Dieta w refluksie - zasady, produkty, menu, przepisy
Refluks żołądkowo-przełykowy to schorzenie układu pokarmowego, które jest następstwem nadmiernego zarzucania treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Wymaga stosowania konkretnej diety i spożywania określonych produktów spożywczych. Odpowiednie żywienie, połączone z leczeniem farmakologicznym pomaga zapobiegać niekorzystnym i dokuczliwym objawom. Reflux żołądkowo-przełykowy dotyczy coraz większej ilości osób, przyjmuje się, że w krajach rozwiniętych może dotyczyć nawet co piątego z nas.
Wszystko o refluksie i objawy refluksu
Czym jest refluks żołądkowy i dieta przy refluksie
Refluks żołądkowy jest chorobą przewodu pokarmowego wynikającą z nieprawidłowego cofania się zawartości żołądka do przełyku. Przyczyny refluksu mogą być różne, ale wynikają najczęściej z zaburzeń zwieracza przełyku lub opróżniania żołądka, mogą również występować przy niektórych chorobach. Dieta w refluksie ma na celu przede wszystkim łagodzenie objawów chorobowych. Refluks dokucza często kobietom w ciąży, zwłaszcza cierpiącym na cukrzycę, więc z tego powodu dieta w cukrzycy ciążowej to również dieta przeciwrefluksowa, która bierze pod uwagę możliwość wystąpienia tego schorzenia.
Objawy refluksu
Refluks żołądkowo-przełykowy charakteryzuje się następującymi objawami:
- nadmiernym odbijaniem o kwaśnym posmaku,
- uczuciem zgagi,
- zaburzeniami przełykania, bólem gardła,
- nudnościami, wymiotami,
- zmianą barwy głosu, chrypką, bólami i pieczeniem w nadbrzuszu.
Dieta w refluksie bezpieczna dla żołądka
Dieta przeciwrefluksowa ma przeciwdziałać niekorzystnym objawom chorobowym. W jej wyniku nie następuje podrażnienie błony śluzowej żołądka i przełyku. Produkty, które można bezpiecznie jeść, są opisane w wielu źródłach, ale zawsze warto dopasować je do siebie, mając na uwadze własne zdrowie. Szczególne znaczenie, jeśli chodzi o dobór produktów ma dieta w cukrzycy ciążowej, ponieważ należy zwrócić uwagę na wartościowe produkty i prawidłowe zbilansowanie jadłospisu.
Cofanie się treści żołądka do przełyku zdarza się u wielu osób, szczególnie jako następstwo obfitego, tłustego posiłku lub wypicia alkoholu. Taki stan określamy jako refluks fizjologiczny i ustępuje on sam. W przypadku długotrwałych objawów występuje jednak zjawisko określane jako reflux żołądkowo-przełykowy.
Dieta w refluksie
Żywienie w chorobie refluksowej, czyli dieta przy refluksie
Żywienie u osób cierpiących na reflux żołądkowy jest bardzo ważnym elementem wspierającym leczenie. W refluksie ważne są nie tylko konkretne produkty spożywcze, które możemy jeść, ale również odpowiednia technika spożywania posiłków. Jakie elementy są szczególnie istotne?
- Osoby z refluksem, u których występuje nadwaga i otyłość powinny dążyć do zmniejszenia masy ciała. Nadmierna ilość kilogramów powoduje wzrost ciśnienia wewnątrzbrzusznego, co niekorzystnie działa na zdrowie i zwiększa ryzyko wystąpienia problemów z refluksem.
- Należy zadbać o odpowiednią pozycję ciała zarówno podczas snu, jak i w czasie odpoczynku po posiłku – warto podnieść wezgłowie łóżka o 15-20 cm.
- W jadłospisie należy zaplanować 5-6 niewielkich posiłków dziennie. Trzeba zwrócić uwagę na to, żeby posiłki jeść w spokoju, bez nadmiernego pośpiechu, tak aby uniknąć połykania dużych ilości powietrza, co powodując wzrost ciśnienia wewnątrzbrzusznego może nasilać reflux. Temperatura posiłku powinna być umiarkowana, nie można jeść zarówno zbyt gorących, jak i zbyt zimnych potraw.
