Dieta GAPS - zasady, przepisy, skuteczność, wpływ na organizm

Dieta GAPS – najważniejsze zasady

Założenia diety GAPS

Podstawowym zasadą diety jest znacznie ograniczenie spożycia cukrów prostych oraz węglowodanów. W efekcie zwiększona jest zawartość w menu innych składników pokarmowych, zawartych w mięsie, rybach, jajkach, warzywach oraz fermentowanych produktach mlecznych.

Etapy eliminacyjnego menu

Dieta GAPS obejmuje kilka etapów, które różnią się zarówno okresem trwania, jak i zawartością produktów spożywczych w codziennym jadłospisie. Poszczególne etapy diety wyglądają następująco:

Etap pierwszy ma na celu oczyszczenie organizmu. Jego czas trwania wynosi od 5 do 7 dni, a zasady menu zakładają w tym przypadku spożywanie jedynie rosołu przygotowywanego na bazie kości, mięsa, szpiku kostnego i tłuszczu zwierzęcego. Do wywaru nie dodaje się żadnych innych składników, przykładowo makaronu, ryżu czy warzyw. W końcowej części etapu można zacząć stopniowo wprowadzać niewielkie ilości kiszonych soków, co w założeniu ma skutkować jeszcze lepszymi efektami oczyszczającymi. Należy zadbać o dobrej jakości produkty do przygotowania wywaru, możemy w nim wykorzystać również ryby. Taką kurację uznaje się za receptę na prawidłową pracę układu pokarmowego.
W drugim etapie diety GAPS wciąż przeważającą potrawą jest rosół, jednak powoli wprowadzamy również inne produkty: delikatne duszone warzywa, produkty kiszone i soki z kiszonek, surowe żółtka jaj.
W etapie trzecim do jadłospisu możemy dodać jajka w postaci gotowanej i smażonej, awokado, bezzbożowe naleśniki oraz roślinne i zwierzęce tłuszcze. Kolejny 4 etap jest wzbogacony o pieczone i gotowane mięso, soki warzywne i bezzbożowe pieczywo, a w etapie piątym możemy włączyć do menu surowe warzywa oraz gotowane owoce, najlepiej jabłka.
Ostatni etap 6 jest już powolnym powrotem do tradycyjnego sposobu żywienia, jednak dieta może być nadal oparta o dozwolone produkty spożywcze.

Dieta GAPS – produkty polecane w menu

Jadłospis stosowany w tego typu żywieniu powinien być oparty na konkretnych produktach spożywczych, które mają w założeniu poprawić funkcjonowanie osi jelita – mózg. Są to przede wszystkim:

Dobrej jakości mięso, ryby oraz skorupiaki. Mięso może być świeże lub mrożone, warto jednak zwrócić uwagę, aby nie było wędzone, konserwowane lub surowe. W przepisach wskazane są zwłaszcza tłuste gatunki mięs, mięso, które obrasta kości, jak również wątróbka. Sięgając po ryby, należy wybierać te pochodzące z naturalnego środowiska oraz unikać ryb drapieżnych.
Zaleca się spożywanie co najmniej 2-3 jajek dziennie, przykładowo w postaci śniadania. Jajka powinny być dobrej jakości, najlepiej z upraw ekologicznych, żółtko możemy jeść w formie surowej, a białko lekko ścięte. Świetnie sprawdzą się w takim przypadku przepisy na jajka na miękko lub jajka sadzone.
Masło i fermentowane produkty mleczne.
Świeże warzywa, z wyłączeniem tych bogatych w skrobię. Najlepiej spożywać je w formie warzyw gotowanych na parze, duszonych, pieczonych lub smażonych. Dobre efekty przynoszą również zupy oraz sosy przygotowywane na ich bazie, jak również warzywa w formie duszonej z dodatkiem sporej ilości czosnku. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat diety okienkowej?
Owoce, z wyjątkiem zielonkawych bananów.
Orzechy, migdały, tłuszcze roślinne i zwierzęce.

Produkty niewskazane w jadłospisie

Przepisy wykorzystywane w tym sposobie odżywiania powinny eliminować takie produkty jak:

produkty zbożowe: pieczywo, pszenica, owies, żyto, kukurydza, ryż, kasza, makarony, orkisz, komosa ryżowa, płatki zbożowe,
warzywa skrobiowe: ziemniaki, bataty, topinambur, pasternak, dynia,
nasiona roślin strączkowych (soja, ciecierzyca, soczewica, fasola, groch), dopuszczalna jest jedynie świeża, zielona fasolka,
owoce i ich przetwory,
cukier oraz produkty, które zawierają jego dodatek, a także inne substancje słodzące, takie jak: syrop klonowy, syrop kukurydziany, melasa, aspartam,
czekolada, kakao, ciastka, ciasta, batony, wafelki i inne słodycze,
mleko,
produkty o wysokim stopniu przetworzenia: dania w puszkach, dania gotowe, konserwy,
przetwory mięsne, mięso wędzone,
kawa, mocna herbata, soki owocowe (poza świeżo wyciskanymi), alkohol (czasami dopuszczalne jest wypicie niewielkiej ilości wina do posiłku).

Dieta GAPS – efekty i opinie na forum

Dla kogo wskazane jest menu?

Według opinii twórców diety GAPS oraz informacji, które znajdziemy na forum jej dotyczącym, może być ona wspomaganiem przy niektórych chorobach, takich jak na przykład autyzm, schizofrenia, ADHD, zaburzenia lękowe, dysleksja czy zaburzenia obsesyjno-kompulsywne. Choć niektóre badania wskazują, że może mieć ona pozytywne działanie, to jednak nie stanowi recepty na wyzdrowienie. Ten sposób odżywiania, podobnie jak przykładowo dieta kopenhaska czy dieta wysokowęglowodanowa, nie jest odpowiednio zbilansowany jeśli chodzi o zawartość niezbędnych składników odżywczych. Z uwagi na to chorzy na autyzm czy schizofrenię nie powinni szukać opinii na forach internetowych, ale przed jej wdrożeniem zawsze poradzić się wcześniej lekarza prowadzącego.

Jakich efektów odchudzających możemy się spodziewać?

Część osób stosuje dietę GAPS w formie recepty na odchudzanie, jednak nie to jest jej główny cel. Ten typ odżywiania wskazany jest w konkretnych schorzeniach, a nie jako wspomaganie redukcji wagi. Poza tym dieta GAPS, podobnie jak dieta kopenhaska i inne niedoborowe diety, nie dostarczają nam wszystkich niezbędnych składników odżywczych, dlatego nie są dobrym elementem zdrowego chudnięcia.

Dieta GAPS a inne rodzaje diet

Przeciwieństwem diety GAPS może być dieta wysokowęglowodanowa, która w założeniu ma zawierać dużą ilość tych składników odżywczych. Występujące w diecie wysokowęglowodanowej cukry proste i złożone są produktami niewskazanymi w menu typu GAPS.

Niedobór ważnych składników odżywczych w niedoborowych dietach: diecie GAPS czy diecie kopenhaskiej sprawia, że nie powinny one być stosowane jako wspomaganie w konkretnych chorobach, np. w diecie przy Hashimoto. Choć dieta przy Hashimoto wymaga czasami wykluczenia niektórych produktów, to jednak nie ma ich aż tak wiele. Pojawiają się oczywiście opinie, że dieta Hashimoto wymaga wykluczenia nabiału i produktów zbożowych zawierających gluten, ale jest to konieczne tylko w przypadku, kiedy zostały stwierdzone konkretne nietolerancje pokarmowe.