Flexitarianizm - na czym polega, zasady, przepisy, efekty, porady
Flexitarianizm jest rodzajem diety wskazanej dla osób, które chcą zmniejszyć ilość produktów pochodzenia zwierzęcego w jadłospisie, nie są jednak gotowe na całkowite odstawienie mięsa. Zasady takiego menu są w dużej mierze zbieżne z zasadami zdrowego odżywiania, dlatego jest uznawany za styl żywienia bezpieczny dla zdrowia oraz posiadający korzystne działanie dla środowiska.
Jeśli szukasz więcej porad i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu przepisy dietetyczne.
Z tego artykułu dowiesz się:
Na czym polega flexitarianizm?
Dieta flexi – podstawowe zasady
Dieta fleksitariańska, określana często również skrótem diety flexi zakłada znacznie ograniczenie w codziennym menu mięsa i jego przetworów. Nazwa pochodzi do dwóch angielskich słów: „flexible” oraz „wegetarian”, co możemy w wolnym tłumaczeniu określać jako elastyczny wegetarianizm. Ten typ odżywiania nie polega na całkowitej rezygnacji z produktów pochodzenia zwierzęcego, ale na znacznym ich ograniczeniu. Znacząco zwiększa to wartość zdrowotną diety oraz wpływa korzystnie na przeciwdziałanie wielu chorobom dietozależnym.
Czy warto ograniczać mięso?
Nadmiar produktów mięsnych negatywnie oddziałuje nie tylko na nasze zdrowie, ale również na kondycję całej planety.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz działająca w jej ramach Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem zaliczyła przetworzone mięso do produktów o potencjale rakotwórczym (obok przykładowo papierosów, spalin czy azbestu). Wskazuje się w tym przypadku głównie na produkty przetworzone, nie wymaga się również całkowitej rezygnacji z mięsa, ale znaczne ograniczenie jego spożycia.
Ograniczenie spożycia produktów mięsnych może również sprzyjać zmniejszeniu liczby chorób układu krążenia, nadwagi i otyłości, cukrzycy i innych chorób dietozależnych.
Poza wartością zdrowotną, należy zwrócić również uwagę na wartość ekologiczną. Hodowla mięsa wymaga zużywania bardzo dużej ilości wody, problemem są również zanieczyszczenia pochodzące z farm, a także zwiększona emisja gazów cieplarnianych.
Flexitarianizm – jakie produkty warto wprowadzić do menu?
Ograniczając produkty mięsne w diecie należy zadbać o to, żeby znalazła się w niej odpowiednia ilość żywności bogatej w białko, żelazo oraz inne cenne składniki. Przepisy kulinarne w naszym menu powinny zawierać takie artykuły jak:
- Warzywa strączkowe, które dostarczają wartościowego białka, błonnika oraz witamin i składników mineralnych. Jadłospis warto wzbogacić o fasolę, groch, soczewicę, ciecierzycę czy soję.
- Produkty zbożowe, ze znaczną przewagą tych z pełnego ziarna. W naszym codziennym menu zaplanujmy między innymi kasze (gryczana, jęczmienna pęczak, bulgur, jaglana), ryże (zwłaszcza brązowy, dziki czy basmati), pełnoziarniste makarony, naturalne płatki zbożowe orz pieczywo z pełnego przemiału.
- Zdrowe źródła tłuszczów: oleje roślinne (szczególnie olej rzepakowy i olej lniany), oliwa z oliwek, awokado, siemię lniane, nasiona chia, pestki dyni i słonecznika, sezam, mak, orzechy oraz migdały.
- Sezonowe warzywa i owoce, które dostarczą nam wiele witamin oraz składników mineralnych.
Dieta fleksitariańska dopuszcza również spożywanie jaj, produktów nabiałowych (fermentowane produkty mleczne, sery twarogowe) oraz ryb. Mięso, stosowane okazjonalnie, powinno pochodzić ze sprawdzonych, dobrych hodowli.
Dieta flexi – czego unikać komponując codzienny jadłospis?
Model żywieniowy oparty na zasadach flexitarianizmu nie oznacza jednak, że możemy jeść wszystko. Jako zdrowy sposób odżywiania zakłada eliminację z menu takich produktów jak:
- żywność wysoko przetworzona, zawierająca dużo konserwantów, sztucznych barwników oraz wzmacniaczy smaku i aromatu,
- dania typu fast food.
