Dieta przed kolonoskopią - charakterystyka, zasady, porady
Odpowiednia dieta przed kolonoskopią to niezbędny element dobrego przygotowania przed tym zabiegiem. Badanie kolonoskopii jest wskazane w chorobach jelit, zaparciach, biegunkach, a także anemii spowodowanej niedoborem żelaza. Kolonoskopia pomaga we wczesnym wykryciu zmian chorobowych występujących w jelicie grubym. Bardzo ważnym aspektem w przypadku tego badania jest odpowiednie przygotowanie, którego nieodłącznym elementem jest właściwy sposób odżywiania.
Jeśli szukasz więcej porad i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu zasady diet.
Z tego artykułu dowiesz się:
Jaka dieta przed kolonoskopią
Jak przygotować się do badania?
Kolonoskopia jest badaniem endoskopowym dolnego odcinka przewodu pokarmowego, które polega na wprowadzeniu do jelita grubego kolonoskopu, giętkiego przewodu zakończonego kamerą. Zabieg kolonoskopii pozwala dokładnie ocenić stan jelita grubego, pobrać wycinki do analizy histopatologicznej, a także usunąć ewentualne polipy. Badanie jest pomocne u osób z chorobami jelita grubego, stanami zapalnymi jelit, zaparciami, częstymi biegunkami, niedokrwistością wynikającą z niedoboru żelaza, a także w przypadku uchyłków jelita grubego. Dobre przeprowadzenie zabiegu kolonoskopii pozwala na szybką diagnostyką oraz wczesne włączenie ewentualnego leczenia.
Bardzo ważne dla skuteczności badania jest odpowiednie przygotowanie się do niego, ponieważ znacznie poprawia to zarówno przeprowadzenie zabiegu, jak i uzyskanie wiarygodnych wyników. Jak przygotować się do badania? Dobre przygotowanie dotyczy zarówno właściwej diety, jak i odstawienia niektórych leków. W tym celu zawsze należy wcześniej poradzić się lekarza prowadzącego.
Co można jeść przed zabiegiem
Konkretna dieta przed kolonoskopią zależy w dużej mierze od zaleceń ośrodka, w którym planujemy przeprowadzić badanie, dlatego w pierwszej kolejności powinniśmy zapoznać się z jego zasadami. Według najnowszych zaleceń zmianę diety przed zabiegiem wystarczy wprowadzić na dzień przed jego przeprowadzeniem, jednak wiele ośrodków sugeruje dłuższe przygotowanie, które często ma duży wpływ na dobre i skuteczne badanie.
Wstępna dieta przygotowująca do zabiegu kolonoskopii jest wskazana najczęściej na 7 lub 14 dni przed badaniem, a przykładowy jadłospis zawiera przede wszystkim jedzenie lekkostrawne. W przepisach kulinarnych powinniśmy stopniowo ograniczać produkty bogate w błonnik pokarmowy oraz pestki i nasiona, które mogą pozostawać w przewodzie pokarmowym przez dłuższy czas i zaburzać przeprowadzenie oraz wyniki badania.
Na kilka dni przed badaniem należy wykluczyć z jadłospisu owoce pestkowe (truskawki, maliny, winogrona, porzeczki), a także ziemię lniane, wszelkiego rodzaju nasiona oraz pieczywo z ziarnami.
Dwa dni przed kolonoskopią należy wprowadzić dietę ubogoresztkową, w której przykładowy jadłospis zawiera przepisy obejmujące produkty z niską zawartością błonnika. Dozwolone artykuły spożywcze, które można jeść to między innymi: białe pieczywo pszenne, jasne makarony, biały ryż, gotowane chude mięso i ryby, zupy w formie kleików, delikatne buliony.
Unikać powinniśmy warzyw, owoców, kasz, pełnoziarnistego i ciemnego pieczywa, tłustych potraw, zup warzywnych, przecieranych soków. Sprawdź także ten artykuł na temat zasad diety 1500 kcal.
Czego należy unikać?
Przed zabiegiem kolonoskopii nie wolno spożywać jedzenia zawierającego duże ilości błonnika, do którego należą między innymi: pieczywo pełnoziarniste, kasze, makarony z pełnego ziarna, brązowy ryż, warzywa, owoce, nasiona roślin strączkowych, naturalne płatki zbożowe czy otręby. Wyeliminować powinniśmy także przepisy kulinarne zawierające nabiał, tłuste mięso i ryby.
