Witarianizm - opis, zasady, jadłospis, przykładowe przepisy, porady
Dieta witariańska jest sposobem odżywiania, polegającym na spożywaniu produktów spożywczych, które nie są poddawane obróbce termicznej. W dużej części przypadków dieta witariańska, określana inaczej jako dieta surowa, jest połączona z dietą wegetariańską, ale nie są to niezbędne zasady. Co to jest witarianizm, jakie są jego podstawowe założenia i dla kogo jest szczególnie niewskazany?
Jeśli szukasz więcej porad i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu przepisy dietetyczne.
Z tego artykułu dowiesz się:
Co to jest dieta witariańska
Witarianizm – podstawowe zasady
Dieta witariańska, nazywana również często dietą surową lub dietą raw zakłada włączenie do jadłospisu produktów spożywczych, których nie będziemy podgrzewać wcześniej do temperatury wyższej niż 42 stopnie Celsjusza. Zwolennicy diety twierdzą, że najzdrowsze są produkty w wersji surowej, natomiast ich gotowanie niszczy większość witamin, enzymów, substancji mineralnych oraz innych składników odżywczych. Produkty surowe powinny stanowić minimum 70% naszego dziennego jadłospisu.
Witarianizm jest często połączony z dietą wegetariańską lub wegańską, jednak w niektórych przypadkach dopuszczalne jest jedzenie surowego mięsa (na przykład w postaci tatara) lub surowych ryb.
Według twórcy diety, produkty powinny pochodzić najlepiej z upraw ekologicznych, nie należy również stosować artykułów mrożonych, pasteryzowanych, homogenizowanych, smażonych, pieczonych, grillowanych, konserwowych czy marynowanych.
Surowa dieta witariańska została stworzona przez nowojorskiego finansistę Paula Nisona, który z dietetyką i medycyną nie miał za wiele wspólnego, a zasady diety ustalił w oparciu o własne problemy zdrowotne i żywieniowe doświadczenia.
Co jeść na diecie witariańskiej?
Zgodnie z zasadami diety witariańskiej należy spożywać produkty, które nie wymagają obróbki termicznej. Są to przede wszystkim:
- warzywa i owoce świeże oraz suszone,
- orzechy (włoskie, laskowe, nerkowce, brazylijskie, piniowe, makadamia), migdały, nasiona, pestki (dynia, słonecznik, siemię lniane, sezam),
- kiełki,
- oleje roślinne tłoczone na zimno,
- grzyby,
- świeże i suszone zioła, przyprawy,
- niektóre produkty nabiałowe.
W niektórych przypadkach dopuszczalne jest również spożywanie jajek, miodu, mięsa, ryb i owoców morza (o ile nie wybieramy wegetariańskiego lub wegańskiego wariantu diety).
Dieta witariańska nie musi być jednostajna i nudna. Wśród potraw, które mogą wychodzi w ich skład można wymienić między innymi: sałatki, surówki, koktajle, smoothie, puddingi, budynie na bazie owoców i warzyw, surowe przekąski warzywne, pasty warzywne, świeżo wyciskane soki owocowe i warzywne, zupy typu chłodnik.
Surowa dieta witariańska – produkty niewskazane
Równie istotne jak to, co jeść na diecie witariańskiej jest fakt, jakich produktów powinniśmy unikać, jeśli planujemy zastosować się do jej zasad. Z uwagi na rezygnację z obróbki termicznej należy wyeliminować z codziennego menu produkty zbożowe (kasze, ryże, makarony, mąkę, pieczywo), nasiona roślin strączkowych (fasola, groch, soczewica, ciecierzyca, soja, bób), a w większości przypadków także mięso i ryby. Niewskazane jest również spożywanie produktów wysoko przetworzonych. Produkty mleczne są dopuszczalne, ale z uwagi na rezygnację z obróbki termicznej wskazane są jedynie wyroby niepasteryzowane oraz takie, których proces produkcji nie dopuszcza temperatury wyższej niż 42 stopnie Celsjusza.
W przypadku wyboru wariantu witarianizmu w wersji wegańskiej, należy wyeliminować z menu wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego (mięso, ryby, owoce morza, mleko i jego przetwory, a także miód).
Witarianizm – najczęstsze opinie i spodziewane efekty
Dieta witariańska – jaki ma wpływ na nasze zdrowie?
Surowa dieta witariańska stanowi kontrowersyjny sposób odżywiania. Wśród korzystnych efektów jej zastosowania zwolennicy wymieniają pozytywny wpływ na odchudzanie oraz oczyszczanie organizmu, jak również przywrócenie równowagi kwasowo-zasadowej. Ten sposób odżywiania nie jest jednak zalecany przez lekarzy oraz dietetyków, brak również wiarygodnych dowodów na szczególne efekty odchudzające. Pozytywny wpływ na odchudzanie może w tym przypadku wynikać z wysokiej zawartości błonnika pokarmowego w diecie, jak również niskiego ładunku glikemicznego przygotowywanych dań, jednak elementy takie można zastosować również w innych, lepiej zbilansowanych modelach żywieniowych.
Dieta witariańska z uwagi na ograniczoną ilość wykorzystywanych produktów spożywczych, może doprowadzić do powstania niedoborów pokarmowych, które mogą skutkować wystąpieniem anemii, osteoporozy czy zaburzeń miesiączkowania. Osoby stosujące witarianizm spożywają na ogół za mało białka, mogą wystąpić u nich również niedobory niektórych witamin oraz składników mineralnych, przykładowo witaminy B12, żelaza, cynku czy wapnia.
W przypadku wariantu diety dopuszczającego spożywanie mięsa (w tym przypadku w wersji surowej), rośnie ryzyko pojawienia się groźnych chorób: salmonelli, tasiemczycy lub toksoplazmozy. Sprawdź także ten artykuł: Dieta rozdzielna - zasady, działanie, efekty, porady dietetyka.
Witarianizm a frutarianizm
Jedną z odmian witarianizmu jest frutarianizm czyli model żywieniowy opierający się jedynie na jedzeniu owoców. Frutarianizm stanowi jeszcze bardziej radykalną odmianę tego sposobu odżywiania, dlatego nie jest polecanym sposobem żywienia. Wprawdzie niektórzy zwolennicy frutarianizmu twierdzą, że wspiera ona odchudzanie i oczyszczanie organizmu, jednak jako dieta niskokaloryczna i niedoborowa może szybko prowadzić do powstania efektu jo-jo.
Niektóre osoby, zastanawiając się co to faktycznie jest witarianizm, określają go zamiennie jako dieta bez chleba. Nie jest to do końca prawda. Dieta bez chleba zakłada rezygnację z pieczywa, dopuszcza jednak spożywanie innych produktów zbożowych. W przypadku witarianizmu należy zrezygnować ze wszystkich zbóż, dlatego nie powinien on być stosowany zamiennie z dietą bez chleba.
Dieta witariańska – przykładowy jadłospis
Śniadanie
Pudding chia na mleku roślinnym z owocami jagodowymi.
Drugie śniadanie
Koktajl z zielonych warzyw z dodatkiem orzechów włoskich, banana i oleju lnianego.
Obiad
Spaghetti z cukinii z orzeszkami pinii i oliwą z oliwek.
Kolacja
Sałatka z roszponki, pomidorów, czerwonej cebuli i pestek dyni.