Sok śliwkowy – napój z tradycją i bombą witamin
Śliwki to jedne z najpopularniejszych owoców uprawianych w Polsce. Kojarzą się z późnym latem i jesienią, gdy na straganach pojawiają się w różnych odmianach – od małych, żółtych mirabelek, przez okrągłe renklody, aż po podłużne węgierki. Cenimy je zarówno za smak, jak i za szerokie możliwości kulinarne: można je jeść na surowo, suszyć, piec w ciastach, przerabiać na powidła, kompoty, nalewki, a także soki.
- Wartości odżywcze śliwek
- Dlaczego warto jeść i pić sok ze śliwek?
- Sok śliwkowy – napój z tradycją
- Przepis na domowy sok śliwkowy do słoików
- Dlaczego warto uważać?
Wartości odżywcze śliwek
Świeże śliwki w około 80% składają się z wody, a 100 g dostarcza średnio 45–50 kcal. Zawierają:
- błonnik pokarmowy – wspierający trawienie i regulujący rytm wypróżnień,
- witaminy: A, C, E, K oraz witaminy z grupy B,
- minerały: potas, magnez, fosfor, żelazo,
- antocyjany i polifenole – działające przeciwutleniająco i przeciwzapalnie.
Szczególną sławę zyskały suszone śliwki, które – dzięki zagęszczeniu błonnika i sorbitolu – mają udowodnione działanie wspierające prawidłową perystaltykę jelit.
Dlaczego warto jeść i pić sok ze śliwek?
- Układ trawienny – sok i przetwory ze śliwek łagodnie pobudzają jelita, pomagając w naturalny sposób radzić sobie z zaparciami.
- Serce i ciśnienie krwi – potas wspiera regulację ciśnienia i pracę mięśnia sercowego.
- Odporność – zawartość witaminy C i antyoksydantów wspiera naturalne mechanizmy obronne organizmu.
- Kości – niektóre badania wskazują, że regularne spożywanie suszonych śliwek może wspierać gęstość mineralną kości.
W polskiej kuchni śliwki od wieków były jednym z podstawowych owoców przetwarzanych na zimę. Do dziś popularne są:
- powidła śliwkowe – gęste, długo smażone, bez dodatku cukru,
- kompoty – idealne do obiadu, szczególnie w połączeniu z cynamonem,
- nalewki i wina – aromatyczne, rozgrzewające napoje,
- śliwki suszone – często dodawane do mięsa, pasztetów i ciast,
- sok ze śliwek – mniej znany niż jabłkowy czy malinowy, a niezwykle wartościowy.
Sok śliwkowy – napój z tradycją
Sok ze śliwek to świetny sposób na zachowanie smaku i wartości tych owoców na długie zimowe miesiące. Ma charakterystyczną, lekko kwaskowatą słodycz i ciemną barwę. Wyróżnia się przede wszystkim wysoką zawartością błonnika rozpuszczalnego (w formie naturalnych pektyn) oraz sorbitolu, który wspiera trawienie.
Regularne picie niewielkich ilości soku śliwkowego może łagodnie regulować pracę jelit, poprawiać samopoczucie i dodawać energii.
- Naturalne wsparcie dla jelit – sok ze śliwek (zwłaszcza z suszonych) zawiera sorbitol i związki fenolowe, które działają lekko przeczyszczająco i mogą pomóc przy zaparciach.
- Źródło antyoksydantów – obecne są polifenole i witamina C, które wspierają układ odpornościowy i chronią komórki przed stresem oksydacyjnym.
- Minerały – śliwki zawierają potas, który wspiera ciśnienie krwi i serce.
- Łagodna słodycz z owocu – zamiast sięgać po napoje gazowane czy dosładzane soki, sok ze śliwek może być zdrowszą alternatywą.
- Sytość i energia – naturalne cukry i błonnik rozpuszczalny mogą pomóc w utrzymaniu poziomu glukozy na stabilniejszym poziomie niż np. słodkie napoje gazowane.
Przepis na domowy sok śliwkowy do słoików
Składniki (na ok. 6–7 półlitrowych słoików):
- 3 kg dojrzałych śliwek (najlepiej węgierek),
- 500–700 g cukru (w zależności od preferencji),
- 1 szklanka wody,
- sok z 1 cytryny.
Przygotowanie:
- Śliwki dokładnie umyj, usuń pestki i podziel na połówki.
- W dużym garnku umieść owoce, dodaj wodę i gotuj na małym ogniu przez ok. 30 minut, aż owoce zmiękną i puszczą sok.
- Przetrzyj przez sito lub odcedź na durszlaku, aby oddzielić klarowny sok od miąższu.
- Do soku dodaj cukier i sok z cytryny, podgrzewaj jeszcze 10–15 minut, mieszając do rozpuszczenia cukru.
- Gorący sok przelej do wyparzonych słoików, dokładnie zakręć i odwróć do góry dnem.
- Dla pewności możesz zapasteryzować słoiki: w garnku z gorącą wodą (do ¾ wysokości) gotuj 15 minut od momentu wrzenia.
Przechowywanie:
Sok najlepiej trzymać w chłodnym i ciemnym miejscu. Po otwarciu należy go spożyć w ciągu kilku dni.
Dlaczego warto uważać?
- Wysoka kaloryczność i cukry proste – nawet jeśli sok nie ma dodatku cukru, to w 100 ml może być ok. 45–60 kcal, głównie z naturalnych cukrów. Przy nadmiernym piciu łatwo o nadwyżkę kaloryczną.
- Ryzyko biegunek i wzdęć – sorbitol i błonnik rozpuszczalny w nadmiarze mogą powodować dyskomfort jelitowy.
- Skoki glukozy – mimo błonnika w owocu, w soku jest go mało, więc osoby z insulinoopornością czy cukrzycą powinny uważać.
- Może szkodzić zębom – kwasy owocowe i cukry zwiększają ryzyko próchnicy.
- Przeciwwskazania zdrowotne – przy niektórych chorobach przewlekłych (np. zespół jelita drażliwego, problemy z nerkami związane z potasem) sok śliwkowy nie zawsze będzie wskazany.
Śliwki to owoce wyjątkowo uniwersalne – smaczne, zdrowe i wszechstronne w kuchni. Można z nich przygotować zarówno klasyczne powidła, jak i rozgrzewającą nalewkę czy naturalny sok. Szczególnie ten ostatni zasługuje na uwagę – nie tylko pozwala zatrzymać smak lata na zimowe miesiące, ale też wspiera trawienie i dostarcza cennych składników odżywczych.
Dlatego warto, by w spiżarni obok soków malinowych czy jabłkowych znalazło się również kilka słoików domowego soku śliwkowego – napoju, który łączy tradycję z troską o zdrowie.
Źródło:
- https://haps.pl/Haps/7,167251,32206848,polacy-smaza-powidla-ale-ja-ze-sliwek-robie-cos-innego-sloiki.html
- https://terazgotuje.pl/skladniki-i-produkty/news-polski-super-food-malo-kto-wie-ze-sok-z-nich-zmniejsza-ochot,nId,7723176
- https://bonavita.pl/sliwka-wlasciwosci-przetwory-ze-sliwek-kompot-nalewka-sok
- https://rubijuice.com/wiedza-ogolna/sliwki-maly-owoc-wielkie-korzysci/