Należy również pamiętać o piciu odpowiedniej ilości płynów. Poza najbardziej wskazaną niegazowaną wodą mineralną możemy ująć w przykładowym jadłospisie również ziołowe oraz owocowe herbatki, słabą herbatę czarną, kawę, mleko, jak również dozwolone soki warzywno-owocowe i koktajle.
Na jeden dzień przed badaniem powinna być zastosowana dieta płynna, w przypadku której dopuszczalne jest jedzenie jedynie posiłków w formie płynnej, co sprawia, że sprawniej oczyszcza się nasz organizm, a kolonoskopia jest bardziej wiarygodna. Osoby, czekające na zabieg mogą spożywać zupy bez warzyw oraz innych dodatków, soki owocowe bez miąższu, herbatę, kawę oraz niegazowaną wodę mineralną.
Dieta płynna nie powinna być stosowana przez długi czas, ponieważ przy tej formie spożywania posiłków nie jesteśmy w stanie zapewnić sobie odpowiednich ilości składników odżywczych, niezbędnych dla zachowania pełni zdrowia.
W dniu badania powinniśmy już być na czczo, dopuszczalne spożycie płynów jest uzależnione od ośrodka, w którym wykonujemy badanie, ale w większości przypadków nie należy już przyjmować żadnych płynów na cztery godziny przed planowanym zabiegiem.
Co można jeść po zabiegu kolonoskopii
Równie ważną kwestią, jak dieta przed zabiegiem kolonoskopowym jest to, kiedy i co zjemy już po przeprowadzonym badaniu. Choć nie ma dokładnych wytycznych odnośnie spożywanych potraw, to przyjmuje się, że minimum przez dwie godziny po badaniu powinniśmy powstrzymać się od jedzenia. W późniejszym okresie teoretycznie możemy wrócić do swojego standardowego sposobu odżywiania, jednak z uwagi na lekkostrawny jadłospis w czasie przygotowania do zabiegu, warto zastosować jego założenia również w ciągu kilku pierwszych dni po nim. W przeciwnym razie może nas dotknąć szereg niekomfortowych dolegliwości, takich jak: bóle brzucha, niestrawność, zaparcia czy wzdęcia.
W tym czasie unikać powinniśmy potraw ciężkostrawnych, smażonych, z wysoką zawartością tłuszczu, a także produktów pełnoziarnistych. W kolejnych dniach, stopniowo, możemy zmieniać naszą dietę, jednak warto wykorzystać ten czas i pozostawić w swoim codziennym menu część lżejszych, zdrowszych potraw.
Polecane i niewskazane diety przed kolonoskopią
Przygotowanie do badania – polecane diety
Najbardziej polecanym sposobem odżywiania stosowanym przed zaplanowanym zabiegiem kolonoskopii jest tak zwana dieta bezresztkowa. Jest to dieta stosowana również jako jadłospis łagodzący przy chorobach jelita grubego, przykładowo przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, chorobie Leśniowskiego – Crohna czy nowotworach jelita grubego. Dietę bezresztkową stosuje się również właśnie przed badaniem kolonoskopowym, ale również rektoskopowym czy sigmoidoskopowym.
Dieta bezresztkowa w założeniu powinna dostarczać organizmowi niezbędnych ilości składników odżywczych, takich jak białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne, ale zarazem nie podrażniać ścian jelita grubego. Jadłospis przed badaniem opiera się głównie na spożywaniu dań w formie płynnej, takich jak przecieranych lub zmiksowanych zup z dodatkiem warzyw, warzywnych i owocowych soków, słabej herbaty, zbożowej kawy oraz niegazowanej wody mineralnej.
Czy przed kolonoskopią wskazana jest dieta jabłkowa?
Dieta jabłkowa zakłada jedzenie dużych ilości jabłek, które są bogatym źródłem błonnika. Z uwagi na to, że przed badaniem kolonoskopowym nie wolno spożywać go zbyt dużo, nie powinniśmy stosować diety jabłkowej, jak i każdej innej zawierającej duże ilości błonnika pokarmowego.