Czy wskaźnik BMI zawsze prawdę ci powie?

BMI (ang. Body Mass Index) to wskaźnik, który z pomocą masy ciała i wzrostu pozwala określić, czy masa ciała jest prawidłowa lub, czy nie występuje niedożywienie, czy choroba otyłościowa. Do obliczenia tego wskaźnika potrzebujemy masę ciała podaną w kilogramach oraz wzrost podany w metrach.

Na samym początku należy podnieść wzrost w metrach do drugiej potęgi, np. 1,7² = 1,7*1,7 = 2,89.

Gdy mamy już ten wynik to teraz masę ciała podaną w kilogramach należy podzielić przez uzyskany wcześniej wynik, np. 75 / 2,89 = 25,9 kg/m². Jednak co ten wynik nam mówi? Tutaj należy odnieść go do tabeli BMI, która pomoże rozwikłać to obliczenie.

Jeśli wynik BMI wynosi

• mniej niż 16 kg/m² to oznacza to wygłodzenie
• 16,0 – 16,99 kg/m² – wychudzenie
• 17,0 – 18,49 kg/m² – wygłodzenie
• 18,5 – 24,99 kg/m² – prawidłowa masa ciała
• 25,0 – 29,99 kg/m² - nadwaga
• 30,0 – 34,99 kg/m² – otyłość I stopnia
• 35,0 – 39,99 kg/m² – otyłość II stopnia
• ≥ 40,0 kg/m² – otyłość III stopnia

Przy naszym wyniku 25,9 kg/m² możemy podejrzewać, że występuje nadmierna masa ciała, a więc ważymy więcej, niż odpowiada to naszemu wzrostowi. Warto pamiętać, że im wyższy wskaźnik BMI (> 30 kg/m²) tym znacznie większe ryzyko występowania chorób związanych z nadmierną masą ciała.

Jeśli BMI jest < 18,5 kg/m² to również jest to niebezpieczne dla zdrowia, ponieważ wskazuje na zbyt niską podaż energii, a co za tym idzie również witamin, składników mineralnych i składników odżywczych. Ani nadmiar, ani niedobór wagi nie jest dobry dla naszego zdrowia.

Odpowiadając krótko na pytanie, czy zawsze warto wierzyć wskaźnikowi BMI, odpowiem, że nie. Wynika to z prostej przyczyny. Otóż wskaźnik BMI nie bierze pod uwagę tego, czy nasza masa ciała wynika z dużej ilości masy mięśniowej, czy z masy tkanki tłuszczowej. Jeśli postawimy obok siebie osobę szykującą się na zawody sportowe, a więc z dużą aktywnością fizyczną i najprawdopodobniej zdrową dietą, która będzie ważyć 90 kg i mieć 172 cm wzrostu oraz osobę z podobnym wzrostem i masą ciała, której codzienne życie skupia się wokół pracy np. siedzącej i tylko zajęć domowych, to w obu przypadkach wskaźnik BMI będzie wskazywał na chorobę otyłościową. A można przypuszczać, że u tych osób będzie zupełnie inaczej wyglądał skład ciała, czyli proporcja masy mięśniowej do ilości tkanki tłuszczowej.

Jeśli chcecie mieć 100% pewności czy w waszym przypadku wskaźnik BMI się nie myli, to warto przeprowadzić analizę masy ciała. Możecie wykonać ją w gabinecie dietetycznym, często na siłowniach czy też samodzielnie zaopatrzyć się w domowy analizator, choć „prawdomówność” tych ostatnich nieco różni się od wyników na specjalistycznych analizatorach.

Wykonując taki pomiar, warto pamiętać, że bezpieczna ilość tkanki tłuszczowej dla kobiet wynosi < 30% całej masy ciała, natomiast u mężczyzn jest to < 20%.

Jest to o tyle ważne, że tkanka tłuszczowa nie służy tylko termoochronie naszego organizmu, ale także ma duży wpływ na pojawianie się stanów zapalnych w organizmie, gospodarkę hormonalną, a także np. na wchłanianie witamin. Warto więc raz do roku wykonać taką analizę i sprawdzić, jak się sprawy mają. Ty bardziej, że w gabinecie dietetycznym cena takiego pomiaru waha się od 30 do 60 zł, a czasami w ramach akcji promocyjnych można wykonać taki pomiar nawet za darmo.

Czy więc zawsze należy martwić się BMI? I tak i nie. Jeśli ćwiczysz, uprawiasz sport lub masz pracę fizyczną, to na twoją masę ciała duży wpływ może mieć masa tkanki mięśniowej. Jeśli jednak twoje życie skupia się głównie na siedzeniu (w pracy, w wolnym czasie, w domu) i nie masz aktywności fizycznej, to tutaj duże znaczenie może mieć masa tkanki tłuszczowej. I w tym drugim przypadku jest to niebezpieczne dla zdrowia.