Dieta cukrzycowa - zasady odżywiania, przepisy, porady

Czym jest cukrzyca?

Cukrzyca jest w obecnych czasach bardzo częstym zaburzeniem. Wiele osób choruje na cukrzycę i ma problemy z odpowiednim poziomem glukozy i insuliny we krwi. Jest to tak bardzo powszechny problem, ponieważ do powstania cukrzycy w głównej mierze przyczynia się sposób żywienia oraz styl życia. Dieta przedcukrzycowa jest bardzo ważna. Stosowanie diety przedcukrzycowej należy już zacząć w momencie, gdy zaczynają się pojawiać niepokojące objawy chorobowe mogące świadczyć o problemach z odpowiednią ilością glukozy i insuliny we krwi. Do takich objawów należy między innymi senność po posiłku, nadmierny wzrost lub spadek masy ciała, lub ciągłe zmęczenie. Cukrzyca ma kilka rodzajów. Każdy z nich wymaga odpowiedniego żywienia, które jest bardzo zbliżone do siebie. Główny cel to wyrównanie poziomu glukozy i insuliny do prawidłowego poziomu. Często osoby chorujące na cukrzycę mają nadwagę i otyłość. W takiej sytuacji oprócz zaleceń zdrowego odżywiania należy skupić się na zmniejszeniu energetyczności diety w celu redukcji masy ciała.

Kto powinien stosować dietę cukrzycową? Jakie są przeciwwskazania do stosowania zasad diety przy cukrzycy?

Dieta przy cukrzycy jest skierowana do osób, które zmagają się ze zbyt wysokim lub ze zbyt niskim poziomem glukozy i/lub insuliny we krwi. Ten model żywienia jest dobry dla każdego zdrowego człowieka. Osoby z nadwagą lub otyłością mogą z powodzeniem zredukować masę ciała, odżywiając się zgodnie z dietą dla chorych na cukrzycę.

Przeciwwskazaniem do stosowania diety cukrzycowej jest dieta uboga w błonnik. Dieta cukrzycowa powinna opierać się o produkty bogate w błonnik. Osoby, które mają problemy między innymi z jelitami, mogą mieć różne nieprzyjemne dolegliwości, gdy zjedzą zbyt wysoką ilość błonnika.

Zasady odżywiania w diecie przy cukrzycy

Odżywianie w cukrzycy opiera się o założenia piramidy żywienia – zasady odżywiania w cukrzycy są proste. Jest to sposób odżywiania, który polecany jest nie tylko dla osób, które chorują na cukrzycę. Dieta przedcukrzycowa i cukrzycowa opierają się w zasadzie na tych samych założeniach. Przede wszystkim ograniczeniu należy poddać cukier. Zwiększa się spożycie błonnika. Błonnik ma zbawienny wpływ na poziom glukozy we krwi. Dzięki zwiększonemu spożyciu błonnika poziom glukozy we krwi spada i się normuje. Te zasady bardzo pomagają w diecie cukrzycowej.

Dieta stosowana w cukrzycy jest oparta o założenia piramidy zdrowego żywienia. Najważniejsze jest to, by tryb życia był aktywny. Sport i ruch jest niezwykle ważny w zachowaniu odpowiedniej glikemii. Ponadto należy pić minimum 1,5 litra wody w ciągu dnia – pomiędzy posiłkami. Napoje gazowane, soki i inne napoje słodzone podnoszą gwałtownie poziom glukozy we krwi. To osobom chorym nie sprzyja. Ponadto napoje słodzone i soki mają kilokalorie. Pijąc napoje, można przekroczyć zapotrzebowanie i przybierać na wadze. Należy skupić się na wybieraniu produktów, które mają niski indeks oraz ładunek glikemiczny – to jest bardzo ważne dla osób chorych na cukrzycę.

Warzywa i owoce powinny być podstawą. Nie zapominaj o nasionach roślin strączkowych. Odżywianie w cukrzycy zaleca ograniczenie owoców, które są bardziej słodkie i zawierają wyższy indeks glikemiczny. Należy wybierać dobre źródła węglowodanów. Godne polecenia węglowodany to te pochodzące z warzyw i owoców, pełnoziarnistych mąk oraz wyrobów z mąk z pełnego ziarna (o typie powyżej 1850): pieczywo, makarony razowe, graham itp., ryż brązowy, dziki lub kasze gruboziarniste (gryczana, pęczak, bulgur…). Najlepszą dietą w cukrzycy jest dostarczanie odpowiednich źródeł węglowodanów i dodatkowo zmniejszenie procentowego udziału w codziennym menu.

Bardzo ważne w odżywianiu w cukrzycy jest białko. Odpowiednia podaż białka wpływa na obniżenie indeksu glikemicznego potraw. Ponadto zapewnia dużą sytość po posiłku. Warto zadbać o to, by w menu była odpowiednia ilość nabiału (naturalne, fermentowane produkty mleczne), tofu, jajek, chudego mięsa.

Poza białkami i węglowodanami nie można zapominać o tłuszczach. Tłuszcze warto wybierać te, które wywierają korzystny wpływ na zdrowie. Korzystne tłuszcze dla człowieka pochodzą z: tłustych ryb, awokado, nasion, orzechów, pestek i ziaren, roślinnych olejów. Tłuszcze warto jest zwiększyć w swojej diecie, jednocześnie skupiając się na dostarczaniu tych dobrych źródeł tłuszczu.

