoce morza. Słynie z nich zwłaszcza Chorwacja, ale też Czarnogóra czy Grecja. Najsłynniejsze na Bałkanach są mule, kalmary, krewetki, ośmiornica, homary i ryby. Najczęściej podaje się je smażone lub grillowane, choć owoce morza wybornie smakują również z makaronem lub ryżem.

Warto wiedzieć!

Kuchnia bałkańska to bardzo specyficzne połączenia smaków. Aby potrawy nabrały cudownego aromatu, mieszkańcy Półwyspu Bałkańskiego używają wyrazistych przypraw – pasty paprykowej z bakłażanem (ajvar), czosnku, pieprzu i suszonej papryki (najczęściej ostrej). Dzięki temu dania mają pikantny i bardzo charakterystyczny smak. Bałkany słyną również z usprawniającej trawienie czubricy (charakterystyczna dla kuchni bułgarskiej) i poprawiającego trawienie ziela dżodżen (mięta kędzierzawa). Do wielu potraw dodawany jest również rozmaryn, który pobudza pamięć i doskonale oddziałuje na układ nerwowy.