Najsmaczniejsze owoce lata są skarbnicą wartości. Jedz je na zdrowie!
Czereśnie to jeden z najbardziej wyczekiwanych smaków wczesnego lata. Soczyste, słodkie, czerwone lub ciemnofioletowe — niemal nikogo nie trzeba namawiać do sięgnięcia po te owoce. Ale czy poza walorami smakowymi czereśnie mają coś więcej do zaoferowania? Okazuje się, że tak! To prawdziwe bogactwo składników bioaktywnych, które mogą wspierać zdrowie na wielu poziomach. Przyjrzyjmy się bliżej temu, co nauka mówi o czereśniach.
- Co skrywa w sobie okrągły owoc
- Jedz na zdrowie!
- Czy każdy może je jeść?
- Czereśnie remedium na starzenie?
- Czy warto się skusić?
Co skrywa w sobie okrągły owoc
Czereśnie są owocami niskokalorycznymi — 100 g dostarcza ok. 63 kcal. Zawierają:
- węglowodany: ok. 16 g (głównie glukoza i fruktoza),
- błonnik: ok. 2 g,
- białko: ok. 1 g,
- tłuszcz: minimalne ilości (<0,5 g).
Pod względem witamin i składników mineralnych czereśnie są cennym źródłem:
- witamina C: ok. 10 mg na 100 g,
- potas: ok. 220 mg,
- witamina A (beta-karoten), witamina K, witaminy z grupy B (B1, B2, B6, kwas foliowy),
- wapń, magnez, fosfor, żelazo.
Jednak to, co naprawdę wyróżnia czereśnie, to ich bogactwo w polifenole — związki bioaktywne o działaniu przeciwutleniającym i przeciwzapalnym. Głównymi polifenolami są antocyjany, flawonole i kwasy fenolowe.
Jedz na zdrowie!
- Silne działanie przeciwutleniające
Czereśnie są uznawane za jedne z owoców o najwyższej zawartości przeciwutleniaczy wśród popularnych owoców sezonowych. Zawdzięczają to przede wszystkim antocyjanom — barwnikom nadającym im czerwono-fioletowy kolor.
Antocyjany:
- neutralizują wolne rodniki,
- wspierają ochronę DNA i błon komórkowych,
- chronią naczynia krwionośne.
Badania pokazują, że regularne spożywanie czereśni może obniżać markery stresu oksydacyjnego w organizmie — to ważny czynnik w prewencji chorób sercowo-naczyniowych i nowotworowych.
- Właściwości przeciwzapalne
Czereśnie wykazują również działanie przeciwzapalne. W badaniach z udziałem sportowców i osób z chorobami przewlekłymi (np. artretyzm) wykazano, że spożywanie czereśni lub koncentratu z czereśni:
- obniża poziom markerów stanu zapalnego (np. CRP),
- może zmniejszać ból mięśni i przyspieszać regenerację po wysiłku fizycznym,
- łagodzi objawy zapalenia stawów.
Właściwości te przypisuje się synergii działania antocyjanów, witaminy C i innych polifenoli.
- Wsparcie dla układu sercowo-naczyniowego
Badania populacyjne wskazują, że dieta bogata w owoce jagodowe i pestkowe, w tym czereśnie, może korzystnie wpływać na zdrowie serca:
- obniża ciśnienie krwi,
- poprawia elastyczność naczyń krwionośnych,
- redukuje poziom LDL („złego” cholesterolu),
- wspiera zdrowie śródbłonka naczyniowego.
Regularne spożywanie czereśni (np. 200–300 g dziennie w sezonie) może być elementem profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych.
- Potencjalne wsparcie dla zdrowia metabolicznego
Wstępne badania sugerują, że czereśnie mogą wspierać metabolizm glukozy i działać korzystnie u osób z insulinoopornością. Związki fenolowe zawarte w czereśniach:
- poprawiają wrażliwość tkanek na insulinę,
- hamują enzymy odpowiedzialne za rozkład węglowodanów,
- spowalniają wchłanianie glukozy.
Choć czereśnie zawierają naturalne cukry, ich indeks glikemiczny (IG) jest umiarkowany (ok. 20–25 dla świeżych czereśni), co czyni je akceptowalnym owocem także dla wielu osób z cukrzycą typu 2 — oczywiście w umiarkowanych ilościach.
- Wsparcie dla zdrowia kości
Czereśnie zawierają składniki mineralne korzystne dla zdrowia kości — wapń, magnez, fosfor, a także witaminę K, która odgrywa kluczową rolę w mineralizacji kości.
Co więcej, działanie przeciwzapalne czereśni może ograniczać procesy związane z osteoporozą — przewlekły stan zapalny jest jednym z czynników przyspieszających utratę masy kostnej.
- Poprawa jakości snu
Czereśnie są jednym z nielicznych naturalnych źródeł melatoniny — hormonu regulującego rytm dobowy i sen.
Badania pokazują, że spożycie soku lub koncentratu z czereśni może:
- poprawiać jakość snu,
- wydłużać czas snu,
- ułatwiać zasypianie.
Efekt ten jest szczególnie interesujący dla osób z zaburzeniami snu, np. u osób starszych.
Czy każdy może je jeść?
Czereśnie to owoc, który może być elementem diety praktycznie każdego:
- dzieci i młodzieży,
- osób dorosłych,
- osób starszych.
Zalecana porcja to ok. 150–200 g dziennie w sezonie. Można je jeść na surowo, dodawać do sałatek owocowych, płatków śniadaniowych, koktajli, deserów czy nawet dań wytrawnych (np. z mięsem drobiowym).
Kto powinien uważać?
- Osoby z nietolerancją fruktozy — czereśnie są bogate w fruktozę i mogą powodować dyskomfort trawienny.
- Osoby z zaawansowaną cukrzycą powinny kontrolować ilość zjadanych czereśni ze względu na zawartość naturalnych cukrów.
- Spożycie bardzo dużych ilości czereśni (np. > 500 g naraz) może wywoływać efekt przeczyszczający lub wzdęcia.
Czereśnie remedium na starzenie?
Coraz więcej badań wskazuje, że dieta bogata w owoce o wysokiej zawartości polifenoli — w tym czereśnie — może spowalniać procesy starzenia się skóry:
- antocyjany chronią kolagen i elastynę przed degradacją,
- witamina C wspiera syntezę kolagenu,
- antyoksydanty neutralizują wolne rodniki wywoływane m.in. przez promieniowanie UV.
Nie bez powodu ekstrakty z czereśni pojawiają się coraz częściej w kosmetykach anti-aging.
Czy warto się skusić?
Zdecydowanie tak! Czereśnie to nie tylko smaczny owoc kojarzący się z latem, ale także źródło cennych składników prozdrowotnych:
- działają przeciwutleniająco i przeciwzapalnie,
- wspierają zdrowie serca i metabolizm,
- mogą poprawiać jakość snu,
- korzystnie wpływają na zdrowie kości i skóry.
Choć — jak w przypadku każdego owocu — warto zachować umiar w ilości spożywanych czereśni, to 1–2 garście dziennie w sezonie to świetny sposób na wzbogacenie diety.
Źródło:
- https://pysznosci.pl/malo-kto-ma-swiadomosc-tak-ulubione-letnie-owoce-wplywaja-na-organizm,7164037204101984a
- https://owocewpracy.pl/blog/czeresnie-jakie-maja-wlasciwosci-zdrowotne-i-odzywcze/