Otyłość w obecnych czasach jest coraz większym problemem. Dotyczy ona każdego przedziału wiekowego - od dzieci po osoby starsze. Jest to poważne zaburzenie, którym człowiek jest obarczony przez całe życie. Poznaj najważniejsze informacje na temat otyłości – czym jest, jakie są jej przyczyny i konsekwencje.
W obecnych czasach dostęp do żywności, zwłaszcza tej wysokoprzetworzonej, jest bardzo szeroki. Z tego powodu, coraz więcej ludzi dotyka problem nadmiernej masy ciała, który potrafi przerodzić się w dużą, patologiczną otyłość. Bardzo ciężko jest schudnąć skutecznie, gdyż masa ciała u osoby, która jest dotknięta tym problemem, z łatwością nawraca. Często diety odchudzające niestety kończą się efektem jo-jo, nawet po dłuższym czasie od osiągnięcia niższej masy ciała.
Otyłość nie jest wyborem i lenistwem. Żadna osoba mająca zbyt wysoką masę ciała nie chce się z tym zmagać. Otyłość niesie za sobą szereg bardzo groźnych dla życia chorób, a poza tym jest trudna, zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym.
Otyłość jest zakwalifikowana jako choroba. Wpisano ją na listę Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób z kodem E66 w klasyfikacji ICD-10. Zdefiniowana została przez Światową Organizację Zdrowia jako nadmierne gromadzenie tkanki tłuszczowej. Nadmiar ten powstaje na skutek długotrwałej, nadmiernej podaży kilokalorii. Jest więc w głównej mierze uzależniona od tego, jak pacjent się odżywia i jaki tryb życia prowadzi.
Otyłość u pacjenta kwalifikuje się w momencie, gdy wskaźnik Body Mass Index (BMI) wynosi minimum 30 kg/m2.
Skąd bierze się nadmierna masa ciała i jakie są jej konsekwencje?
Na wystąpienie otyłości wpływ mają takie uwarunkowania, jak między innymi:
Czynniki środowiskowe, czyli przede wszystkim nieodpowiedni styl życia - nadmiar jedzenia, zbyt mała aktywność fizyczna, stres, brak lub niedobór snu.
Genetyka - jeśli w rodzinie występuje otyłość, to jest to związane z naśladowaniem stylu życia, a nie bezpośrednio z genetyką. Poszczególne geny odpowiadają za wystąpienie tej choroby (na przykład gen LEP czy MC4R).
Zaburzona praca hormonów - na otyłość mają wpływ takie hormony jak: leptyna, insulina, kortyzol czy hormon wzrostu.
Emocje - obniżona samoocena, zespół jedzenia nocnego, kompulsywne jedzenie, bulimia, uzależnienie od jedzenia czy trudności w młodzieńczym wieku (brak miłości i zrozumienia od rodziców, ciężkie dzieciństwo...).
Leki - na przykład beta-blokery, glikokortykosteroidy, insulina, przeciwpsychotyczne i przeciwdepresyjne.
Na czynniki środowiskowe mamy wpływ, natomiast na resztę spraw - niestety nie.
Do konsekwencji otyłości zalicza się takie choroby, jak: cukrzyca, insulinooporność, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, nadciśnienie tętnicze, udar mózgu, zawał, choroba niedokrwienna serca, nowotwory, niepłodność, uszkodzenie nerek, bezdech senny, astma, kamica żółciowa, zaburzenia psychiczne (zaburzenia lękowe, depresja), zwyrodnienia stawów czy nietrzymanie moczu.
Nie oceniaj, miej świadomość
Osoby otyłe na co dzień mierzą się z wieloma wyzwaniami. Często są błędnie oceniani, pomimo że bardzo starają się schudnąć - a mimo to im nie wychodzi. Warto działać, zanim dopadną konsekwencje tej choroby. Jest to warte każdych wyrzeczeń, ponieważ nie ma nic cenniejszego od zdrowia. O ile schudnięcie niekoniecznie jest najtrudniejsze, o tyle utrzymanie masy ciała jest najcięższe w terapii otyłości.
Kluczem do sukcesu jest prawidłowe żywienie i zdrowe nawyki, a także wdrożenie codziennej rutyny, jaką jest ruch. Gdy już pojawiają się większe problemy zdrowotne, jako terapię wspierającą należy wybrać psychoterapię, a być może także farmakologię (na przykład leki wspomagające redukcję masy ciała) czy metody chirurgiczne (między innymi operację bariatryczną).
Dbanie o racjonalne jedzenie oraz aktywność fizyczną są podstawą w leczeniu otyłości, fot. Boonterm
Żródła:
Zaburzenia hormonalne w otyłości, Hormonal disturbances in obesity, Marek Demissie, Andrzej Milewicz, Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Akademii Medycznej we Wrocławiu, ISSN 1640–8497
Genetyka otyłości i patogeneza, aspekty kliniczne i diagnostyczne, Developmental Period Medicine, 2017;XXI,3, Artur Barczyk, Anna Kutkowska-Kaźmierczak, Jennifer Castañeda, Ewa Obersztyn
