Dieta ubogopurynowa - opis, zasady, działanie, przepisy

Dieta ubogopurynowa – najważniejsze zasady

Podstawowe założenia diety niskopurynowej

Dieta niskopurynowa polega na znacznym ograniczeniu lub wyeliminowaniu z codziennego menu produktów, które zawierają puryny. Zawartość związków purynowych w produktach spożywczych możemy sprawdzić w ogólnie dostępnych tabelach puryn i w oparciu o te informacje komponować codzienny jadłospis. Dieta ubogopurynowa jest stosowana jako dieta przy kamicy żółciowej oraz u chorych cierpiących na dnę moczanową.

Puryny to aromatyczne substancje organiczne, które w organizmie ulegają przemianie do kwasu moczowego. Nadmiar kwasu moczowego może odkładać się w tkankach oraz narządach wywołując niekorzystne dolegliwości. Związku purynowe występują naturalnie w wielu produktach spożywczych, zwłaszcza tych bogatych w białko.

Dieta powinna zawierać od czterech do pięciu posiłków dziennie, warto zadbać o ich regularność oraz o to, żeby ostatni posiłek zjeść najpóźniej 3-4 godziny przed położeniem się spać, ponieważ w nocy zwiększa się ilość odkładanego kwasu moczowego. W okresie bezobjawowym codziennie menu powinno zawierać nie więcej niż 300 mg kwasu moczowego, natomiast w sytuacji zaostrzenia objawów wartość ta jest dużo niższa i wynosi około 120 mg.

Niskopurynowe menu powinno zawierać ograniczone ilości tłuszczów, natomiast zwiększona powinna być zawartość węglowodanów. Bardzo istotnym elementem diety jest picie co najmniej 2 litrów płynów dziennie, które ograniczają wytwarzanie kwasu moczowego. Należy o tym pamiętać szczególnie wieczorem oraz podczas posiłków. Najbardziej wskazana jest woda, słabe herbaty, jak również soki i kompoty, najlepiej w wersji rozcieńczonej.

Jadłospis diety purynowej powinien opierać się na przepisach uwzględniających delikatne techniki kulinarne: gotowanie tradycyjne w dużej ilości wody, gotowanie na parze, duszenie bez wcześniejszego obsmażania czy pieczenie w folii. Unikać powinniśmy natomiast smażenia, grillowania oraz pieczenia potraw z dodatkiem tłuszczu.

Menu przy dnie moczanowej – produkty wskazane

Dieta niskopurynowa jest zdrową, dobrze zbilansowaną dietą, w której ograniczeniu ulegają jedynie produkty zawierające duże ilości puryn. Wśród artykułów dozwolonych w niskopurynowym menu wymienić możemy między innymi:

nabiał: chude sery twarogowe, ser żółty i pleśniowy, jogurt naturalny, jajka,
produkty zbożowe: pieczywo, kasze, ryże, makarony,
warzywa: kapusta, buraki, ziemniaki, marchewka, pomidory, ogórki, cukinia, sałata, cebula, rzodkiewka, kapusta pekińska,
owoce: truskawki, maliny, czereśnie, wiśnie, agrest, czerwone porzeczki, śliwki, winogrona, pomarańcze, kiwi, jabłka, gruszki, brzoskwinie, ananas,
pozostałe: oliwa z oliwek, cukier, miód, dżemy, pestki słonecznika, sezam, orzechy i migdały.

Czego nie powinny jeść osoby na diecie ubogopurynowej?

Przepisy kulinarne przewidziane w diecie przy dnie moczanowej powinny ograniczać lub wykluczać produkty zawierające duże ilości puryn. Ogólna tabela puryn jest dostępna w Internecie, powinien ją nam również przedstawić lekarz prowadzący. Tabela puryn wskazuje na produkty, których powinniśmy unikać w codziennym menu, do których należą między innymi:

mięso (zwłaszcza wieprzowina, wołowina, boczek, bekon, dziczyzna, gęś), indyk, podroby mięsne, konserwy, przetwory mięsne, buliony, wywary z kości i mięsa, galarety, smalec, łój,
ryby: dorsz, łosoś, pstrąg, makrela, flądra, sardynki, śledzie, szprotki, owoce morza, ryby wędzone, galarety rybne,
warzywa: kalafior, brokuły, brukselka, fasolka szparagowa, groszek zielony, kukurydza, nasiona roślin strączkowych, szpinak, szczaw, papryka, por,
grzyby: pieczarki, boczniaki, prawdziwki,
soki owocowe, fruktoza, duże ilości owoców, rabarbar. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł na temat diety rozdzielnej.

Przepisy diety niskopurynowej a inne rodzaje diet

Ponieważ dieta o niższej zawartości puryn jest dietą leczniczą, nie powinna być stosowana z innymi dietami, zwłaszcza eliminacyjnymi, jak na przykład dieta jajeczna czy dieta cytrynowa. Dieta jajeczna opiera się głównie na spożyciu jajek, z dodatkiem niektórych grup produktów, przykładowo nieskrobiowych warzyw. Na forum dotyczącym odchudzania ma ona sporą popularność, lecz celem osób chorujących na dnę moczanową nie jest redukcja wagi, dlatego nie powinny one stosować diety jajecznej ani innych restrykcyjnych modeli żywieniowych.

Na forach internetowych czasami możemy znaleźć informacje, że dieta niskopurynowa może być łączona ze zdrowymi, racjonalnymi planami żywieniowymi, na przykład z dietą fleksitariańską. Dieta fleksitariańska opiera się głównie na produktach pochodzenia roślinnego, jednak dopuszcza okazjonalne spożywanie mięsa, ryb czy nabiału. Choć założenia, na których opiera się dieta fleksitariańska mogą być częściowo podobne do diety ubogopurynowej, to musimy jednak pamiętać, że związki purynowe występują nie tylko w produktach mięsnych i rybnych. W przypadku diety przy kamicy żółciowej i dnie moczanowej nadrzędną jest wartość zdrowotna jadłospisu, dlatego nie powinniśmy słuchać opinii na forum oraz wprowadzać żadnych zmian na własną rękę i bez konsultacji z lekarzem.