Dieta niskopurynowa - zasady, wskazania do stosowania, porady

Dieta niskopurynowa – podstawowe zasady żywienia

Czym jest dna moczanowa?

Dna moczanowa, określana inaczej jako podagra, to schorzenie będące następstwem podwyższonego poziomu kwasu moczowego we krwi, który, odkładając się w mięśniach i stawach powoduje powstawanie stanów zapalnych. Atak dny moczanowej objawia się najczęściej bólami stawów, obrzękami, gorączką, jak również zaczerwienieniem oraz nadmiernym napięciem skóry w okolicach zaatakowanego stawu. Pierwsze objawy występują zwykle późno w nocy lub we wczesnych godzinach porannych.

Dla kogo wskazana jest dieta bez puryn?

Dieta ubogopurynowa jest wskazana dla osób, które cierpią na dnę moczanową oraz mają zwiększoną tendencję do powstawania kamieni nerkowych, ponieważ może zapobiegać ich odkładaniu.

Dieta ubogopurynowa – na czym polega żywienie?

Jadłospis przy dnie moczanowej zakłada ograniczenie jedzenia produktów zawierających duże ilości związków purynowych. Nie zawsze musi być to dieta kompletnie bez puryn, ponieważ zgodnie z obecnymi zasadami, w przypadku braku ostrych objawów, lista produktów dozwolonych w przykładowym jadłospisie może obejmować niewielkie ich ilości.

Przepisy w diecie niskopurynowej powinny zapewniać taką ilość kalorii, aby nie dopuścić do powstania zarówno nadwagi,  jak i zbyt niskiej masy ciała, ponieważ oba te stany są niepożądane przy chorobie. Wśród najważniejszych porad pojawiających się na forum dotyczącym leczenia dny moczanowej, jest zwłaszcza niedopuszczanie do nadwagi i otyłości, które mogą powodować nawroty choroby i zwiększać deformację stawów. Jako uzupełnienie farmakoterapii oraz leczenia dietetycznego, polecana jest również na forach regularna aktywność fizyczna zalecona przez lekarza prowadzącego.

Wskazany będzie jadłospis o obniżonej zawartości tłuszczów, a zwiększonej węglowodanów, nie oznacza to jednak diety niskokalorycznej, przykładowo diety 1300 kcal. Dieta 1300 kcal stanowi restrykcyjny sposób odżywiania dla dużej części osób, dlatego nie warto stosować tak niskiej kaloryki, aby nie dopuścić do niedoborów pokarmowych oraz powstania niedowagi.

Przykładowy jadłospis bez puryn – produkty polecane i przeciwwskazane

Podział produktów według tabeli

Tabela zawierająca listę produktów, które można jeść, a których unikać w przypadku chorowania na dnę moczanową jest podzielona na trzy części. Dwie pierwsze z nich mogą być włączane do diety w większych lub mniejszych ilościach, w zależności od zawartości związków purynowych.

Pierwsza z grup obejmuje produkty, które powodują powstawanie w organizmie niewielkich ilości kwasu moczowego – do 50 mg. Określa się je również często jako produkty bez puryn, choć mogą zawierać ich niewielkie ilości. Produkty polecane przy dnie moczanowej to między innymi:

• warzywa: kapusta biała, sałata, kapusta pekińska, pomidory, ogórki, rzodkiewka, marchew, buraki, cukinia, cebula, ziemniaki
• owoce: jabłka, gruszki, truskawki, maliny, winogrona, wiśnie, czereśnie, agrest, czerwone porzeczki, brzoskwinie, kiwi, pomarańcze, ananasy, śliwki
• ziarna słonecznika, orzechy, migdały, suszone figi, kakao, cukier, miód
• białe pieczywo, ryż, makarony i kasze
• mleko, sery twarogowe, żółte, pleśniowe, jajka
• oleje i tłuszcze

Lista produktów, które mogą jeść osoby chorujące na dnę moczanową, jednak w ograniczonych ilościach oraz w przypadku braku ostrych objawów, stanowią drugą grupę, w której dany artykuł spożywczy powoduje wytwarzanie kwasu moczowego w ilościach od 50 do 100 mg.

Są to między innymi warzywa, takie jak: fasola biała, soczewica, groch, fasolka szparagowa, kukurydza, dynia, papryka, kapusta czerwona, por czy kiełki soi, a jeśli chodzi o owoce: banany i morele. W tej grupie znajdziemy również niektóre gatunki ryb, takie jak na przykład flądra czy lin. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat diety makrobiotycznej?

Dieta niskopurynowa – tabela produktów, których nie powinno się jeść

Produkty, które są niewskazane w przypadku diety niskopurynowej, zawierają duże ilości puryn, które w organizmie powodują powstawanie więcej niż 100 mg kwasu moczowego. Przepisy kulinarne nie powinny ich zawierać w przypadku ostrych objawów, ale również w okresie poprawy należy do nich podchodzić z dużą ostrożnością.

- Ryby i owoce morza: sardynki, śledzie, szprotki, tuńczyk, halibut, łosoś, karp, makrela, szczupak, dorsz, pstrąg, sola, krewetki, kawior.

- Warzywa: kalafior, brokuły, brukselka, zielony groszek, soja, szpinak, rabarbar.

- Mięso i podroby: wołowina, wieprzowina, baranina, drób, wątróbka, serca, dziczyzna, mięso przetworzone.

- Grzyby, drożdże, czekolada, ostre i korzenne przyprawy, gazowane napoje, kawa, herbata, alkohol.

Dieta niskopurynowa a inne rodzaje diet

W diecie niskopurynowej nie zawsze jest możliwość zastosowania przepisów kulinarnych wywodzących się z innych rodzajów diet.

Przykładowo dieta przy biegunce zakłada spożywanie dań lekkostrawnych zawierających jasne pieczywo, które nie jest wskazane przy diecie bez puryn. Choć w diecie przy biegunce ograniczane są niektóre pokarmy niewskazane przy dnie moczanowej (na przykład produkty konserwowane, smażone), to obecność takich owoców jak na przykład banany nie jest korzystna dla chorych.

Trochę inaczej sprawa wygląda w przypadku diety makrobiotycznej, w której znacząco ograniczamy spożycie produktów mięsnych. Jednak ponieważ dieta makrobiotyczna zakłada spożywanie dużych sporych ilości warzyw strączkowych, które nie są wskazane przy diecie niskopurynowej, dlatego także w tym przypadku należy zachować ostrożność.

Dieta przy biegunce, dieta makrobiotyczna, dieta 1300 kcal, jak również wiele innych rodzajów diet, o które padają pytania na forum dotyczącym diety przy dnie moczanowej, nie są polecane, zwłaszcza w przypadku ostrych ataków choroby.