- produkty zawierających dużo cukru, oczyszczone węglowodany, słone przekąski.
- słodkie i gazowane napoje, alkohol oraz inne używki.
Jeśli interesuje cię tematyka diet, sprawdź także ten artykuł z zasadami diety wysokowęglowodanowej.
Flexitarianizm – opinie oraz wpływ na zdrowie
Czy dieta flexitariańska jest dobra dla każdego?
Ten typ odżywiania jest wskazany praktycznie dla każdego. Dieta opiera się na ogólnych zasadach zdrowego odżywiania, nie eliminując z menu żadnych istotnych składników pokarmowych. Jej zasady są również w dużej mierze zgodne z założeniami diety śródziemnomorskiej czy diety DASH, które od wielu lat uznawane są za najzdrowsze diety świata.
Planując wdrożenie flexitarianizm możemy spotkać się z wieloma pozytywnymi opiniami. Dieta uznawana jest za łatwą do zastosowania, szybką, a także elastyczną, co jest szczególnie sygnalizowane przez osoby, które chcą odżywiać się zdrowiej, ale nie chcą rezygnować z okazjonalnego spożywania mięsa. Bardzo istotny jest również jej korzystny wpływ na nasze zdrowie.
Jakie działanie ma dieta flexi?
Dieta fleksitariańska jest uznawana za jedną z najzdrowszych diet, z uwagi na bogactwo substancji odżywczych, a zarazem ograniczanie tych mniej wartościowych. Ten typ odżywiania pomaga zwłaszcza w profilaktyce oraz wspomaganiu leczenia chorób dietozależnych. Wskazuje się zwłaszcza na jej pozytywnie działanie w zakresie:
- unormowania gospodarki węglowodanowej, insulinooporności, cukrzycy typu 2,
- zapobiegania rozwojowi nadciśnienia tętniczego, zmian miażdżycowych, zaburzeń lipidowych oraz innych chorób układu sercowo-naczyniowego,
- przeciwdziałania nadwadze i otyłości, a także pomocy w redukcji zbyt wysokiej masy ciała,
- poprawie trawienia oraz zapobiegania rozwojowi stłuszczenia wątroby.
Z uwagi na zakwalifikowanie przetworzonego mięsa do grupy artykułów potencjalnie kancerogennych, przypisuje się jej również znaczną rolę w profilaktyce antynowotworowej.
Czy stosowanie flexitarianizmu jest bezpieczne?
Dieta fleksitariańska jest oparta na ogólnych, zalecanych zasadach odżywiania, dlatego jej stosowanie uznaje się za całkowicie bezpieczne dla naszego zdrowia.
Dietę flexitariańską można również stosować w połączeniu z innymi dietami, na przykład dietą śródziemnomorską, dietą na płodność czy dietą bez chleba. Dieta na płodność jest zgodna w dużej mierze z zasadami diety flexi, ponieważ zakłada spożywanie większej ilości nieprzetworzonych produktów roślinnych, z ograniczeniem tłuszczów zwierzęcych. Dieta na płodność powinna uwzględniać również normalizację masy ciała oraz uwzględniać regularną aktywność fizyczną, wartościowy sen, a także ograniczanie nadmiaru stresu.
W połączeniu z dietą flexi może być również stosowana dieta bez chleba, która nie musi polegać na eliminacji wszystkich węglowodanów z jadłospisu. Klasyczna dieta bez chleba zakłada wykluczenie z codziennego menu przede wszystkim pieczywa, choć w niektórych jej odmianach rezygnuje się również z innych produktów, takich jak na przykład makarony, pszenica czy ziemniaki.
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku stosowania diet eliminacyjnych, takich jak na przykład dieta kopenhaska czy frutarianizm. Frutarianizm jest najbardziej radykalną formą wegetarianizmu, w którego menu są jedynie owoce. Choć w przypadku niektórych odmian frutarianizmu dopuszczalne są również produkty oleiste czy warzywa, to jest to mocno niedoborowy sposób żywienia, co kłóci się z ideą diety fleksitariańskiej.