Dodaj nie tylko do ciasta! Za to warzywo w diecie twoje jelita ci podziękują
Rabarbar to roślina o charakterystycznym, cierpkim smaku i intensywnie różowych lub czerwonych łodygach. Choć botanicznie jest warzywem, najczęściej używany bywa jak owoc – w kompotach, ciastach czy dżemach. Wiosną i wczesnym latem przeżywa swój sezon, oferując nie tylko wyjątkowy smak, ale i ciekawe właściwości zdrowotne.
- Rabarbar i jego historia
- Skład i właściwości prozdrowotne rabarbaru
- Rabarbar w kuchni – nie tylko kompot
- Kiedy uważać na rabarbar?
- Prosty i zdrowy przepis: rabarbar z piekarnika
Rabarbar i jego historia
Rabarbar pojawia się na polskich straganach już w kwietniu i króluje aż do czerwca. Te miesiące to idealny moment na włączenie go do swojej diety. Rabarbar jest znany w Polsce już od XVIII w., a zaczęto hodować go w XIX w. Jest rośliną dziko żyjącą na terenie Chin i Tybetu. W Europie pojawił się najpierw w Wielkiej Brytanii, gdzie określa się go „rośliną ciastową”.
Na pewno zaskoczy was fakt, że w Polsce określany jest jako warzywo, natomiast w Stanach Zjednoczonych Ameryki jako… owoc. Może to wynikać z tego, że im bardziej łodygi rabarbaru są czerwone, tym bardziej są też słodsze. Kwaśny smak wynika z obecności kwasu jabłkowego i szczawiowego. Ten ostatni w dużej ilości może przyczyniać się do utraty wapnia z organizmu, dlatego powinno się spożywać go z umiarem.
Skład i właściwości prozdrowotne rabarbaru
Rabarbar to skarbnica polifenoli – związków bioaktywnych, które wykazują działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i potencjalnie przeciwnowotworowe. Zawiera m.in. antocyjany (nadające mu czerwony kolor), kwercetynę oraz fitoestrogen, który według badań może mieć działanie ochronne wobec komórek.
Rabarbar jest niskokaloryczny (około 20 kcal/100 g) i dostarcza sporo błonnika pokarmowego – szczególnie jeśli nie jest przesadnie rozgotowany. Błonnik ten wspiera pracę jelit, może obniżać poziom cholesterolu oraz wpływać korzystnie na poziom glukozy we krwi.
Zawiera również witaminę K (ważną dla zdrowia kości i krzepnięcia krwi), a także niewielkie ilości witaminy C, wapnia, potasu i manganu. Co ciekawe, niektóre badania sugerują, że ekstrakt z korzenia rabarbaru może wykazywać działanie antybakteryjne oraz wspomagać regenerację wątroby.
Rabarbar w kuchni – nie tylko kompot
W Polsce rabarbar kojarzy się głównie z kompotem lub ciastem drożdżowym. Tymczasem możliwości jego wykorzystania są znacznie szersze:
- Dodatek do owsianki lub jogurtu – lekko podgotowany z daktylami lub bananem, sprawdzi się jako kwaskowaty sos.
- Sosy i chutneye – doskonały składnik wytrawnych sosów do mięs, np. z dodatkiem imbiru i octu balsamicznego.
- Dżemy bez cukru – z dodatkiem dojrzałych truskawek i nasion chia.
- Lemoniada rabarbarowa – lekka, orzeźwiająca i bez dodatku cukru, jeśli użyjemy stewii lub ksylitolu.
Rabarbar dobrze komponuje się z wanilią, cynamonem, pomarańczą, ale też z imbirem, kardamonem i ostrzejszymi przyprawami.
Kiedy uważać na rabarbar?
Choć rabarbar ma wiele zalet, zawiera też sporo kwasu szczawiowego (szczególnie w liściach, które są niejadalne!), który w nadmiarze może wiązać wapń w organizmie i tworzyć szczawiany – związki mogące odkładać się w nerkach w postaci kamieni.
Z tego względu osoby z kamicą nerkową (zwłaszcza szczawianowo-wapniową), dną moczanową lub osteoporozą powinny ograniczyć spożycie rabarbaru. Dobrze też pamiętać, że długie gotowanie rabarbaru może zwiększyć ilość wolnego kwasu szczawiowego, natomiast gotowanie go w dużej ilości wody i odlanie tej wody – może pomóc go częściowo usunąć.
Rabarbar nie powinien być także spożywany w dużych ilościach przez dzieci, kobiety w ciąży i osoby z niedoborami wapnia.
Jeśli jedyną formą rabarbaru, jaką spożywasz, jest „maczanie” go w cukrze, to również warto zwrócić uwagę na ilość nadprogramowych kilokalorii, które w ten sposób możesz włączyć do swojej diety. Zamiast cukru możesz użyć słodzika lub wykonać inny i smaczny przepis z użyciem rabarbaru.
Prosty i zdrowy przepis: rabarbar z piekarnika
Oto sposób na lekki deser lub dodatek do śniadania – pieczony rabarbar z pomarańczą i wanilią:
Składniki:
- 4 łodygi rabarbaru
- sok i skórka z 1 pomarańczy (najlepiej bio)
- 1 łyżeczka ekstraktu z wanilii
- 1 łyżeczka ksylitolu lub erytrytolu (opcjonalnie)
- szczypta cynamonu
Wykonanie:
- Rabarbar umyj, pokrój na kawałki ok. 2 cm.
- W naczyniu żaroodpornym wymieszaj wszystkie składniki.
- Piecz pod przykryciem (np. folią aluminiową) przez 20 minut w 180°C.
- Podawaj z jogurtem naturalnym, owsianką lub jako samodzielny deser.
To szybki, aromatyczny sposób na wprowadzenie rabarbaru do diety bez nadmiaru cukru i bez ryzyka utraty jego dobroczynnych właściwości.
Rabarbar to ciekawy składnik wiosenno-letniego menu – bogaty w związki przeciwutleniające, błonnik i witaminę K. Wspiera zdrowie układu pokarmowego i może działać przeciwzapalnie. Jednak osoby z problemami nerkowymi, osteoporozą lub innymi zaburzeniami metabolicznymi powinny sięgać po niego z umiarem. Dobrze przygotowany i odpowiednio zbilansowany – może być świetnym dodatkiem do zdrowej, sezonowej diety.
Źródło:
- https://www.wapteka.pl/blog/artykul/rabarbar-jakie-sa-jego-wlasciwosci-zdrowotne-oraz-wartosci-odzywcze-najlepsze-przepisy-z-rabarbarem
- https://kuchnia.wp.pl/s/naukajedzenia-pl/zaraz-zaczyna-sie-sezon-nic-tak-dokladnie-nie-oczyszcza-jelit-jak-to-warzywo-7148208566366048a