Nasiona roślin strączkowych i ich szkodliwy wpływ na zdrowie
Nasiona roślin strączkowych to produkty, które są dobrym składnikiem diety, o ile jedzą je osoby, które nie odczuwają żadnych nieprzyjemnych objawów po spożyciu. Jeśli należysz do grupy osób, którym nasiona roślin strączkowych szkodzą, warto zapoznać się z najważniejszymi informacjami na temat niekorzystnego wpływu na zdrowie.
Z tego artykułu dowiesz się:
Nasiona roślin strączkowych - czym są?
Do nasion roślin strączkowych zalicza się: fasolę, groch, soję, ciecierzycę, soczewicę, bób, a także orzechy arachidowe. Są także te, które używa się jako karma dla zwierząt.
Dostarczają one białko pochodzenia roślinnego oraz węglowodany. Mają dużą ilość błonnika. Dzięki temu, mogą one być wykorzystywane na diecie bogatej w błonnik. Dodatkowo, w nasionach roślin strączkowych znajdują się witaminy z grupy B, żelazo, cynk, magnez i potas. Zaliczają się do roślin, które mają niski indeks glikemiczny. Jest to więc fajny produkt, który można umieścić w jadłospisie diety insulinowej.
Poza tymi cennymi dla zdrowia właściwościami, nasiona roślin strączkowych nie są produktem, z którego mogą wszyscy korzystać.
Co szkodliwego w sobie mają?
A więc jakie szkodliwe związki zawierają nasiona roślin strączkowych?
- saponiny to toksyny, które niszczą błonę komórkową, uszkadzają jelita, erytrocyty oraz naczynia krwionośne.
- inhibitory proteaz, które zmniejszają przyswajalność białek pochodzących z pożywienia, ponieważ hamują enzymy, które trawią aminokwasy.
- lektyny, które po zjedzeniu powodują stany zapalne organizmu, a przez to prowadzą do wystąpienia chorób autoimmunologicznych. Poza tym mogą wpływać na zaburzenie odczuwania sytości prowadząc do zwiększonej podaży jedzenia.
- FODMAP, czyli węglowodany krótkołańcuchowe słabo wchłaniane w jelicie cienkim - fermentują w okrężnicy i powodują problemy z układem pokarmowym, takie jak bóle brzucha, wzdęcia, gazy, nudności.
- kwas fitynowy, który zmniejsza wchłanianie między innymi żelaza, wapnia, magnezu, cynku i innych mikro- i makroelementów z pożywienia.
- glikozydy cyjanogenne, które rozkładają się do trującego cyjanowodoru.
- fitoestrogeny to związki, które są zbliżone do hormonów płciowych żeńskich - nie są wskazane innym osobom, niż kobiety po menopauzie. Mają wpływ na powstawanie raka piersi. Mogą być przyczyną problemów z płodnością, zmniejszają wchłanianie jodu powodując problemy z tarczycą.
Są powody do obaw?
Nasiona roślin strączkowych są produktem kontrowersyjnym. Najlepiej jest je jeść, jeżeli nie ma się ku temu przeciwwskazań. Ponadto, chorobotwórcze działanie nasion roślin strączkowych można zmniejszyć poprzez namaczanie ich przed obróbką termiczną, a także poddaniem ich gorącej temperaturze. Warto w tym celu moczyć nasiona przez minimum 12 godzin, optymalnie 24 godziny. Następnie wodę z moczenia trzeba wylać i gotować je w świeżej wodzie. Gotowanie przez minimum 20 minut bez przykrycia zmniejsza ilość szkodliwych substancji.
Zaleca się, by każda osoba dotknięta tymi schorzeniami wyeliminowała nasiona roślin strączkowych z diety:
- choroby autommunologiczne, np. choroba Hashimoto;
- choroby jelit, np. SIBO, (zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego), ZJD (Zespół Jelita Drażliwego);
- problemy z płodnością;
- nadwrażliwość lub alergia na nasiona roślin strączkowych.
Jeśli powyższe dolegliwości cię nie dotyczą, możesz jeść nasiona roślin strączkowych z umiarem, stosując powyższe zasady bezpieczeństwa (moczenie i gotowanie).
Żródła:
- Short-chain carbohydrates and functional gastrointestinal disorder, Am J Gastroenterol, 2013 May;108(5):707-17, Susan J. Shepherd, Miranda C. E. Lomer, Peter R Gibson.
- Hooper L, Ryder JJ, Kurzer MS, Lampe JW, Messina MJ, Phipps WR, Cassidy A. Effects of soy protein and isoflavones on circulating hormone concentrations in pre- and post-menopausal women: a systematic review and meta-analysis. Hum Reprod Update. 2009 Jul-Aug;15(4):423-40.