Te owoce oczyszczają organizm i wzmacniają odporność – sezon na porzeczki już blisko
Porzeczki to owoce, które często kojarzą się z kompotem, dżemem lub deserami z dzieciństwa. Jednak te drobne kulki, dostępne w kolorach czerwonym, czarnym i białym, to coś znacznie więcej niż tylko dodatek do ciasta. Porzeczki są prawdziwym bogactwem witamin, przeciwutleniaczy i składników mineralnych, które wspierają odporność, układ krążenia i procesy trawienne. Ich sezon trwa krótko, dlatego warto skorzystać z niego maksymalnie, zanim znikną z targowych stoisk.
- Czym są porzeczki?
- Porzeczki w kuchni – do czego je wykorzystać?
- Wartości odżywcze porzeczek
- Walory zdrowotne porzeczek - co daje spożywanie porzeczek?
- Kto powinien jeść porzeczki?
- Nie każdy powinien je jeść...
- Jak przechowywać porzeczki, by zachowały świeżość?
Czym są porzeczki?
Porzeczki to drobne, kuliste owoce należące do rodziny agrestowatych. W Polsce uprawiane są głównie trzy odmiany: czarna, czerwona i biała. Czarna porzeczka wyróżnia się intensywnym aromatem i wysoką zawartością witaminy C, natomiast czerwona i biała są delikatniejsze w smaku, ale równie bogate w składniki odżywcze. Owoce rosną w gronach i są zbierane ręcznie, co czyni ich uprawę pracochłonną, ale wartą wysiłku.
Sezon na porzeczki w Polsce przypada zazwyczaj na lipiec i sierpień. W zależności od odmiany, niektóre krzewy owocują już pod koniec czerwca. Owoce najlepiej smakują świeżo po zerwaniu – są wtedy najbardziej aromatyczne i pełne wartości. Warto korzystać z nich w szczycie sezonu, gdy są łatwo dostępne i nie wymagają długiego transportu.
Porzeczki w kuchni – do czego je wykorzystać?
Porzeczki mają szerokie zastosowanie kulinarne. Ich charakterystyczny, lekko kwaskowy smak świetnie komponuje się zarówno ze słodkimi, jak i wytrawnymi daniami. Wykorzystuje się je do:
- dżemów, konfitur i galaretek – doskonale zagęszczają się dzięki naturalnej zawartości pektyn,
- kompotów i soków – działają orzeźwiająco i wspomagają trawienie,
- ciast i deserów – idealnie przełamują słodycz wypieków,
- dań mięsnych – szczególnie jako sos do dziczyzny czy drobiu,
- smoothie i jogurtów – jako dodatek podnoszący wartość odżywczą.
Wartości odżywcze porzeczek
Porzeczki to owoce, które wyróżniają się niską kalorycznością – w 100 gramach zawierają jedynie 35–45 kcal, dzięki czemu doskonale sprawdzają się w dietach redukcyjnych i dla osób dbających o sylwetkę. Niska zawartość kalorii idzie w parze z bogactwem składników odżywczych, co czyni porzeczki produktem o wysokim indeksie odżywczym. Szczególnie cenna jest w nich witamina C, której najwięcej zawiera czarna porzeczka – nawet kilka razy więcej niż cytrusy. Witamina ta nie tylko wspiera układ odpornościowy, ale również działa przeciwutleniająco, wspomagając ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym.
Owoce te dostarczają także witamin A, E oraz z grupy B (m.in. B1, B2, B3, B6), które odgrywają istotną rolę w metabolizmie, funkcjonowaniu układu nerwowego i utrzymaniu zdrowej skóry. Obecność manganu, żelaza, potasu, wapnia i magnezu sprawia, że porzeczki wspierają pracę mięśni, kości oraz układ krążenia. Szczególnie potas pomaga w regulacji ciśnienia krwi, a żelazo wspomaga produkcję czerwonych krwinek.
Duża zawartość błonnika pokarmowego wspiera trawienie, poprawia perystaltykę jelit, obniża poziom cholesterolu oraz wydłuża uczucie sytości, co może pomóc w kontrolowaniu masy ciała. W porzeczkach znajdują się także silne przeciwutleniacze, takie jak flawonoidy, antocyjany i kwas elagowy, które neutralizują wolne rodniki, chroniąc organizm przed stanami zapalnymi i przedwczesnym starzeniem się komórek. Dzięki temu porzeczki to nie tylko owoc o wyrazistym smaku, ale także skuteczne wsparcie dla zdrowia.
Walory zdrowotne porzeczek - co daje spożywanie porzeczek?
Dzięki bogactwu składników bioaktywnych, porzeczki mają wiele korzyści dla zdrowia. Wspierają:
- układ odpornościowy – wzmacniając naturalną barierę ochronną organizmu,
- układ sercowo-naczyniowy – poprzez regulację ciśnienia i poprawę profilu lipidowego,
- oczyszczanie organizmu – działają moczopędnie i wspomagają usuwanie toksyn,
- funkcjonowanie układu pokarmowego – usprawniają trawienie i przeciwdziałają zaparciom,
- zdrowie skóry i naczyń krwionośnych – dzięki działaniu przeciwzapalnemu i przeciwutleniającemu.
Kto powinien jeść porzeczki?
Porzeczki polecane są osobom:
- z obniżoną odpornością,
- cierpiącym na problemy trawienne,
- zmagającym się z nadciśnieniem lub podwyższonym cholesterolem,
- będącym na diecie redukcyjnej,
- narażonym na stres oksydacyjny,
- potrzebującym naturalnego źródła witaminy C.
Nie każdy powinien je jeść...
Ostrożność w spożywaniu porzeczek powinny zachować osoby:
- z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy,
- cierpiące na nadkwaśność,
- z kamieniami nerkowymi (zwłaszcza szczawianowymi),
- z nadwrażliwością na salicylany, które porzeczki naturalnie zawierają.
Jak przechowywać porzeczki, by zachowały świeżość?
Porzeczki są owocami delikatnymi i nietrwałymi. Zaleca się:
- przechowywać je w lodówce, w luźnym pojemniku, najlepiej wyłożonym ręcznikiem papierowym,
- nie myć przed włożeniem do lodówki – wilgoć przyspiesza psucie,
- myć tuż przed spożyciem,
- jeśli konieczne, zamrozić – najlepiej rozkładając owoce pojedynczo na tacy, a następnie przesypując do woreczków. Mrożone porzeczki nadają się do koktajli, sosów czy ciast.
Porzeczki, choć niewielkie, skrywają ogromny potencjał prozdrowotny. W sezonie letnim warto sięgnąć po nie regularnie, by wzmocnić odporność, poprawić trawienie i zadbać o kondycję skóry oraz naczyń krwionośnych. Włączając je do codziennego jadłospisu, zyskuje się nie tylko smak, ale i naturalne wsparcie dla organizmu.
Źródła:
- B. Luzak, M. Boncler, J. Rywaniak i in. (2014), Extract from Ribes nigrum leaves in vitro activates nitric oxide synthase (eNOS) and increases CD39 expression in human endothelial cells, Phytomedicine
- C. Kranz, L. D. Dullinger, K. T. Naumann i in. (2010), Black currant (Ribes nigrum L.) extract prevents oxidative stress in brain tissue and improves memory performance in aged mice,Neurobiology of Aging