Dieta sokowa - zasady, działanie, skuteczność, opinie
Dieta sokowa to jedna z popularniejszych w ostatnim czasie rodzajów diet, która ma celu oczyszczenie organizmu z toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. Jest odmianą diety owocowej i warzywnej, różni się od nich jedynie konsystencją spożywanych produktów. Oczyszczająca dieta sokowa nie powinna jednak trwać zbyt długo, ponieważ nie dostarcza naszemu organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Czym są diety sokowe i jakie są przeciwwskazania do ich stosowania?
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu dietetyczne przepisy.
Z tego artykułu dowiesz się:
Dieta sokowa – na czym polega?
Dieta sokowa – najważniejsze założenia
Założeniem jadłospisu, który obejmuje diety sokowe, jest zastąpienie tradycyjnych posiłków sokami przygotowywanymi z warzyw i owoców. Soki stanowią podstawowy element diety, unikamy natomiast pokarmów stałych. Dieta zakłada picie świeżo wyciskanych soków owocowych i warzywnych. Jadłospis uzupełnić należy niegazowaną wodą mineralną, kawa i herbata są niewskazane. Najlepsza dieta sokowa jest z założenia dietą bardzo niskokaloryczną, dlatego nie należy jej stosować przez dłuższy czas.
Dzień powinniśmy zacząć od wypicia szklanki ciepłej wody z cytryną, a następnie zaplanować 5-6 posiłków zawierających soki owocowe i warzywne.
Soki mogą być przyrządzane z owoców lub warzyw, mogą również być mieszane. W związku z zaleceniami żywieniowymi występującymi w Piramidzie Zdrowego Żywienia (według której 75% zalecanej dawki warzyw i owoców powinny stanowić warzywa), większość soków powinna występować w wersji warzywnej, jedynie z dodatkiem owoców. Przepisy na soki nie uwzględniają dodatku płatków zbożowych, produktów nabiałowych czy źródeł tłuszczu, takich jak oliwa z oliwek, awokado, orzechy czy pestki.
Choć wiele firm cateringowych proponuje gotowe diety sokowe, to z powodzeniem możemy je przeprowadzić również w domu. Co więcej, przygotowywanie wyciskanych soków samodzielnie w domu ma tę przewagę, że dokładnie wiemy, co do nich dodajemy. To najlepsza metoda na ograniczenie ryzyka wystąpienia w sokach niekorzystnych związków, gdyż do diety sokowej najlepiej wybierać warzywa i owoce z upraw ekologicznych.
Planując wprowadzić dietę opartą na sokach owocowych i warzywnych, warto się do tego wcześniej przygotować. Przez kilka dni poprzedzających oczyszczanie należy zastosować lekkie menu oparte na sałatkach warzywnych, lekkich zupach, tak aby płynnie przejść na jadłospis z sokami. Warto zrezygnować z dań ciężkostrawnych, potraw typu fast food, nabiału, mięsa, cukru i słodyczy, słodzonych napojów i alkoholu. Również wyjście z diety powinno być łagodne, dlatego należy stopniowo wprowadzać lekkostrawne posiłki stałe.
Do jadłospisu diety sokowej nie włączamy produktów zbożowych, nabiału, mięsa i ryb, olejów, pestek, nasion i orzechów, bazuje ona jedynie na warzywach i owocach.
Najlepsza dieta bogata w soki to ta stosowana wiosną i latem, ponieważ to właśnie wtedy mamy najbogatszą ofertę świeżych owoców i warzyw, które dodatkowo w sezonie mają najwięcej wartości odżywczych.
Ile dni trwa oczyszczająca dieta warzywna?
Najlepsza dieta sokowa to dieta maksymalnie tygodniowa, choć lepszą opcją jest, jeśli trwa jeszcze krócej (3 do 5 dni). Jest dietą mocno niedoborową, dlatego nie powinno się jej stosować przez większą ilość dni, tak aby nie dopuścić do powstania niedoborów pokarmowych. Uznaje się, że diety sokowe można stosować raz na trzy miesiące, ale zawsze wcześniej lepiej poradzić się lekarza.
Ile można schudnąć na diecie sokowej?
Tygodniowa dieta oparta na sokach pozwala na utratę kilku kilogramów, ale ciężko jest określić, ile to będzie konkretnie. Zrzucenie nadmiernych kilogramów zależy od stanu zdrowia danej osoby, jej dotychczasowej diety, płci, wieku, parametrów ciała i codziennej aktywności fizycznej. Pamiętajmy również, że kilogramy, które tracimy w tak krótkim czasie to najczęściej nadmiar wody, a nie nadmierna tkanka tłuszczowa.
Choć dieta sokowa reklamowana jest jako świetny sposób na odchudzanie, to niekoniecznie może zadziałać w sposób, który będzie dla nas satysfakcjonujący. Niska kaloryczność diety powoduje, że praca naszego układu metabolicznego ulega spowolnieniu, przez co pojawia się o wiele większe ryzyko, że szybko ponownie przybierzemy na wadze. Najlepsza dieta na odchudzanie to zdecydowanie sposób odżywiania, który zawiera wszystkie niezbędne składniki pokarmowe oraz dostarcza nam odpowiednich ilości substancji odżywczych. Sprawdź także zebrane w tym miejscu przepisy w diecie redukcyjnej.