Posiłki powinno się odpowiednio komponować. Dodatek białka i tłuszczu do produktu z wyższym indeksem glikemicznym obniża wartość indeksu glikemicznego. Odpowiednia obróbka produktów także ma znaczenie dla indeksu glikemicznego. Rozgotowywanie posiłków i gotowanie malutkich kawałków sprzyja zwiększaniu indeksu glikemicznego. Stopień dojrzałości owoców ma wpływ na wartość indeksu glikemicznego. Owoce bardziej dojrzałe mają wyższy indeks glikemiczny niż owoce mniej dojrzałe.

Staraj się przygotowywać posiłki na parze, gotować, dusić. Wtedy dostarczysz mniej kilokalorii i masz szansę na zmniejszenie masy ciała. To wynika z tego, iż do smażenia zwykle dodaje się sporą ilość tłuszczu. Tłuszcz jest najbardziej kaloryczny. Nie oznacza to, że trzeba z niego rezygnować. W żadnym wypadku. Po prostu zwiększa się o wiele bardziej prawdopodobieństwo przekroczenia bilansu dziennego.

Do posiłków warto dodawać takie przyprawy jak cynamon, kurkuma, pieprz, chilli – są to przyprawy, które mogą poprawiać tempo przemiany materii. Poza tym są bogate w antyoksydanty. Odpowiadają one za ochronę komórek przed powstawaniem wolnych rodników. Te (i nie tylko te) przyprawy wpływają na regulowanie poziomu glukozy w organizmie. Ta samo warto spróbować pić herbatę z morwy białej. Picie herbaty z morwy białej pomaga w walce ze zbyt wysokim poziomem glukozy. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat diety stosowanej w celiakii?

Należy oczywiście ograniczyć słodycze oraz wysoko przetworzone jedzenie, fast-foody. Takie jedzenie najlepiej jest zjadać sporadycznie – od święta i tylko z umiarem. Zdecydowanie bardziej poleca się przygotowywać samemu zdrowe wersje słodyczy, produktów gotowych i fast-foodów w zdrowszych wersjach. Wystarczy zamienić parę składników i zdrowszy deser gotowy. Cukier wymień na zamienniki cukru. Idealnym zamiennikiem cukru jest erytrytol. Erytrytol ma indeks glikemiczny równy 0. Nie dostarcza on także żadnych kilokalorii. Trzeba jednak uważać przy przygotowywaniu posiłków z erytrytolem. Nadmiar erytrytolu ma działanie przeczyszczające – warto o tym wiedzieć. Ponadto ma lekko chłodnawy i gryzący smak, jeśli doda się go za dużo. W odpowiednich ilościach nie czuć wielkiej różnicy omiędzy erytrytolem a cukrem. Poza erytrytolem dobry jest też ksylitol, stewia albo maltitol.

Leczenie cukrzycy

Poza jedzeniem przy cukrzycy, które stanowi główny lek na wyrównanie poziomu glukozy i insuliny istnieją także inne ważne czynniki. Wpływają one także na to, w jaki sposób organizm będzie reagował na poszczególne produkty żywnościowe.

Aktywność fizyczna jest tym czynnikiem, który jest zalecany do diety przy cukrzycy. Warto zacząć od lekkich aktywności, na przykład od spacerów czy marszobiegów. Nie muszą to być długie aktywności. Wystarczy już nawet 30 minut, by korzystnie wpływać na poziom glukozy we krwi.

Zawsze najpierw warto próbować wyrównać poziom glukozy i insuliny za pomocą odpowiedniego odżywiania oraz zmiany stylu życia (z siedzącego i leniwego na bardziej aktywny). Gdyby te sposoby nie dawały odpowiedniego skutku i faktycznie te dwa czynniki byłyby poprawnie wykonywane, wtedy można cukrzycę także leczyć lekami.

Konsekwencje nieleczonej cukrzycy

Jak każda choroba nieleczona cukrzyca prowadzi do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych. Zły poziom glukozy w organizmie może prowadzić do: utraty wzroku, stopy cukrzycowej i amputacji kończyn, choroby i stany zapalne w obrębie zębów i dziąseł, bardzo częste infekcje, między innymi infekcje grzybicze. Zwiększa się ryzyko powstania nowotworów, impotencji lub uszkodzenia nerwów.

Zarówno zbyt niski, jak i zbyt wysoki poziom glukozy w organizmie niesie za sobą bardzo poważne skutki zdrowotne, które niekiedy mogą prowadzić nawet do śpiączki lub śmierci. Bardzo często objawy dotyczące nieprawidłowej glikemii są ignorowane. Niestety, wszystkie działania, które podejmujemy w związku z dietą czy aktywnością, przekładają się na efekty, które będą za kilka/-naście/-dziesiąt lat. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy jak bardzo nieprawidłowe odżywianie i brak ruchu wpływa na pogorszenie zdrowia.

Najlepsza dieta dla chorych na cukrzycę to przede wszystkim dieta urozmaicona. Ilość posiłków nie ma większego znaczenia. Może to być pięć posiłków, mogą być także trzy posiłki. Najlepsza dieta to dieta, która jest dostosowana indywidualnie do osoby. Warto obniżyć podaż węglowodanów, a zwiększyć podaż białka oraz tłuszczu. Trzeba jednak wybierać mądrze.

Jeżeli nie radzisz sobie z odpowiednim odżywianiem w cukrzycy, skorzystaj z pomocy specjalisty. Każdy organizm jest inny i żywienie wraz ze stylem życia trzeba dostosować indywidualnie.