Polska importuje miliony jajek. To, co na opakowaniu wygląda na polskie często pochodzi z zagranicy
Od wielu lat Polska znajduje się w czołówce światowych producentów jaj, jednak najnowsze statystyki wskazują na zaskakującą tendencję: na naszym rynku coraz częściej pojawiają się jaja importowane z zagranicy, również spoza Unii Europejskiej. Dlaczego tak się dzieje i jak w tym zamieszaniu ustalić, skąd rzeczywiście pochodzi jajko, które trzymasz w dłoni? Oto kluczowe informacje w skrócie.
- Zmiany na rynku eksportu jaj w Polsce
- Globalny handel jajami: szanse i wyzwania
- Jak rozpoznać jakość i pochodzenie jajek?
Zmiany na rynku eksportu jaj w Polsce
Od lat Polska plasuje się w czołówce światowych eksporterów jaj kurzych. Zgodnie z informacjami Krajowej Izby Producentów Drobiu i Pasz (KIPDiP) oraz Eurostatu, zazwyczaj zajmujemy od 3. do 5. pozycji w globalnych rankingach, tuż obok takich krajów jak Holandia, USA, Turcja czy Hiszpania. To oznacza, że produkujemy ich na tyle dużo, by nie tylko zaspokajać krajowe zapotrzebowanie, ale także dostarczać na rynki zagraniczne.
Pomimo tak silnej pozycji coraz bardziej widoczna jest zmiana. Na polski rynek trafia coraz więcej jaj spoza Unii Europejskiej, a nawet spoza kontynentu. Jest to rezultat rosnących kosztów produkcji w krajach członkowskich, które muszą spełniać surowe normy dotyczące dobrostanu zwierząt, ochrony środowiska i bezpieczeństwa żywności. Dla wielu firm przetwórczych tańszy import jest po prostu bardziej opłacalny.
Globalny handel jajami: szanse i wyzwania
Informacje KIPDIP pokazują, że polskie zakłady przetwórcze coraz częściej otrzymują propozycje zakupu jaj z Ukrainy, Turcji czy Brazylii. W praktyce oznacza to, że nawet jako duży producent zaczynamy nabywać surowiec z zagranicy, ponieważ jest on tańszy niż jaja produkowane zgodnie z unijnymi normami. Transport nie jest dla światowego handlu większą barierą — niższa cena rekompensuje dystans i logistykę.
Podczas gdy fermy w UE funkcjonują według surowych norm środowiskowych i sanitarnych, w wielu krajach spoza UE koszty hodowli są dużo niższe. Różnica w cenie powoduje więc, że firmy decydują się na tańsze opcje.
Jak rozpoznać jakość i pochodzenie jajek?
Aby upewnić się, skąd pochodzi jajko, wystarczy spojrzeć na kod umieszczony na skorupce. Pierwsza liczba wskazuje rodzaj chowu: 0 to chów ekologiczny, 1 oznacza wolny wybieg, 2 to ściółka, a 3 to chów klatkowy. Kolejne litery to oznaczenie kraju pochodzenia — „PL” oznacza Polskę, „UA” Ukrainę, a „BR” Brazylię. Następnie podany jest numer fermy, który można sprawdzić w bazach Inspekcji Weterynaryjnej, aby potwierdzić legalność producenta.
Jakość jajka można ocenić także w domu, używając prostych technik. Najbardziej znaną metodą jest test wodny: świeże jajko tonie i leży poziomo, a starsze unosi się lub stoi pionowo, ponieważ w jego wnętrzu zwiększa się komora powietrzna. Po rozbiciu jajka warto zwrócić uwagę na jego wygląd: świeże jajko ma wypukłe żółtko i gęste białko, natomiast starsze będzie bardziej rozpływające się i mniej jędrne.