Rodzaje diet z sokami warzywnymi i owocowymi
Istnieje wiele rodzajów diet z sokami w roli głównej. Diety sokowe, które są wykorzystywane najczęściej to między innymi:
- diety w oparciu o ilość dni: 1-dniowa, 2-dniowa, tygodniowa lub 14-dniowa, kiedy drugi tydzień jest już okresem powolnego wprowadzania pokarmów stałych,
- oparte na sokach owocowych, owocowo-warzywnych lub typowa dieta sokowa warzywna,
- diety, w których dopuszczalna jest niewielka ilość warzyw i owoców w formie stałej,
- o zróżnicowanej wartości kalorycznej, uzależnionej od konkretnej osoby.
Dieta oparta na sokach – plusy i minusy
Zalety diety sokowej
Niewątpliwą zaletą diety sokowej jest krótki czas jej stosowania i łatwość przyrządzania soków. Także produkty potrzebne do jej realizacji nie są zbyt kosztowne i nie jest ich zbyt wiele. Ważną rzeczą jest jedynie to, żeby w miarę możliwości kupować warzywa i owoce z ekologicznych upraw.
Według twórców diety działa ona oczyszczająco na organizm, dodaje energii, poprawia samopoczucie, a także usprawnia procesy trawienia i pozytywnie działa na pracę jelit.
Warzywa i owoce są dobrym źródłem witamin, składników mineralnych oraz antyoksydantów, które spowalniają procesy starzenia i zapobiegają rozwojowi nowotworów.
Słabe strony diety bogatej w soki
Dieta sokowa ma jednak niestety również sporo wad. Jakie wymieniane są najczęściej?
- jest słabo zbilansowana pod względem składników odżywczych: białek, tłuszczów, witamin i składników mineralnych,
- zawiera zbyt małą ilość kalorii, przez co spowalnia metabolizm i utrudnia proces zrzucania nadmiernych kilogramów,
- jest mało sycąca, przez co często pojawia się uczucie głodu,
- może powodować osłabienie, zawroty głowy, problemy z pamięcią i koncentrację, pogorszenie nastroju,
- zaprzestanie aktywności fizycznej podczas stosowania diety może sprzyjać zastojom w odchudzaniu.
Dieta sokowa – przeciwwskazania
Kto nie powinien stosować diety sokowej
Dieta oparta na sokach owocowych i warzywnych to dieta mocno niedoborowa. Choć same warzywa i owoce zawierają dużo składników odżywczych, to w jadłospisie brakuje białka, zdrowych źródeł tłuszczu, wielu witamin i składników mineralnych.
Diety sokowe nie są wskazane dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, dzieci i młodzieży oraz osób starszych. Nawet najlepsza dieta bogata w soki nie jest polecana dla osób chorych na cukrzycę, schorzenia nerek i wątroby, choroby tarczycy czy cierpiących na anemię.
Dieta sokowa a refluks żołądkowy
Wątpliwości czasami budzi fakt, czy stosowana dieta w refluksie wyklucza wprowadzenie diety sokowej. W takim przypadku wszystko zależy od stanu zdrowia i objawów chorego. Dieta w refluksie zakłada rezygnację z soków na bazie pomidorów, dlatego warto stosować inne warzywa i dokładnie obserwować swój organizm. W przypadku wystąpienia niekorzystnych objawów należy przerwać dietę.
Dieta oparta o soki a styl życia
W czasie stosowania diety opartej na sokach należy ograniczyć intensywną aktywność fizyczną, stawiając raczej na spacery, pływanie, jogę czy techniki relaksacyjne.
Przepisy na soki – wersja owocowa i warzywna
Jak przyrządzić wartościowy sok
Choć soki owocowe są często smaczniejsze od tych warzywnych, to powinniśmy włączyć do przepisów jednak więcej warzyw. Aby przyzwyczaić się do smaku warzywnych soków, warto początkowo włączać jarzyny o neutralnym smaku, np. sałatę, liście jarmużu czy awokado. W pierwszym dniu możemy dodawać procentowo więcej owoców, stopniowo zmniejszając ich udział kosztem warzyw.
Warzywami szczególnie polecanymi w diecie sokowej są marchew, buraki, sałata, biała rzodkiew i pomidory, ponieważ są źródłem wielu cennych wartości odżywczych.
Przyrządzając sok warzywno-owocowy zadbajmy o to, żeby znalazły się tam produkty o różnych barwach i z odmiennych grup warzyw, między innymi warzyw liściastych, kapustnych, psiankowatych czy cebulowych. Każda z tych grup charakteryzuje się innymi właściwościami zdrowotnymi, podobnie jak owoce i warzywa o różnych kolorach mają odmienne korzyści dla zdrowia.
Co można dodać do soku?
W niektórych odmianach diet można do soków dodawać produkty dostarczające zdrowych tłuszczów (orzechy, nasiona, pestki, siemię lniane, nasiona chia) oraz soki z warzyw kiszonych.
Dieta sokowa jest restrykcyjnym sposobem odżywiania, który polega na zastąpieniu tradycyjnych posiłków sokami owocowymi i warzywnymi. Ze względu na brak w niej podstawowych składników pokarmowych, takich jak białka i tłuszcze, może być stosowana nie dłużej niż przez 7 dni. Zanim przejdziemy na dietę sokową, zawsze należy poradzić się wcześniej lekarza, tak aby nie dopuścić do pogorszenia stanu zdrowia.