Dieta bogatoresztkowa - zasady, działanie, skuteczność, porady
Dieta bogatoresztkowa jest odmianą zdrowej, racjonalnej diety, obejmującą zwiększenie ilości błonnika i płynów w jadłospisie. Stosowana jest przede wszystkim w niektórych schorzeniach układu pokarmowego, na przykład przy uporczywych zaparciach. Jakie są podstawowe zasady diety bogatobłonnikowej i na co należy uważać w czasie jej stosowania?
Jeśli szukasz więcej wskazówek i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu dietetyczne przepisy.
Z tego artykułu dowiesz się:
Zasady diety bogatoresztkowej
Dieta resztkowa – podstawowe zasady menu
Wdrażając jadłospis diety resztkowej, należy pamiętać o tym, żeby ilość błonnika zwiększać stopniowo, tak aby nie dopuścić do wystąpienia niekorzystnych skutków ubocznych, takich jak wzdęcia, biegunki, zaparcia czy bolesne kolki. Trzeba również pamiętać o piciu zwiększonej ilości płynów, które usprawniają pracę układu pokarmowego.
Ilość kalorii jest uzależniona od danej osoby, nie ma jednak konieczności znacznej redukcji kalorii, co zakłada na przykład popularna dieta 1200 kcal. Dieta 1200 kcal jest dietą bardzo niskoenergetyczną i może znacząco spowolnić metabolizm, co nie jest korzystne przy diecie bogatoresztkowej. Dietę 1200 kcal powinny stosować jedynie osoby, u których ta wartość kalorii nie jest niższa niż ich podstawowa przemiana materii.
Ilość błonnika, wskazana w diecie resztkowej, powinna wynosić od 40 do 50 g na dobę, a ilość płynów powyżej 2 litrów. Wskazana jest niegazowana woda mineralna, herbaty ziołowe, a także jogurty naturalne, kefiry, maślanki, zsiadłe mleko.
Dieta bogatobłonnikowa – co warto jeść
Jakie produkty spożywcze są szczególnie wskazane w przykładowym jadłospisie? Oprócz artykułów zawierających dużą ilość błonnika należy zadbać o dobrze zbilansowaną dietę, w której znajdą się białka, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne.
Produkty, które należy jeść w przypadku diety resztkowej to między innymi:
- pieczywo pełnoziarniste, grube kasza (gryczana, jęczmienna pęczak, bulgur), razowe makarony, brązowy ryż, gruboziarniste płatki zbożowe,
- warzywa w postaci surowej, gotowanej, pieczonej, mrożonej ze szczególnym uwzględnieniem: papryki, pomidorów, marchwi, buraków, pietruszki, selera, dyni, sałaty, szpinaku,
- ziemniaki gotowane lub pieczone,
- świeże, gotowane oraz suszone owoce.
Przykładowy jadłospis nie powinien również pomijać dobrych źródeł białka (chudy nabiał, jajka, mięso drobiowe, nasiona roślin strączkowych) oraz zdrowych tłuszczów (oliwa z oliwek, olej rzepakowy, orzechy, nasiona, pestki, tłuste ryby morskie, awokado).
Przepisy diety bogatoresztkowej
Jadłospis diety bogatoresztkowej zakłada jedzenie produktów zawierających dużą ilość błonnika, uzupełnionych o wartościowe źródła białka i tłuszczów.
W sieci znajdziemy dużo przepisów kulinarnych, które ułatwią nam planowanie menu i gotowanie. Warto również zwrócić uwagę na odpowiednie techniki kulinarne, wybierając najlepiej spośród gotowania, gotowania na parze, pieczenia bez dodatku tłuszczu, duszenie bez obsmażania. Unikać powinniśmy potraw smażonych, grillowanych, pieczonych i duszonych z dodatkiem tłuszczu.
Nie należy również rozgotowywać warzyw i produktów zbożowych. Przygotowane w formie al. dente dostarczą nam więcej składników odżywczych.
Przeciwieństwem diety bogatoresztkowej jest dieta drobnoresztkowa, która zakłada znaczną eliminację błonnika w diecie. Dieta drobnoresztkowa stosowana jest w niektórych chorobach zapalnych jelit, a opiera się w dużej mierze na oczyszczonych produktach zbożowych. W diecie drobnoresztkowej nie znajdziemy produktów z pełnego przemiału, otrębów oraz warzyw i owoców bogatych w błonnik. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat diety na płaski brzuch?
