Dieta cholesterolowa - opis, zasady, jadłospis, efekty
Podwyższony poziom cholesterolu we krwi może stanowić poważne obciążenie dla naszego organizmu, zwiększając ryzyko zachorowania na zawał serca bądź udar mózgu. Choć u części osób wysoki cholesterol może być kwestią genetyczną, to jednak zmiana sposobu odżywiania może pozytywnie wpłynąć na jego obniżenie. Jakie potrawy warto włączyć do naszego codziennego jadłospisu, aby utrzymać cholesterol na prawidłowym poziomie?
Jeśli szukasz więcej informacji i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły z dietetycznymi przepisami.
Z tego artykułu dowiesz się:
Dieta cholesterolowa – podstawowe zasady
Założenia diety przy wysokim cholesterolu
Dieta cholesterolowa wskazana jest dla osób, które cierpią z powodu podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi, zwłaszcza tego w wersji całkowitej oraz frakcji LDL. Wbrew pozorom ten problem nie dotyczy jedynie osób z nadwagą i otyłością, ale może również dotknąć osób szczupłych. W celu obniżenia poziomu cholesterolu warto jednak w przypadku nadwagi w pierwszej kolejności zmniejszyć masę ciała, ponieważ badania wskazują, że już obniżenie wagi o 10 kg może skutkować zmniejszeniem poziomu „złego” cholesterolu LDL o 15%, a trójglicerydów nawet o 30%.
Dieta cholesterolowa – czego nie powinniśmy jeść?
W diecie obniżającej podwyższony cholesterolu należy unikać niektórych artykułów spożywczych i potraw. Są to między innymi:
- tłuste rodzaje mięs, podroby oraz wytwarzane z nich wędliny (pasztet, salceson, przemysłowe, tłuste wędliny),
- tłuszcze pochodzenia zwierzęcego: słonina, smalec, masło, śmietana, jajka,
- produkty wysokoprzetworzone, dania typu fast food,
- węglowodany proste: cukier, słodycze, słone przekąski, produkty z białej mąki, wypieki cukiernicze, soki, napoje,
- produkty będące źródłem kwasów tłuszczowych typu trans: gotowe wyroby cukiernicze, batony, ciastka, twarde margaryny, frytki, chipsy, produkty gotowe typu fast food,
- słodkie napoje, napoje gazowane, alkohol i inne używki.
Wysoki cholesterol – jakie produkty i potrawy warto wybierać
Komponując przepisy mające na celu obniżenie poziomu cholesterolu, warto wybierać konkretne produkty spożywcze, które nie tylko pomogą go zmniejszyć, ale również poprawić funkcjonowanie całego układu krążenia. Jakie produkty są szczególnie polecane, aby obniżyć poziom cholesterolu?
- Warzywa – praktycznie wszystkie ich rodzaje, choć grupa warzyw szczególnie polecana jako obniżająca wysoki cholesterol to warzywa zielonolistne, które ze względu na wysoką zawartość kwasu foliowego, pozytywnie wpływają na układ krążenia.
- Owoce – zwłaszcza owoce jagodowe (truskawki, maliny, poziomki, jagody, borówki, jeżyny) będące bogatym źródłem cennych antyoksydantów oraz owoce cytrusowe.
- Produkty zbożowe z pełnego ziarna: grube kasze, ciemny makaron, naturalny ryż, pieczywo pełnoziarniste, naturalne płatki zbożowe.
- Warzywa strączkowe, które są dobrym źródłem błonnika, witamin, składników mineralnych oraz białka roślinnego.
- Chude mięso: indyk, kurczak, królik, cielęcina, młoda wołowina.
- Produkty będące dobrym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych: tłuste ryby morskie, orzechy, migdały, siemię lniane, oliwa z oliwek, olej rzepakowy i lniany, awokado.
Choć podstawą diety przy wysokim cholesterolu są składniki wymienione powyżej, to często polecane są również szczególne produkty, które mają na celu pomóc obniżyć jego poziom. Wymienia się wśród nich między innymi: zieloną, czarną i czerwoną herbatę, czosnek, błonnik, awokado, cynamon, płatki owsiane, nasiona babki płesznik, imbir, siemię lniane, karczocha oraz ostropest plamisty. Sprawdź także ten artykuł o zasadach diety przeciwzapalnej.
Przepisy polecane w diecie cholesterolowej
Dieta obniżająca poziom cholesterolu powinna zawierać dużą ilość warzyw, a ograniczać jedzenie produktów będących bogatym źródłem tłuszczów nasyconych. Wśród potraw, które warto jeść, można wymienić między innymi:
- wszelkiego rodzaju warzywne sałatki, najlepiej uzupełnione o chude produkty białkowe oraz zdrowe źródła tłuszczów,
- zupy zawierające dużo warzyw, dobre źródło białka oraz zdrowe tłuszcze,
- owsianki przygotowywane na bazie naturalnych płatków zbożowych z owocami jagodowymi i chudym nabiałem,
- dobrze zbilansowane dania obiadowe, zawierające źródło białka, węglowodany złożone oraz dużą ilość warzyw,
- koktajle na bazie jogurtu naturalnego, kefiru lub maślanki z dodatkiem warzyw, owoców i zdrowych tłuszczów,
- w przepisach kulinarnych warto uwzględnić zarówno warzywa w wersji surowej, jak i gotowane, duszone lub pieczone.
Przepisy diety cholesterolowej, poza odpowiednim doborem produktów, powinny uwzględniać konkretne techniki kulinarne. Unikać powinniśmy smażenia, duszenia z obsmażaniem czy pieczenia z dodatkiem tłuszczu, a zamiast tego potrawy warto gotować, gotować na parze, piec w folii lub pergaminie, dusić na wodzie.
Dieta cholesterolowa w połączeniu z innymi rodzajami diet
Czy jadłospis mający na celu obniżenie poziomu cholesterolu może być stosowany razem z innymi dietami, takimi na przykład jak dieta wrzodowa, dieta Montignaca czy dieta antyhistaminowa? Wszystko zależy od założeń danego sposobu odżywiania.
W diecie wrzodowej jadłospis zakłada spożywanie produktów lekkostrawnych ze znacznym ograniczeniem błonnika, dlatego dieta wrzodowa nie będzie korzystna jeśli chodzi o walkę z podwyższonym poziomem cholesterolu.
Dieta Montignaca, nazywana również dietą o niskim indeksie glikemicznym zawiera artykuły bardzo zbliżone do tych występujących w diecie cholesterolowej. Dodatkowa redukcja masy ciała w przypadku diety Montignaca może również korzystnie wpływać na poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi.
Specyficznym rodzajem odżywiania jest dieta antyhistaminowa, która polega na wyeliminowaniu z jadłospisu produktów zawierających histaminę. Choć niektóre produkty wykluczone z diety antyhistaminowej są zbieżne z niepożądanymi przy podwyższonym cholesterolu (na przykład sery żółte, pleśniowe i podpuszczkowe) to dieta ta wyklucza też niektóre wartościowe artykuły spożywcze.
Dieta cholesterolowa – przykładowy jadłospis
Śniadanie
Płatki owsiane z jogurtem naturalnym, orzechami nerkowca i owocami jagodowymi.
Drugie śniadanie
Sałatka z zielonych warzyw z chudym twarogiem, suszonymi pomidorami, czerwoną cebulą i oliwą z oliwek.
Obiad
Indyk pieczony w warzywach z brązowym ryżem.
Kolacja
Pieczywo pełnoziarniste z pastą z pstrąga, zielonego groszku i szczypiorku.