Dieta eliminacyjna - zasady, działanie, produkty zakazane, porady

Czym jest alergia pokarmowa?

Alergia pokarmowa a nietolerancja

Alergia pokarmowa stanowi niewłaściwą reakcję organizmu na określone substancje występujące w produktach spożywczych. Podłożem alergii pokarmowej jest nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na potencjalne alergeny. Alergie pokarmowe mogą dotyczyć osób dorosłych, choć najczęściej występują u dzieci.

Nietolerancja pokarmowa może być efektem czynników, które nie mają związku z systemem immunologicznym, a polegają przykładowo na niedoborach niektórych enzymów, na przykład laktazy.

Najczęstsze objawy alergii pokarmowej

Do najczęściej spotykanych objawów występujących w alergii, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci należą:

• dolegliwości ze strony układu pokarmowego: biegunki, bóle brzucha, refluks, wymioty,
• objawy skórne: pokrzywka, rumień na skórze, atopowe zapalenie skóry,
• nieżyty nosa, krtani i ucha środkowego,
• afty w jamie ustnej,
• wstrząs anafilaktyczny.

Charakterystycznym objawem występującym w alergiach u dziecka, zwłaszcza w okresie niemowlęcym może być wysypka na skórze oraz uciążliwe kolki jelitowe.

Na czym polega dieta eliminacyjna

Zasady diety eliminacyjnej

Zasady diety przy alergii pokarmowej zakładają wykluczenie z codziennego jadłospisu produktów wywołujących niekorzystne objawy oraz tych, które w badaniach wyszły jako potencjalnie szkodliwe. Bardzo ważną zasadą komponowania wartościowego menu w alergii jest zastąpienie tych niepożądanych produktów spożywczych żywnością o podobnej wartości odżywczej, tak aby zapewnić alergikom odpowiednią ilość kalorii, jak również białka, tłuszczów, węglowodanów, witamin i składników mineralnych. Jest to o tyle istotne, że w przypadku stosowania diety bez alergenów, dość często występują niedobory konkretnych składników odżywczych. Dotyczy to również diet eliminacyjnych, które nie mają związku z alergią lub nietolerancją pokarmową, a jedynie z celowym wykluczeniem niektórych produktów, takich jak na przykład dieta jogurtowa lub dieta kefirowa. Menu diety kefirowej czy diety jogurtowej opiera się w dużej mierze na tych właśnie produktach, dlatego ryzyko niedoborów pokarmowych jest całkiem spore.

Dieta eliminacyjna - Jakie produkty uczulają najczęściej?

Przykłady produktów, które najczęściej wywołują niekorzystne objawy alergiczne to między innymi:

• mleko krowie i jego przetwory,
• jaja,
• orzeszki ziemne,
• orzechy laskowe, włoskie,
• ryby i owoce morza,
• pszenica,
• owoce cytrusowe, truskawki, pomidory,
• nowalijki,
• soja.

Najczęściej spotykane rodzaje diet eliminacyjnych

Dieta hipoalergiczna jest stosowana w konkretnych przypadkach, kiedy stwierdzona zostaje alergia na określone grupy artykułów spożywczych. Najczęstsze rodzaje diet eliminacyjnych to między innymi:

• dieta bezmleczna, stosowana w przypadku alergii na białko mleka krowiego,
• dieta bezlaktozowa,
• dieta bezglutenowa,
• dieta bezjajeczna,
• dieta przy nietolerancji fruktozy lub histaminy.

Odmienną grupę stanowią diety eliminacyjne, które nastawione są na zwiększone spożycie konkretnych produktów, z jednoczesnym znacznym ograniczeniem innych artykułów, takie jak na przykład dieta jogurtowa lub dieta kefirowa. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat założeń diety odchudzającej?

Jadłospis dla alergików – co można jeść

Menu osoby cierpiącej na alergię pokarmową jest uzależnione od tego, które konkretne produkty spożywcze wywołują u niej objawy alergiczne.

Produkty bez alergenów w przypadku stwierdzenia alergii pokarmowej na gluten obejmują między innymi:

• mąki niezawierające glutenu: mąka gryczana, jaglana, ryżowa, kukurydziana, ziemniaczana, migdałowa, kokosowa, kasztanowa, z amarantusa,
• bezglutenowe kasze: kasza gryczana, jaglana, kukurydziana, komosa ryżowa,
• ryż biały, brązowy, dziki, czarny, basmati, czerwony,
• płatki zbożowe naturalnie bezglutenowe: płatki jaglane, ryżowe, owsiane bezglutenowe, płatki z quinoa, ekspandowane ziarna gryki, prosa i amarantusa.

W sklepach dla alergików znajdziemy również wiele gotowych produktów bezglutenowych, jednak sięgając po nie, warto czytać składy, ponieważ duża część z nich zawiera niekoniecznie potrzebne składniki.

Jeżeli badania wskazują na alergię pokarmową na białko mleka krowiego, jako jego zamiennik w jadłospisie stosować możemy mleka roślinne. Przykłady takich produktów to między innymi: mleko sojowe, ryżowe, migdałowe, kokosowe, a także śmietanki i jogurty przygotowywane na ich bazie. Dobrym zamiennikiem sera twarogowego jest tofu, czyli „ser” przygotowywany na bazie soi.

Przykładowy jadłospis stosowany przy nietolerancji laktozy powinien wykluczać jedzenie produktów zawierających nawet niewielkie jej ilości. Nie dotyczy to jedynie produktów mlecznych, ale również gotowych koktajli, lodów, sorbetów, deserów, zup oraz innych produktów przygotowywanych z dodatkiem mleka.