Dla kogo dieta bogatoresztkowa
Zalety diety wysokobłonnikowej
Jadłospis zawierający duże ilości błonnika może wspierać pracę układu pokarmowego. Stosowany jest często przy chorobach jelit, cukrzycy, miażdżycy, a także przy podwyższonym poziomie cholesterolu we krwi, nadwadze i otyłości.
Czy dieta bogata w błonnik dobrze wpływa na nasze włosy, skórę i paznokcie? Choć teoretycznie taki sposób odżywiania ma niewiele wspólnego z kondycją naszych włosów, to w rzeczywistości może mieć na nie pozytywny wpływ. Dieta na zdrowe włosy zakłada spożywanie dużej ilości warzyw oraz produktów pełnoziarnistych i te same zalecenia pojawiają się w diecie wysokobłonnikowej.
Dieta bogatobłonnikowa - przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do stosowanie diety bogatej w błonnik są niektóre stany chorobowe, takie jak:
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, a zwłaszcza okresy jej zaostrzenia,
- występowanie stanów zapalnych w obrębie przewodu pokarmowego (zapalenie żołądka, dróg żółciowych, jelit, trzustki),
- rekonwalescencja po zabiegach chirurgicznych, szczególnie dotyczących przewodu pokarmowego.
Zwiększania ilości błonnika powinni również unikać seniorzy, u których często pojawiają się problemy z perystaltyką przewodu pokarmowego, co dieta bogatoresztkowa może jeszcze zaostrzyć. Gotowanie warzyw i owoców oraz jedzenie ich w formie przetartej lub rozdrobnionej zdecydowanie zwiększa ich strawność.
Dieta resztkowa a zaparcia
Dietę bogatoresztkową stosuje się często jako pomoc przy uciążliwych zaparciach. Odpowiednia ilość błonnika i płynów poprawia perystaltykę przewodu pokarmowego i przyspiesza przechodzenie treści pokarmowej przez jelita, zmniejszając ryzyko zaparć.
Menu bogatoresztkowe dla dzieci i młodzieży
Przepisy kulinarne dla dzieci i młodzieży mają przede wszystkim na celu dostarczenie i jak najlepsze wykorzystanie składników odżywczych, niezbędnych do rozwoju dziecka i zapewniających dzieciom pełnię zdrowia. Podwyższona ilość błonnika w diecie dziecka może upośledzać przyswajanie niektórych substancji pokarmowych, więc powinniśmy stosować ten sposób odżywiania tylko jeśli są ku temu ważne powody zdrowotne. Nie oznacza to jednak, że nie możemy zaserwować dziecku potraw bogatych w błonnik. Wskazana, zgodna z normami ilość tego składnika, będzie korzystna dla jego zdrowia.
Wysoka zawartość błonnika a dieta wysokobiałkowa
Osoby stosujące dietę wysokobiałkową mogą mieć duży problem z dostarczeniem odpowiedniej ilości błonnika. Jadłospis bazujący głównie na produktach białkowych, dostarcza o wiele mniej pełnoziarnistych produktów zbożowych, warzyw i owoców. Ponieważ dieta wysokobiałkowa może powodować powstawanie zaparć, warto złagodzić ją trochę, wprowadzając większą ilość błonnika.
Dieta bogatoresztkowa – przykładowy jadłospis
Śniadanie
Płatki owsiane z jogurtem naturalnym, otrębami, świeżymi owocami i siemieniem lnianym.
Drugie śniadanie
Chleb pełnoziarnisty z szynką drobiową, ogórkiem, pomidorem i szczypiorkiem.
Obiad
Krupnik z kaszą pęczak.
Pieczony dorsz z gotowanymi ziemniakami i surówką z sałaty i warzyw.
Kolacja
Sałatka z ciecierzycą, pomidorami i suszonymi śliwkami.
Dieta bogatoresztkowa zakłada wprowadzenie do jadłospisu produktów zawierających dużo błonnika oraz uzupełniającej go, odpowiedniej ilości płynów. Stosowana jest najczęściej w przypadku niektórych chorób, na przykład chorób jelit czy przewlekłych zaparć. Stosowana rozsądnie, pod kontrolą lekarza lub dietetyka jest bezpieczna dla organizmu.