Dieta dla cukrzyka - opis, jadłospis, produkty zakazane, porady

Czym jest cukrzyca typu 2?

Cukrzyca typu 2 to choroba metaboliczna, która jest najczęstszym rodzajem cukrzycy występującej w ostatnim czasie na świecie. Objawia się podwyższonym poziomem glukozy we krwi, a co za tym idzie opornością tkanek organizmu na działanie insuliny i stopniowym zmniejszaniem jej ilości. Cukrzyca typu 2, ze względu na częstość występowania, jest już uznawana za chorobę cywilizacyjną. Najlepsza metoda na walkę z chorobą, poza leczeniem farmakologicznym wskazanym przez lekarza, to niewątpliwie zdrowa, dobrze zbilansowana dieta o niskim indeksie glikemicznym oraz regularna aktywność fizyczna.

Najlepsza dieta dla cukrzyka – podstawowe zasady

Czym jest indeks i ładunek glikemiczny i jakie ma znaczenie dla cukrzyków

Mówiąc skrótowo, indeks glikemiczny jest wskaźnikiem, pokazującym nam tempo wzrostu poziomu glukozy, który wywołuje jedzenie konkretnych produktów spożywczych.

Dania mające w swoim składzie artykuły spożywcze o niskim indeksie glikemicznym będą bardziej wskazane w przypadku cukrzycy, ponieważ powodują mniejszy wyrzut glukozy do krwi, a co za tym idzie niższy wyrzut insuliny.

Biorąc pod uwagę indeks glikemiczny, produkty spożywcze dzielimy na trzy grupy:

• Niski indeks glikemiczny – IG: 0 – 55.
• Średni indeks glikemiczny – IG: 56 – 70.
• Wysoki indeks glikemiczny – IG: 71 – 100.

Drugim ważnym pojęciem stosowanym u cukrzyków jest określenie ładunku glikemicznego. Bierze on pod uwagę zarówno rodzaj i przyswajalność węglowodanów, jak i ilość danego produktu, który zawierają konkretne przepisy. Komponując menu, powinniśmy wybierać potrawy, które charakteryzują się niskim ładunkiem glikemicznym.

Jakie menu będzie najlepsze dla chorych na cukrzycę?

Najlepsza dieta dla cukrzyków opiera się na produktach o niskim i ewentualnie średnim indeksie glikemicznym. Jedzenie potraw z nich przyrządzonych pozwala na lepszą kontrolę poziomu glukozy we krwi.

Bardzo istotne jest jedzenie regularnych posiłków, z zachowywanie tzw. „czystej przerwy” między nimi. Ilość posiłków uzależniona jest od konkretnej osoby oraz jej wyników badań. W przypadku części osób wskazane będą cztery posiłki (śniadanie, drugie śniadanie, obiad i kolacja), a dla innych trzeba będzie włączyć jeszcze podwieczorek. Jedzenie pomiędzy posiłkami nie jest wskazane, można jedynie pić wodę mineralną oraz herbatę i kawę bez cukru i mleka.

Przepisy kulinarne powinny zawierać produkty jak najmniej przetworzone oraz rozdrobnione, ponieważ długa obróbka termiczna, nadmierne rozgotowywanie i przecieranie podwyższa indeks glikemiczny produktów spożywczych.

Dania powinny być przygotowywane z użyciem technik kulinarnych, które są najkorzystniejsze dla zdrowia. Zaliczamy do nich gotowanie w wodzie, gotowanie na parze, pieczenie bez dodatku tłuszczu oraz duszenie bez wcześniejszego obsmażania. A może zainteresuje cię także ten artykuł o zasadach diety cukrzycowej.

Dieta dla cukrzyka – produkty wskazane

Zdrowy jadłospis stosowany przy cukrzycy zakłada jedzenie produktów i potraw o niskim indeksie i ładunku glikemicznym. Są to między innymi:

• warzywa – najlepiej spożywane w większości w wersji surowej: pomidory, ogórki, kapusta, sałata, papryka, brokuły, kalafior, cebula, czosnek
• owoce o niskim indeksie glikemicznym: owoce jagodowe (truskawki, maliny, jagody, jeżyny, borówki, żurawina), owoce o niższym stopniu dojrzałości,
• chude mięso i ryby (indyk, kurczak, królik, cielęcina, chuda wołowina),
• naturalne produkty nabiałowe: jogurty naturalne, kefiry, maślanki, chudy ser twarogowy,
• produkty zbożowe z mąki pełnoziarnistej: pieczywo z pełnego przemiału, grube kasze (jęczmienna pęczak, gryczana), ciemne makarony, pełnoziarnisty ryż, naturalne płatki zbożowe, otręby,
• źródła zdrowych tłuszczów: oleje roślinne (lniany, rzepakowy), oliwa z oliwek, awokado, orzechy, migdały, siemię lniane, pestki dyni i słonecznika.

Dieta dla cukrzyków – produkty przeciwwskazane

W przypadku jadłospisu dla osób chorych na cukrzycę, istotne są nie tylko produkty wskazane, ale również takie, których powinniśmy unikać w codziennym menu. Są to między innymi:

• produkty zawierające dużą ilość cukrów prostych: cukier, słodycze, słodkie napoje, słone przekąski,
• dania o wysokim stopniu przetworzenia, dań gotowych, fast foodów,
• produkty z białej mąki: jasnego chleba, makaronów, białego ryżu,
• owoce w formie przetworzonej: dżemy, konfitury, soki, nektary, napoje,
• alkohol i inne używki.

Jadłospis osoby chorej na cukrzycę a inne rodzaje diet

W przypadku cukrzyków nie zawsze wskazane są wszystkie rodzaje diet. Przykładowo, typowa dieta lekkostrawna zakłada spożywanie produktów oczyszczonych, z białej mąki, a warzyw i owoców w formie rozdrobnionej. Takie artykuły mają wyższy indeks glikemiczny i nie są wskazane przy cukrzycy, jednak jeśli dieta lekkostrawna jest niezbędna dla zachowania zdrowia chorych, trzeba znaleźć złoty środek.

Niewskazane dla cukrzyków są również wszystkie diety zakładające nadmierne rozdrobnienie produktów spożywczych, takie jak na przykład dieta koktajlowa. Prosta dieta koktajlowa zakłada w swoim menu głównie dania spożywane w formie płynnej, co znacznie podwyższa ich indeks i ładunek glikemiczny. Jeśli chcemy wprowadzić koktajle do naszego jadłospisu, to możemy to zrobić przykładowo raz dziennie jako podwieczorek, ale musimy zadbać o odpowiednie zasady kompozycji. Zdrowy, wartościowy koktajl powinien zawierać źródło białka (jogurt, skyr, kefir, maślanka, mleko), niskoglikemiczne warzywa i owoce oraz zdrowe tłuszcze (awokado, orzechy, siemię lniane, pestki dyni lub słonecznika, olej lniany).

Najlepsza dieta dla diabetyków – zasady kompozycji posiłków

W przypadku stosowania diety o niskim indeksie glikemicznym istotny jest nie tylko dobór odpowiednich produktów spożywczych, ale również właściwe ich przygotowanie. Dieta dla osób chorych na cukrzycę może być całkiem prosta należy jednak zadbać o konkretne zasady. Istotny jest odpowiedni sposób przygotowania produktów, a także właściwa kompozycja. Powinniśmy zadbać o to, żeby każdy posiłek był dobrze zbilansowany, miał niski ładunek glikemiczny, a także zawierał wartościowe źródła białka, tłuszczów oraz węglowodanów.