Czas malin nadchodzi! Sprawdź, co potrafią te niewielkie owoce
Maliny to jedne z najbardziej charakterystycznych owoców lata – pachnące, soczyste, pełne słodyczy z lekką nutą kwasowości. Kojarzą się z wakacyjną beztroską, domowymi konfiturami i spacerami po lesie. Jednak poza wyjątkowym smakiem i aromatem, maliny kryją w sobie cały wachlarz właściwości zdrowotnych, które warto poznać przed nadchodzącym sezonem. To nie tylko smaczna przekąska, ale także naturalne wsparcie dla organizmu.
- Czym są maliny i kiedy jest na nie sezon?
- Jakie jest zastosowanie malin w kuchni?
- Co kryją w sobie maliny?
- Na co wpływa jedzenie malin?
- Dla kogo maliny będą szczególnie korzystne?
- Kto powinien ograniczyć spożycie malin?
- Jak przechowywać maliny, by jak najdłużej zachowały świeżość?
Czym są maliny i kiedy jest na nie sezon?
Maliny to owoce krzewów z rodzaju Rubus, występujące w wielu odmianach – od klasycznych, czerwonych, przez żółte, aż po czarne. Ich charakterystyczny wygląd – złożony z drobnych pestkowców zebranych w stożkowaty owoc – czyni je łatwo rozpoznawalnymi. Maliny dzielą się na odmiany letnie (owocujące raz w sezonie, zwykle w czerwcu i lipcu) oraz odmiany powtarzające owocowanie, które dojrzewają również jesienią. Sezon na maliny może więc trwać nawet od połowy czerwca do pierwszych przymrozków.
Jakie jest zastosowanie malin w kuchni?
Maliny są niezwykle wszechstronne. W kuchni wykorzystywane są zarówno w formie świeżej, jak i przetworzonej. Nadają się doskonale do deserów, koktajli, kompotów, dżemów, konfitur, galaretek, ciast i lodów. Są również popularnym składnikiem napojów fermentowanych, jak nalewki czy wina malinowe, a także dodatkiem do płatków śniadaniowych, jogurtów czy owsianki. Ich intensywny aromat i lekko kwaskowaty smak sprawiają, że idealnie komponują się z innymi owocami leśnymi i czekoladą.
Co kryją w sobie maliny?
Maliny to owoce o wyjątkowo korzystnym profilu odżywczym. Są niskokaloryczne – w 100 gramach znajduje się zaledwie 35–40 kcal, dlatego z powodzeniem mogą być włączane do diety osób dbających o masę ciała. Dzięki wysokiej zawartości błonnika pokarmowego, wspomagają prawidłową pracę układu trawiennego, regulują perystaltykę jelit i zapewniają uczucie sytości, co pomaga ograniczyć podjadanie. Maliny są bogatym źródłem witaminy C, która wzmacnia odporność, wspiera produkcję kolagenu i działa jako silny przeciwutleniacz. Owoce te dostarczają również witaminy E, witamin z grupy B (w tym B1, B2, B3, B6 i kwasu foliowego) oraz magnezu, potasu, wapnia, żelaza i cynku. Obecne w malinach polifenole, flawonoidy i kwas elagowy wpływają korzystnie na ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym, spowalniając procesy starzenia i wspierając naturalną detoksykację organizmu. Dzięki temu maliny mogą stanowić ważny element codziennej, zrównoważonej diety.
Na co wpływa jedzenie malin?
Maliny od wieków cenione są nie tylko za smak, lecz również za właściwości prozdrowotne, które wykorzystywane były w medycynie ludowej. Związki bioaktywne obecne w owocach, takie jak flawonoidy, antocyjany, kwas elagowy i taniny, wspomagają organizm w walce z wolnymi rodnikami, zapobiegając uszkodzeniom komórek i spowalniając procesy starzenia. Dzięki temu maliny wykazują silne działanie przeciwutleniające, a także przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe, co sprawia, że mogą być pomocne w profilaktyce sezonowych infekcji i przeziębień. Ich regularne spożywanie wspiera układ krążenia, wpływa korzystnie na ciśnienie tętnicze i poziom cholesterolu, pomagając chronić serce i naczynia krwionośne. Wspomagają również trawienie i przemianę materii, dzięki zawartości błonnika i lekkostrawnej struktury. Co ciekawe, liście malin również mają zastosowanie – sporządza się z nich napary tradycyjnie stosowane jako wsparcie w regulacji cyklu miesiączkowego i łagodzeniu bólu menstruacyjnego.
Dla kogo maliny będą szczególnie korzystne?
Na obecności malin w codziennej diecie mogą skorzystać osoby z osłabioną odpornością, żyjące w stresie, narażone na stany zapalne czy podwyższone ciśnienie. Ze względu na niski indeks glikemiczny, maliny mogą być włączane do jadłospisów osób z cukrzycą lub insulinoopornością. Wysoka zawartość błonnika i antyoksydantów sprawia, że są też doskonałym uzupełnieniem diet odchudzających oraz profilaktycznych diet przeciwstarzeniowych.
Kto powinien ograniczyć spożycie malin?
Mimo licznych korzyści, maliny nie są dla wszystkich. Osoby z alergią na owoce leśne, w tym uczulone na salicylany, powinny zachować ostrożność. U niektórych mogą wywołać reakcje skórne lub objawy ze strony układu pokarmowego. Warto również uważać na maliny w przypadku bardzo wrażliwego przewodu pokarmowego, gdyż ich drobne pestki mogą działać drażniąco, szczególnie przy stanach zapalnych jelit.
Jak przechowywać maliny, by jak najdłużej zachowały świeżość?
Maliny to owoce wyjątkowo delikatne i nietrwałe, co wynika z ich wysokiej zawartości wody oraz cienkiej, delikatnej skórki. Po zerwaniu lub zakupie szybko tracą świeżość i zaczynają się psuć, zazwyczaj już po 1–2 dniach. Aby jak najdłużej zachować ich smak i wartości odżywcze, najlepiej przechowywać je w lodówce, w płaskim pojemniku wyłożonym ręcznikiem papierowym, który pochłania wilgoć i zapobiega gromadzeniu się nadmiaru wody. Ważne jest, by maliny nie były myte przed schowaniem do chłodziarki, ponieważ wilgoć sprzyja rozwojowi pleśni i szybszemu psuciu się owoców. Mycie powinno odbywać się tuż przed spożyciem, pod delikatnym strumieniem wody. Jeśli maliny mają być przechowywane dłużej, można je zamrozić – najlepiej wcześniej rozłożyć je na tacy w jednej warstwie, aby nie skleiły się podczas mrożenia, a następnie przenieść do szczelnego pojemnika. W takiej formie maliny zachowują większość swoich wartości odżywczych i mogą być później wykorzystywane do przygotowywania deserów, koktajli czy wypieków.
Źródła:
- Baranowska A., Mystkowska I., Zarzecka K., Gugała M. (2018), „Cenne owoce maliny właściwej (Fructus Rubi idaei)”
- Kowalczyk D., Wójcik M. (2017), „Owoce maliny czarnej (Rubus occidentalis L.) w profilaktyce i terapii niektórych chorób nowotworowych”