Dieta Atkinsa - opis, działanie, skuteczność, przepisy, porady
Dieta Atkinsa jest sposobem odżywiania, który zakłada znaczne obniżenie ilości węglowodanów w jadłospisie, przy jednoczesnym większym udziale białek i tłuszczów. Reklamuje się ją jako nową dietę, na której można szybko i dużo schudnąć, jednak jest to mocno niedoborowy sposób odżywiania i stosowanie jej przez dłuższy czas może nie tylko nie dać spodziewanych efektów, ale również doprowadzić do powstania niedoborów pokarmowych i pogorszenia stanu zdrowia.
Jeśli szukasz więcej porad i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu przepisy dietetyczne.
Z tego artykułu dowiesz się:
Zasady diety Atkinsa
Na czym polega dieta Atkinsona
Ubogowęglowodanowa dieta Atkinsa (określana czasem jako dieta Atkinsona lub nowa dieta tłuszczowa) zakłada pozyskiwanie energii głównie z białek i tłuszczów, natomiast znacznemu ograniczeniu ulegają w niej produkty będące źródłem węglowodanów. Dieta została wynaleziona w latach 70-tych przez kardiologa Roberta Atkinsa, z czego wynika czasem jej niewłaściwe nazewnictwo – mylenie Atkinsa z Atkinsonem. Zasady menu pokrywają się w dużej części z zasadami popularnej w Polsce diety Jana Kwaśniewskiego, która również jest często określana jako dieta tłuszczowa i zakłada zwiększone jedzenie składników lipidowych oraz białkowych. Według założeń tego typu diet, główną przyczyną nadwagi są węglowodany (zarówno proste, jak i złożone), dlatego aby zachować szczupłą sylwetkę powinniśmy zwiększyć w menu ilość białka i tłuszczu.
Dieta Atkinsa zyskała szczególną popularność w Stanach Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii, również za sprawą stosowania jej przez niektóre gwiazdy Hollywood. Z racji jej popularności, pojawia się tam coraz więcej gotowych dań i przekąsek o obniżonej zawartości węglowodanów.
Poszczególne fazy diety
Dieta Atkinsa składa się z czterech faz, które różnią się od siebie ilością węglowodanów w codziennym menu oraz rodzajem dozwolonych produktów.
Faza 1, określana inaczej jako faza indukcji (oraz największego chudnięcia), zakłada spożywanie jedynie 20g węglowodanów w ciągu doby. Ponieważ taka ilość może być szkodliwa dla zdrowia, nie powinna być stosowana dłużej niż dwa tygodnie. Jako źródła węglowodanów dozwolone są niektóre warzywa: sałata, szpinak, szparagi, kapusta, seler, pietruszka, por, cukinia, ogórki, pomidory, kalarepa, rzepa, cebula, groszek cukrowy czy fasolka szparagowa. Przykładowy jadłospis nie powinien natomiast uwzględniać warzyw skrobiowych, owoców, nabiału oraz produktów zbożowych. Ilość posiłków wynosi od trzech do pięciu, należy również zadbać o to, aby przerwy między nimi nie były dłuższe niż 6 godzin. Przepisy w menu w pierwszym etapie muszą uwzględniać białko zwierzęce w każdym posiłku, uzupełnione o masło oraz oleje roślinne. Należy również pamiętać o piciu odpowiednich ilości wody i ziołowych herbatek.
Druga faza diety pozwala na włączenie do przykładowego jadłospisu większej ilości węglowodanów, których zawartość może wynosić od 30 do 60 g dziennie. Ilość węglowodanów zwiększa się stopniowo, zwiększając ich gramaturę o około 5 g na tydzień. Bogatsza jest również gama produktów, które można jeść, w przepisach kulinarnych mogą pojawić się owoce o niskim indeksie glikemicznym i niewielkiej zawartości węglowodanów (truskawki, maliny, jagody), inne warzywa, a także orzechy i ziarna. Efekty tej fazy diety nie są już tak spektakularne, ale zdecydowanie bardziej zbieżne z założeniami zdrowego odchudzania, które zakłada redukcję masy od 0,5 kg do 1 kg na tydzień.
Jadłospis trzeciej fazy zakłada dalsze zwiększenie ilości spożywanych węglowodanów aż do momentu, kiedy zauważymy zatrzymanie redukcji masy ciała. W tym etapie możemy jeść nieduże ilości marchewki, ziemniaków oraz warzyw strączkowych, płatków owsianych oraz brązowego ryżu, a także dodatkowe owoce: jabłka, śliwki, banany, brzoskwinie, mango, wiśnie i kiwi.
Czwarta faza to stopniowy powrót do zasad tradycyjnego żywienia, jednak nadal dominować w nim powinny białka i tłuszcze. Przepisy, które zawiera przykładowy jadłospis obejmują już dużo większą ilość produktów i wprowadza się dodatkowo regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną.
Dieta Atkinsa – opinie i zakładane efekty
Opinie na temat niskowęglowodanowej Atkinsa
Wśród najczęściej spotykanych opinii osób chwalących dietę jest fakt, że można na niej sporo schudnąć. Pozytywne opinie na temat tego sposobu odżywiania wskazują również na łatwość przygotowania posiłków oraz możliwość pozwolenia sobie na tradycyjnie zakazane potrawy.
Warto jednak pamiętać, że dieta Atkinsa to nie nowa, cudowna metoda na odchudzanie. Jako dieta niedoborowa może doprowadzić do pogorszenia metabolizmu oraz ogólnego stanu zdrowia. Niska zawartość węglowodanów może skutkować osłabieniem, przewlekłym zmęczeniem, problemami z pamięcią i koncentracją. Natomiast niedostateczna ilość błonnika może powodować problemy trawienne, zaparcia, spowolnienia motoryki jelit oraz problemów z odchudzaniem.
Sposób odżywiania oparty na zwiększonej ilości tłuszczów zwierzęcych nie będzie również wskazany przy niektórych chorobach, przykładowo przy podwyższonym poziomie cholesterolu we krwi, kiedy to zalecana jest dieta cholesterolowa. Dieta cholesterolowa, poza włączeniem do jadłospisu większej ilości warzyw, owoców, produktów z pełnego ziarna oraz chudego nabiału, zakłada również znaczne ograniczenie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Ponieważ w diecie Atkinsa udział tej grupy produktów jest zauważalnie zwiększony, połączenie jej z dietą cholesterolową nie będzie wskazane.
Dieta Atkinsa niewskazana będzie również dla osób chorych na schorzenia układu krążenia, nadciśnienie, cukrzycę, choroby nerek i wątroby czy niektóre nowotwory. A może zainteresuje cię także ten artykuł z zasadami diety eliminacyjnej?
Niskowęglowodanowa dieta Atkinsa – przykładowy jadłospis
Śniadanie
Jajecznica z szynką i pomidorami, herbata ziołowa.
Drugie śniadanie
Sałatka grecka z serem feta, serem pleśniowym, kurczakiem i orzechami nerkowca.
Obiad
Filet z indyka zapiekany z kalafiorem w sosie śmietanowym (w trzeciej fazie diety z dodatkiem połowy szklanki brązowego ryżu).
Kolacja
Sałatka z pieczonym łososiem, papryką, brokułami i kalafiorem.