Zapomniana zupa z PRL-u. Latem gościła na stołach naszych babć!

Zupa szczawiowa to jedno z tych dań, które albo się uwielbia, albo unika. Jej wyrazisty, kwaśny smak, charakterystyczny zielony kolor oraz nieco „dzikie” korzenie sprawiają, że jest nie do pomylenia z innymi potrawami. Jednak czy wiesz, że to danie to nie tylko wspomnienie z dzieciństwa (lub szkolnej stołówki), ale także bogate źródło wartościowych składników odżywczych?
- Szczaw: skarbnica witamin i minerałów
- Umiar i korzyści spożywania szczawiu
- Zupa szczawiowa: smak natury na wiosnę i lato
- Tradycyjna zupa szczawiowa z jajkiem
Szczaw: skarbnica witamin i minerałów
Dziki szczaw to roślina, którą można napotkać na łąkach, wzdłuż dróg oraz na obrzeżach lasów. Od dawna był zbierany i używany w tradycyjnej kuchni – zarówno jako składnik zup, jak i do farszów czy sosów.
W jego składzie znajdziemy m.in.:
- witaminę C – poprawiającą odporność i wspierającą przyswajanie żelaza,
- witaminę A i beta-karoten – korzystne dla wzroku i skóry,
- potas i magnez – kluczowe dla funkcjonowania serca i układu nerwowego,
- błonnik – wspomagający trawienie.
Interesujące jest to, że jego kwaśny smak pochodzi od kwasu szczawiowego – związku, który nadaje potrawie orzeźwiający charakter, ale może również... powodować trudności.
Umiar i korzyści spożywania szczawiu
Chociaż nazwa może brzmieć niepokojąco, kwas szczawiowy niekoniecznie jest niebezpieczny – w niewielkich ilościach organizm doskonale sobie z nim radzi. Kłopoty pojawiają się u osób:
- z kamieniami nerkowymi (szczawianowymi) – kwas może pogarszać ich kondycję,
- z niedoborem wapnia – szczawian może wiązać wapń i utrudniać jego absorpcję,
- z nadwrażliwym układem pokarmowym – nadmiar może podrażniać błonę śluzową.
Z tego powodu nie ma potrzeby bać się szczawiu, ale dobrze jest zachować umiar. Skutecznym sposobem na złagodzenie działania kwasu szczawiowego jest dodanie nabiału do zupy – na przykład śmietany lub jajka. Wapń z tych produktów wiąże kwas i zmniejsza jego oddziaływanie na organizm.
W okresie radzieckiego programu kosmicznego zupa szczawiowa była jednym z dań, które podawano kosmonautom... w tubkach! Kwaśny smak był wysoko ceniony, ponieważ działał orzeźwiająco w warunkach ograniczonego apetytu w przestrzeni kosmicznej.
Zupa szczawiowa: smak natury na wiosnę i lato
Zupa szczawiowa to doskonała opcja:
- w wiosenne i letnie dni, kiedy szczaw jest świeży i łatwo dostępny,
- dla osób troszczących się o figurę – jest lekka, pożywna i niskokaloryczna,
- dla miłośników kwaśnych smaków i kuchni polskiej.
Unikać jej powinny osoby z kamicą nerkową oraz ci, którzy muszą ograniczać spożycie szczawianów. W innych przypadkach – śmiało! To jeden z tych naturalnych smaków, które warto znać (i od czasu do czasu przypomnieć sobie w talerzu).

Tradycyjna zupa szczawiowa z jajkiem
W tradycyjnej wersji zupę przyrządza się na bazie bulionu warzywnego lub mięsnego (na przykład z kości lub żeber). Dodaje się podsmażony szczaw, ziemniaki, przyprawy (liść laurowy, ziele angielskie, pieprz) i na koniec często doprawia się śmietaną. Można też zaserwować ją z gotowanym jajkiem na twardo.
W wersji wegetariańskiej doskonale sprawdza się zupa na podstawie bulionu warzywnego i mleka kokosowego – dla kremowej konsystencji i interesującego akcentu smakowego.
Składniki:
- korpus z kurczaka,
- żeberka,
- kawałek fileta z kurczaka,
- 500 g świeżego szczawiu,
- 2 marchewki,
- pietruszka,
- sok z cytryny,
- kawałek selera,
- por,
- 3 ziemniaki,
- 3 jajka,
- Opcjonalnie łyżka śmietany,
- Opcjonalnie łyżeczka mąki pszennej.
Przygotowanie:
Mięso opłucz pod bieżącą wodą, a warzywa korzeniowe obierz. Do dużego garnka wlej wodę i umieść w niej kurczaka, żeberka, marchewkę i pietruszkę pokrojoną w półplasterki, seler i por. Gotuj przez około godzinę.
Ziemniaki obierz i pokrój w kostkę, dodaj do gotującego się bulionu.
Szczaw dokładnie wypłucz pod bieżącą, zimną wodą. Końcówki odetnij, a resztę liści dokładnie posiekaj. Pokrojone liście dodaj do gotującej się zupy. Po chwili wyłów mięso, obierz od kości i pokrój. Kawałki wrzuć z powrotem do zupy.
Gdy ziemniaki zmiękną, możesz zakwasić zupę dodatkowo sokiem z cytryny lub zagęścić śmietaną i mąką wymieszaną z niewielką ilością bulionu.
Gotową zupę szczawiową podawaj z gotowanym na twardo jajkiem.