Dieta przy biegunce - opis, produkty wskazane, skuteczność, porady
Dieta przy biegunce ma na celu złagodzenie dolegliwości oraz zapobieganie odwodnieniu organizmu. Jest to najczęściej dieta lekkostrawna, z ograniczeniem podaży błonnika pokarmowego oraz zastosowaniem technik kulinarnych ochraniających nasz układ trawienny. Aby zapewnić prawidłowe nawodnienie, należy przykładać szczególnie dużą wagę do picia odpowiedniej ilości płynów. Lekkie jedzenie oraz wartościowe napoje pozwolą nam szybciej wrócić do zdrowia.
Jeśli szukasz więcej porad i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu przepisy dietetyczne.
Czym jest biegunka?
Biegunką określamy najczęściej stan, w którym osoba dorosła oddaje powyżej trzech stolców na dobę, o konsystencji płynnej lub półpłynnej. Zależnie od długości trwania możemy ją określić jako biegunkę ostrą lub przewlekłą. Biegunka ostra trwa do 14 dni, ale objawy (również te w postaci bólu brzucha) ustępują najczęściej po 3-5 dniach. Czas trwania biegunki przewlekłej zajmuje zwykle powyżej 4 tygodni.
Przyczyn biegunki może być wiele, na przykład niektóre schorzenia lub stosowanie konkretnych leków, jednak najczęściej jest ona efektem powszechnych zatruć pokarmowych (przykładowo z powodu niedokładnie wymytych owoców, warzyw lub mięsa) bądź infekcji wirusowych i bakteryjnych. Biegunka ostra ma najczęściej podłoże wirusowe lub bakteryjne.
Rozwolnienie czasami występuje samodzielnie lub dołączają się do niego inne objawy chorobowe, takie jak na przykład bóle brzucha, nudności, wymioty, gorączka lub naprzemiennie występujące zaparcia.
Dieta przy biegunce – najważniejsze założenia
Na co powinniśmy zwrócić szczególną uwagę przy rozwolnieniu
Dieta u osób cierpiących na biegunkę to najczęściej lekkostrawne menu z ograniczeniem spożycia błonnika pokarmowego. Choć czasami pojawiają się informacje, że podczas biegunki polecana jest ścisła głodówka, to w praktyce takie obostrzenia mogą jeszcze pogorszyć stan zdrowia.
Bardzo ważną zasadą, na którą trzeba zwrócić uwagę w przypadku zastosowania lekkiego jedzenia przy rozwolnieniu, jest dobre nawodnienie organizmu, które dotyczy zarówno płynów, jak i traconych podczas zakażenia elektrolitów. Jest to szczególnie istotne w przypadku małych dzieci oraz seniorów.
Ścisła dieta biegunkowa zakłada podawanie w pierwszej kolejności jedynie płynów, zaczynając od niewielkich ilości i stopniowo je zwiększając, a następnie wprowadzane są lekkostrawne potrawy. Posiłki początkowo powinny być niewielkie, szczególnie przy występującym bólu brzucha, chorzy mogą jeść 5-6 niedużych dań w ciągu dnia. Istotnym posiłkiem jest lekkie śniadanie, na przykład w formie kleiku ryżowego, ponieważ śniadanie zapewnia nam energię na cały dzień.
Zasady te dotyczą przede wszystkim zdrowych dorosłych, jeśli biegunka pojawia się u dziecka lub osoby przewlekle chorej, należy zawsze skonsultować się z lekarzem. Tak samo jest zresztą u osób dorosłych, u których nie działają domowe metody, biegunka trwa długo lub pojawiają się dodatkowe dolegliwości.
Dieta przy biegunce – co można jeść?
Wśród produktów polecanych w diecie stosowanej podczas rozwolnienia wymienić możemy między innymi: jasne pszenne pieczywo, jasne drobne makarony, biały ryż, biszkopty, sucharki, gotowane warzywa, takiej jak marchewka, pietruszka, seler czy ziemniaki. W miarę poprawy stanu zdrowia możemy wprowadzać stopniowo również inne produkty, między innymi chude mięsa, wędliny, ryby oraz niskotłuszczowe produkty mleczne.
Owoce, które można spożywać to przede wszystkim jabłka i banany, najlepiej chwilę podduszone i rozdrobnione. Przecier z jabłek może być smacznym dodatkiem do śniadania w postaci kleiku ryżowego, który nie jest lubiany samodzielnie przez wiele osób.
Ponieważ przepisy w diecie przy biegunce powinny być lekkostrawne, warto zastosować w celu przyrządzania dań odpowiednie techniki kulinarne. W ścisłym lekkim menu występować powinny potrawy gotowane, gotowane na parze lub pieczone bez dodatku tłuszczu. Niewskazane są dania przygotowywane metodą smażenia, duszenia z wcześniejszym obsmażaniem czy pieczenia z tłuszczem.
Przepisy kulinarne w diecie stosowanej u osób cierpiących na biegunkę są często podobne do przepisów do diety półpłynnej. Wynika to ze zwiększonych potrzeb nawodnienia organizmu. Przepisy do diety półpłynnej są często stosowane po zabiegach stomatologicznych, po operacjach jelit czy przed zabiegiem kolonoskopii. Przepisy do diety półpłynnej powinny dostarczać nam wszystkich niezbędnych składników odżywczych, ale zarazem ograniczać potrzebę gryzienia, rozdrabniania i żucia. Sprawdź także ten artykuł z zasadami diety okienkowej.
Menu przy rozwolnieniu – czego nie można jeść?
Lekkie jedzenie u dorosłych i dzieci cierpiących na biegunkę powinno wykluczać dania ciężkostrawne, smażone, zawierające duże ilości tłuszczu, a także wysoko przetworzone. Osoby, których dotyka rozwolnienie, muszą również unikać produktów i potraw, które mogą znacząco wpłynąć na pogorszenie stanu zdrowia. Są to między innymi artykuły wymienione poniżej.
- Surowe owoce i warzywa, ze skórką i pestkami, wyjątkiem mogą być banany i tarte jabłko, o ile dobrze je tolerujemy.
- Przecierane soki warzywne i owocowe, napoje gazowane, napoje na bazie mleka.
- Produkty z pełnego ziarna (pełnoziarniste pieczywo, grube kasze, ciemne makarony, brązowy ryż, pełnoziarniste płatki zbożowe).
- Warzywa strączkowe, orzechy, nasiona i pestki, na przykład pestki dyni i słonecznika, siemię lniane.
- Przepisy nie powinny zawierać produktów zawierających dużo cukru, słodzonych napojów, słodyczy, słonych przekąsek.
- W przepisach unikać powinniśmy także produktów zawierających duże ilości tłuszczu: tłuste mięso, ryby, pełnotłuste produkty mleczne.
Co należy pić przy rozwolnieniu?
Z uwagi na to, że biegunka może prowadzić do odwodnienia organizmu, szczególną uwagę należy przyłożyć do picia odpowiedniej ilości płynów. Można pić niegazowaną wodę mineralną, słabe herbaty, napar z mięty, gotowe preparaty z elektrolitami, a jeśli nie mamy do nich dostępu, wodę z niewielką ilością soli i cukru (plus ewentualnie soku pomarańczowego w celu uzupełnienia traconego potasu).