- Dieta w refluksie powinna być dostosowana do potrzeb osoby chorej, w przypadku bardzo uciążliwych objawów należy zastosować dietę lekkostrawną z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego.
- Po jedzeniu powinniśmy unikać przyjmowania pozycji leżącej co najmniej przez 2 godziny, tak aby zapobiegać cofaniu się treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Także odległość od ostatniego posiłku do położenia się spać powinna wynosić minimum 3 godziny, a przed snem nie powinniśmy już niczego podjadać.
- Bezpośrednio po jedzeniu nie należy wykonywać ćwiczeń fizycznych, często również pojawia się potrzeba rezygnacji z bardzo intensywnej aktywności, długotrwałego schylania się lub dźwigania ciężarów. Warto również wybierać odzież, która nie uciska nam zbyt mocno na brzuch.
- Warto zrezygnować z palenia papierosów, ponieważ nałóg ten zmniejsza napięcie dolnego zwieracza przełyku.
Refluks żołądkowo-przełykowy – co należy jeść
Choć tolerancja konkretnych produktów przy refluksie jest w pewnym stopniu sprawą indywidualną, to jest grupa produktów i potraw zalecanych, które rzadko wywołują niekorzystne objawy. Są to między innymi:
- mleko i produkty nabiałowe: mleko o niskiej zawartości tłuszczu, chude sery, niskotłuszczowe jogurty, kefiry i maślanki, odtłuszczone mleko skondensowane,
- chude mięso (drób, młoda wołowina, cielęcina), ryby, jajka – najlepiej przygotowywać je bez dodatku tłuszczu,
- produkty zbożowe, dobrze tolerowane warzywa i owoce,
- herbaty ziołowe, owocowe, napoje niegazowane, woda mineralna,
- delikatne przyprawy, które nie powodują wystąpienia dolegliwości.
Owoce bezpieczne dla żołądka to między innymi gruszki, brzoskwinie, nektarynki, melony, mango, a u niektórych osób także banany.
Czasami pojawiają się pytania, czy dieta sokowa jest dobrym sposobem na refluks. Możemy pić soki warzywne i owocowe (poza pomidorowym, cytrusowymi), ale należy obserwować, czy nie pojawią się po nich dolegliwości. Sama dieta sokowa jest dietą niedoborową, więc nie jest polecana.
Czego unikać w chorobie refluksowej?
Choć jest grupa produktów, które najczęściej powodują dolegliwości, to należy zaobserwować u siebie, co służy nam najbardziej, a po których daniach czujemy się wyjątkowo źle.
Jakich potraw powinny unikać osoby z refluksem?
- produktów spożywczych i dań, które są źle tolerowane przez osobę chorą,
- potraw tłustych, ciężkostrawnych, które długo zalegają w żołądku, tłustych mięs i wędlin, pełnotłustego mleka i przetworów mlecznych, dań smażonych,
- artykułów spożywczych i potraw, które mogą podrażniać ścianę przełyku i żołądka: pomidory i ich przetwory, kwaśne dania, owoce cytrusowe i soki, herbata z mięty, musztarda, sos winegret, ostro przyprawione dania,
- źle tolerowanych warzyw i owoców, do których często zaliczają się warzywa cebulowe (cebula, czosnek, por), karczochy, szparagi, warzywa strączkowe, wyżej wspomniane pomidory i owoce cytrusowe, a czasami również jabłka i banany,
- czekolady i wyrobów czekoladowych, kakao, chipsów, frytek, pączków, cukierków zawierających alkohol lub miętę,
- esencjonalnych wywarów z kości, mięsa lub grzybów, gotowych kostek rosołowych, produktów zawierających glutaminian sodu, proszku do pieczenia,
- mocnej kawy i herbaty,
- napojów gazowanych, energetyzujących i alkoholu.
Dieta w refluksie to lekki sposób odżywiania wskazany dla osób zmagających się z tą chorobą. Stosując wspomniane założenia dietetyczne, a czasami, wspierając się farmakologicznie, możemy zapobiegać większości niekomfortowych objawów. Nie zapominajmy jednak o dobrym bilansowaniu posiłków, tak aby zachować pełnię zdrowia.